دستگاه سندبلاست چیست و چه کاربردهایی دارد؟
همه چیز درباره سندبلاست و کاربردهای آن
سندبلاست فرآیندی میباشد که توسط آن سطوح مدنظر که برای رنگکاری آماده کردهایم به وسیلهی ذرات سایندهی تحت فشاری هوا بر روی قطعههای فولادی پاشیده میگردد. عملیاتی که به سبب آن تمامی ذرههای تحت فشاری هوا بر روی قطعههای شیشهای و یا فولادی پاشیده میگردند تا جهت اجرای عملیاتی مانند رنگکاری و حکاکیها آماده گردند. تمیز نمودن سطح قطعات جهت رنگکاری و دیگر عملیات موردنظر ما از اساسیترین علت هایی است که استفاده از سندبلاست را ضرورت بخشیده است. نوع دیگری از عملیات سابپاشی موجود است که در آنها جهت تمیزکاری سطوح فلزی با روش پاشیدن جریان پرسرعت از ماسه یا ماده سایندهی دیگری استفاده میگردد که آنرا شن زنی میگویند.
سندبلاست چیست؟
سندبلاست فرایندی است که جهت برطرف کردن ناهمواریها و ناصافیها در سطوح شیشهای، فلزی، چوبی و… مورد استفاده قرار میگیرد. با کمک دستگاه سندبلاست، ذرات خیلی ریزی مانند ماسه و شن با سرعت بسیار بالایی روی سطح پاشیده میشوند. در واقع وظیفه سندبلاست، رفع هر گونه گرد و غبار و ناصافی از روی سطح است. هنگامی که از این روش استفاده کنید، سطحی کاملا هموار و تمیزی خواهید داشت که در این صورت فعالیتهایی مانند رنگکاری، حکاکی و… به راحتی روی سطوح انجام میشوند. سایندههای خروجی از دستگاه سندبلاست، ویژگیها و قابلیتهای گوناگونی داشته و چگالی، سختی، مقاومت و… هر کدام با یکدیگر متفاوت است.
تاریخچه سندبلاست
“بنجامین چو تیلگمان” که یک فرد نظامی بود، فرایند سندبلاست را اختراع کرد. بنجامین در سال 1870 میلادی، در یک منطقه بیابانی مشغول خدمت بود که اصابت ماسههای بادی به سطح شیشه، نظر او را جلب کرد. بنجامین به این مورد پی برد که زمانی که ذرات ماسه با شدت زیادی برخورد میکنند، سطح شیشه کدر میشود. او از این پدیده الهام گرفت و در نهایت مخترع اولین دستگاه سندبلاستر شد. تیلگمان بعد از اینکه این دستگاه را اختراع کرد، به این نتیجه رسید که دستگاه او جهت حکاکی، تیز کردن برخی ابزارها، طراحی اشکال روی چوب و در تمیزکاری نیز به کار میرود.
با ساخت این دستگاه و کمهزینهبودن آن نسبت به سایر روشهای تمیزکاری و آمادهسازی سطح قدیمی توانست بهسرعت محبوب شود.
نکات مهم در اجرای کار با دستگاه سندبلاست
- موادی که بهعنوان مواد ساینده استفاده میشوند باید فاقد هر نوع ماده زائدی باشند.
- برای افزایش کیفیت کار باید مواد دارای شکل و اندازه یکنواختی باشند.
- زمان اجرای عملیات از عینک محافظ، ماسک، دستکش و روپوش ضخیم استفاده کنید؛ چراکه مواد از این دستگاه با سرعت خارج میشوند و درصورتیکه با پوست برخورد کنند باعث ساییده شدن آن میشوند.
- برای سندبلاست فشار هوا در سرعت بالای 70 پوند بر اینچ باید باشد اما برای فشارهایی که بیشتر هستند از کمپرسورهای صنعتی باید استفاده کرد.
- در محلهایی که سندبلاست اجرا میشود یک پوشش پلاستیکی در کف محیط قرار میدهند تا بتوانند در آخر مجدد ذرات را جمع کرده و از آن استفاده کنند البته این کار باعث راحتتر تمیز شدن محیط نیز میشود.
- دستگاه سندبلاست با محیط باید فاصلهای بین 8 الی 12 متری باشد.
- قبل از انجام عملیات تمامی شیلنگها، تجهیزات و بستها را بررسی کنید و از سالم بودن آنها مطمئن شوید.
- درصورتیکه فلزات دارای رطوبت هستند انجام عملیات سندبلاست ممنوع است و درصورتیکه مواد ساینده دارای رطوبت و شبنم باشند استفاده از آنها ممکن نیست.
- فردی که به انجام این کار مشغول است نباید بیشتر از 40 دقیقه بهصورت مدام و در شبانهروز کمتر از 8 ساعت باید این کار را انجام دهد.
روش انجام سندبلاست با آب
در این روش یک دستگاه واترجت صنعتی با فشار کاری حداقل 250 بار و تجهیزاتی مانند شلنگ مکش ذرات و نازل مخصوص برای انجام عملیات مورداستفاده قرار میگیرد. البته جا دارد به این مورد اشاره کنیم که واتر سندبلاستهایی با فشار کاری کمتر از 250 بار نیز وجود دارند اما این مورد روی سرعت عملیات تأثیر داشته و برای محیطهای سنگین صنعتی مناسب نیست. در این دستگاه نازل سندبلاست دارای 2 ورودی برای اتصال به لنس واترجت و شلنگ مکش مواد ساینده است. سمت دیگری که شلنگ دارد باید درون مخزن یا کیسه مواد ساینده قرار بگیرد. با روشن شدن دستگاه توسط کاربر آب پرفشار از سمتی و مواد سایند مانند ماسه و سیلیس از سمتی دیگر بهصورت همزمان به انتهای نازل رسیده و از دستگاه خارج میشوند.
سندبلاست در صنایع کشتیسازی
در صنعت کشی سازی و صنایع مربوط به آن به دلیل تأثیری که قطعات فلزی کشتی با قرارگرفتن روی آب دارند و همچنین سایر تجهیزات؛ از روش سندبلاست استفاده میشود. پاکسازی و جرمزدایی بدنه کشتی با سایر روشها مؤثر نیست در برخی مواقع حتی امکانپذیر نیز نیست؛ همچنین سایر روشها به دلیل وقتگیر بودن و هزینه بر بودن نیز انتخاب نمیشوند.
سندبلاست در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
در صنعت نفت و گاز به دلیل درگیری این بخشها با مواد شیمایی و محلولهای خورنده دستگاهها و تجهیزات بهمرورزمان دچار خوردگی درون مخازن و سطحهای خارجی میشوند. مؤثرترین و بهترین روش اقتصادی برای پاکسازی سطوح در این صنایع استفاده از روش سندبلاست است.
سندبلاست بدنه خودرو
تجهیزات بدنه ماشین آلات در اثر قرارگرفتن با عوامل محیطی همچنین باگذشت زمان دچار آتشسوزی و خرابی میشوند. یکی از مؤثرترین و بهترین روشها برای از بین بردن این موارد، استفاده از سندبلاست است.
سندبلاست در طراحی روی شیشه
احتمالاً شیشههای جداکننده و طراحی شونده را دیدهاید. جالب است بدانید این جذابیت و خلاقیت بهکاررفته در این شیشهها با روش سندبلاست انجام شده است. شرکتهای مختلفی با استفاده از این روش طرح و لوگوی خود را روی شیشه حک میکنند و همچنین با مات کردن یک بخشهایی از شیشه محیطی مناسب و زیبا را برای دفاتر کاری خود فراهم میکنند.
مراحل انجام عملیات سندبلاست
در اولین مرحله ابتدا باید بهصورت واضح و دقیق مشخص شود که ذرات و چه مدل از تجهیزات برای انجام این کار نیاز است. این بخش اهمیت ویژهای دارد چراکه در راندمان، تمیزکاری و آمادهسازی سطح ارتباط مستقیمی دارد. از سمتی دیگر ابعاد و نوع مواد سایند و تجهیزات اصلی مانند نازلها در این مرحله مشخص میشوند. با بررسی دقیق این موارد به مرحله بعد یعنی شستشوی سطح میرویم. با اطمینان از ایمنی فردی و کاری در محیط ساینده را انتخاب کرده و مخزن سندبلاست را با آن پر میکنیم. سایندههای مورداستفاده میتوانند اکسید آلومینیوم، کاربید سیلیکون، قلع، پلاستیک، دانههای شیشه، ماسه و شن باشند.
در مرحله بعد محیطی که برای انجام این کار انتخاب شده است بررسی میشود و هرگونه دستگاه و ظرف اضافی که در آن قرار دارد خارج میشود. در این محیط تنها مواردی که باید قرار گیرد تجهیزات جانبی سندبلاست است. در این مرحله باید اطمینان داشت که شیلنگها در جای خود محکم هستند و همچنین این اطمینان حاصل شود که مزن، محفظه و بستها کاملاً بسته هستند. قبل از شروع کار سطوحی که ظریف هستند باید از سایندهها دور نگه داشته شوند؛ این کار از آسیب جدی به سطح جلوگیری میکند.
پس از آمادهسازی تجهیزات و ایمنی فردی با اطمینان میتوان سندبلاست را شروع کرد. توجه داشته باشید که مهارت و تجربه اصلیترین مورد در سندبلاست است بهخصوص اگر میخواهید کاری عالی و دقیق را داشته باشید. در این مرحله کمپرسور را روشن کرده و فشار هوا را بر اساس استانداردها تنظیم کنید؛ سپس نازل را با زاویه مشخص به سمت سطح گرفته و در فاصله مناسب این کار را انجام دهید.
موارد استفاده سندبلاست چیست؟
با استفاده از سندبلاست میتوان عملیات :
زنگ زدایی – ماسه زدایی – و رنگ برداری سطوح داخلی و خارجی قطعات
پوایش مات و تمیز کاری انواع قالبهای صنعتی
زبر کردن سطوح قطعات ( با استفاده از ساینده های مخصوص ) جهت بهینه انجام شدن عملیات لعابکاری و تفلون کاری برای ماندگاری و کیفیت یهتر
آماده کردن سطوح قطعات جهت انجام انواع آبکاریهای صنعتی – تزئینی یا رنگ
مات کاری – تمیز کاری و آماده کردن قطعات (سندینگ – sanding ) جهت ارائه در بازار را میتوان انجام داد
حک کردن نوشته و نقوش مختلف و گود برداری و یا برجسته کاری آنها برروی سطوح شیشه ای – چوبی – MDF – کاشی – سرامیک و طلق که بیشتر برای انجام امور تجاری – تبلیغاتی و تزئینات دکور مورد استفاده میباشد
وسیله مورد نیاز سندبلاست؟
دیگ سندبلاست، کمپرسور باد، شلنگ، کلاه سندبلاست ، نازل سندبلاست
کلیه لوازم سندبلاست شامل دیگهای سند بلاست در سایزهای مختلف ، نازلهای سندبلاست (۴ و ۵٫۵ و ۶) و شلنگهای مربوطه و ساخت کابین سندبلاست (سندبلات شیشه .سندبلات خطوط و….)
نکاتی قابل توجه در مورد شات بلاست و سندبلاست:
در عملیات شاتینگ سطح قطعه چکشی و براق میگردد
در عملیات گریتینگ که میتوان آنرا بوسیله دستگاههای شات بلاست و سندبلاست نیز انجام داد سطح قطعه مات و زبر میگردد
در عملیات سندینگ (سندبلاست ) سطح قطعه مات یکدست و زبر میگردد که درجه زبری ایجاد شده بر روی سطح بستگی به جنس و درجه درشتی ساینده مورد استفاده در دستگاه دارد
از تکنیک سندبلاست عموما برای:
زبر کردن و مات کردن سطوح قطعات
تمیز کاری قطعات حساس به ضربه و پاشش شدید
قطعاتی فقط یک موضع مشخص از آنها باید در معرض پاشش قرار بگیرد
قطعاتی دارای دنده و حدیده حساس به ضربه هستند
قطعاتی میبایست سطح آنها بصورت خیلی نرم تمیز کاری – مات ( مانند قطعات لوستر و زیو آلات )-رنگ براداری یا بصورت خفیف زبر شود (مانند بدنه اتومبیل )
پس از سندبلاست کردن سطح، بنا بر کیفیت سندبلاست، گرد و خاک، مواد زائد ، رنگ و … از روی سطح فلز پاک می شود.