چرا پودر قهوه حل نمی شود
آیا فکر می‌کنید قهوه‌تان آنچنان که باید و شاید طعم جالبی ندارد؟ اگر به این سئوال جواب مثبت می‌دهید، پس به احتمال بسیار زیاد در زمره کسانی هستید که به هنگام درست کردن قهوه پنج اشتباه زیر را مرتکب می‌شوند. کوهن عقیده دارد که اگر شما هنگام درست کردن قهوه درست رفتاری همانند یک سرآشپز متبحر یا یک دانشمند نکته‌سنج داشته باشید، شانس بسیار کمی وجود دارد که قهوه‌تان آخر کار درست و حسابی از آب درنیاید. او برای پایین آوردن ضریب خطا٬ هر روز قبل از درست کردن قهوه صبحگاهی‌اش دانه‌های قهوه را با یک ترازو به دقت اندازه می‌کند. اگر شما کارشناس قهوه نیستید و از آن مهم‌تر حال و حوصله انداز‌ه‌گیری دقیق را ندارید و قصد خرید قهوه ساز نوا را دارید ، پس دست‌کم حواس‌تان باشد که این پنج اشتباه را مرتکب نشوید:
۱ – استفاده از آب لوله‌کشی یا آب فیلترنشده 98 درصد یک فنجان قهوه را آب تشکیل می‌دهد؛ پس به گفته کوهن شما باید قاضی آب لوله‌کشی باشید که می‌خواهید با آن قهوه درست کنید. اگر آب شیر آشپزخانه‌تان ناخالصی دارد و طعمش چندان دلچسب نیست، احتمال اینکه قهوه‌تان هم به همان بدمزگی باشد، اصلا بعید نیست. در ایران متاسفانه در بیشتر شهرها٬ آب لوله برای تهیه‌ی قهوه مناسب نیست. در کافی‌شاپ‌ها هم با آن‌که از سختی‌گیر آب استفاده می‌کنند٬ اما گاه طعم نامطبوع آب٬ تجربه‌ی قهوه‌نوشی شما را به‌کل مخدوش می‌کند.
آب سرد تصفیه‌شده یا آب معدنی بهترین انتخاب ممکن است. البته باید حواس‌تان به دمای آب هم باشد؛ اگر از روش‌های دستی تهیه قهوه استفاده می‌کنید٬ باید آب به‌قدر کافی گرم شده باشد، وگرنه عصاره‌ی قهوه موقع دم کردن، آن‌‌‌جور که باید در نمی‌آید. اگر با در نظر گرفتن همه‌ی نکات بالا٬ باز هم قهوهی شما به نظر بی‌جان و ضعیف می‌آید، کوهن پیشنهاد می‌دهد که برای اندازه‌گرفتن دمای آب از دماسنج استفاده کنید. در شعبه‌های استارباکس قهوه را با آبی با میزان حرارت ۲۰۵ درجه فارنهایت (کمی بیش از ۹۶ درجه سانتی‌گراد) دم می‌کنند. البته زمانی که این قهوه برای مشتری سرو می‌شود دمای آن به ۱۷۵ درجه فارنهایت رسیده است.
۲ – نگهداری دانه‌های قهوه در فریزر بعضی‌ها بر اساس یک باور اشتباه تصور می‌کنند که نگهداری از دانه‌های قهوه در فریزر باعث هر چه ماندگار بودن طعم و عطر قهوه می‌شود. در کمال تاسف اگر شما هم جزو همین بعضی‌ها هستید، باید آب پاکی را روی دست‌تان ریخت: قهوه را باید در جایی خشک و خنک و به دور از رطوبت فریزر نگه داشت.
قهوه را باید در جایی خشک و خنک و به دور از رطوبت فریزر نگه داشت آ‌‌ن‌طور که میجر کوهن می‌گوید، هر بار که شما قهوه را درون فریزر می‌گذارید یا از آن بیرون می‌آورید، رطوبت تقطیر می‌شود و قهوهی شما را خیس و مرطوب می‌کند. اصل اساسی در نگهداری از دانه‌ی قهوه٬ دور نگه داشتن آن از نور، گرما، هوا و رطوبت است. آیا شما هر بار که ماهی تر و تازه می‌خرید، آن را توی فریزر می‌گذارید؟ اگر این‌طور است پس انتظار نداشته باشید که بعد از اینکه آن بیچاره را از فریزر درآوردید همچنان طعم یک ماهی تازه از آب صید شده را بدهد.
۳ – خسیس‌بازی موقع درست کردن قهوه، اگر می‌خواهید آن چیزی که در نهایت می‌نوشید طعم و بوی درست و حسابی داشته باشد، خسیس بازی را کنار بگذارید و سخاوتمند باشید. خیلی از آدم‌ها وقت ریختن قهوهی آسیاب‌شده درون دستگاه قهوه‌جوش که می‌رسد، دست و دل‌شان به لرزه می‌افتد که مبادا “زیاده‌روی” کنند. برای همین هم اغلب بسیار کمتر از آن‌چه که به نسبت یک فنجان نیاز هست، قهوه استفاده می‌کنند. اگر نمی‌خواهید که قهوه‌تان خیلی قوی باشد، بهتر است بعد از اینکه در فنجان ریختید، به آن آب‌جوش اضافه کنید تا اینکه موقع دم کردنش کم بگذارید کوهن می‌گوید: «این اشتباه از آن‌جا سر می‌‌زند که این افراد یا تلاش در صرفه‌جویی دارند، یا مثل من سنی ازشان گذشته و کهولت و ناخن‌خشکی باعث شده دل‌شان نخواهد قهوهی مصرفی خانه‌شان زود تمام شود.»
خب جای تعجبی هم ندارد که قهوهی حاصل خسیس‌بازی، تلخ و آبکی از آب درمی‌آید. قاعده بر این است که برای هر شش اونس آب (نزدیک به ۱۷۵ میلی‌لیتر) دو قاشق غذاخوری سر پر قهوه لازم است. اگر نمی‌خواهید که قهوه‌تان خیلی قوی باشد، بهتر است بعد از اینکه در فنجان ریختید، به آن آب‌جوش اضافه کنید تا اینکه موقع دم کردنش کم بگذارید. میجر کوهن معتقد است که اگر به دنبال کشف درجات مختلف غلظت و طعم قهوه هستید، آزمودن قهوه‌هایی که با درجات متفاوت بو داده شده‌اند٬ تجربه‌ی خوبی است.
۴ – آسیاب نامناسب برای هر دستگاه قهوه‌‌سازی٬ قهوه را با درجه‌ای خاص باید آسیاب کرد. بهترین راهی که می‌توانید بفهمید درجه‌ی مناسب آسیاب قهوه برای دستگاه شما کدام است، رجوع به دفترچه راهنمای دستگاه‌تان است. قهوه اگر زیادی ریز آسیاب شده باشد٬ آب را به‌سختی از خود عبور می‌دهد و همین٬ طعمی تلخ و نامطبوع به قهوه می‌دهد. از طرفی آسیاب با درجه‌ی درشت٬ باعث می‌شود آب به‌راحتی از میان ریزدانه‌های قهوه عبور کند٬ بی‌آن‌که جان ِ قهوه را بتواند دربیاورد؛ و این قهوه‌تان را آبکی می‌کند.
برای مثال برای درست کردن قهوه در باید از قهوهای استفاده کرد که به‌نسبت درشت آسیاب شده است. قهوهای که در دستگاه‌های ساز یا می‌ریزید باید تقریبا به‌صورت پودر درآمده باشد٬ اما نه پودرشده به اندازه‌ی قهوه ترک. قهوهای هم که با درجه‌ی متوسط آسیاب شده٬ اندازه‌ای همانند ذرت آسیاب‌‌شده‌ی دانه درشت دارد. میجر کوهن در این خصوص می‌گوید: «استفاده از قهوهی آسیاب‌شده با درجه‌ی نامناسب، موجب می‌شود که یا آب به‌خوبی پس زده نشود و یا اینکه برعکس به سرعت جریان داشته باشد.»
۵ – قهوه زیادیحتما برای شما هم پیش آمده که می‌خواهید از آخرین جرعه فنجان قهوه خود لذت ببرید، اما نمی‌توانید زیرا احساس می‌کنید در حال نوشیدن شن خیس هستید. این مواد ته‌نشین‌شده چیست و چگونه می‌توان این مشکل را برطرف کرد؟ در این مقاله دلایل ته‌نشیدن شدن قهوه و راهکارهای حل این مشکل را بیان می‌کنیم.
دلایل ته نشین شدن قهوه
- روش دم کردن روش دم‌کردن بر میزان یا مقدار تفاله‌هایی که وارد فنجان می‌شود، تأثیر زیادی دارد. به طور کلی؛ روش‌های دم‌آوری با استفاده از فیلتر کاغذی بهترین روش است. فیلترهای کاغذی نه تنها ریزدانه‌های قهوه، بلکه برخی ترکیبات دیگر مانند روغن‌هایی که از دانه‌ها آزاد می‌شوند را نیز فیلتر می‌کنند. اگر از فیلترهای کاغذی برای دم کردن قهوه استفاده کنید، هیچ تفاله‌ای در فنجانتان نخواهد بود. در سایر روش‌های دم کردن احتمای مقداری تفالۀ ته‌نشین شده در کف فنجانتان خواهد بود. بنابراین اگر از روش‌های زیر استفاده می‌کنید:
- پرس فرانسوی
- موکا پات
- قهوه‌ساز (فین)
- فیلترهای فلزی
- اسپرسوساز
- فیلتر پارچه‌ای
احتمالا مقداری تفاله قهوه در فنجان خود خواهید داشت.
- آسیباب نادرست دانه‌های قهوه را می‌توان در اندازه‌های مختلف آسیاب کرد. حتی برخی از پودرهای آماده قهوه اندازه‌های متفاوتی دارند. برخی ریزتر و برخی درشت‌تر هستند. پودر قهوه آماده معمولاً به اندازه‌ای آسیاب می‌شود که برای اکثر روش‌های دم‌کردن مناسب باشد. روی برخی از کیسه‌ها (چند) روش دم کردن نوشته شده است. بنابراین اگر در فنجان خود تفاله‌های زیادی دیدید، پودر قهوهای بخرید که برای روش دم‌کردن شما مناسب‌تر باشد. اگر خودتان دانه‌های قهوه را آسیاب می‌کنید، سعی کنید اندازه آسیاب را کمی درشت‌تر تنظیم کنید. تقریباً همه آسیاب‌ها دارای تنظیم اندازه آسیاب هستند. یک آسیاب باکیفیت، ریزدانه کمتری تولید می‌کند و در نتیجه ته‌نشین کمتری در فنجان شما باقی می‌ماند.
- خم شدن فیلتر درون قهوه‌ساز یکی دیگر از مشکلات فیلترهای کاغذی این است که نیروی برخورد آب با فیلتر کاغذی ممکن است باعث خم شدن فیلتر کاغذی شده و آب و قهوه سرریز شود. یک راه‌حل این است که فیلتر را از قبل با آب داغ خیس کنید. با این کار فیلتر به دیواره‌های محفظه فیلتر می‌چسبد تا خم نشود. این ترفند طعم قهوه شما را نیز بهبود می‌بخشد؛ زیرا فیلتر شستشو نشده طعم کاغذی به قهوه شما می‌دهد. باور نمی‌کنید؟ یک فیلتر کاغذی را به مدت پنج دقیقه در آب خیس کنید تا تغییر طعم آب را متوجه شوید.
- نامناسب بودن سایز فیلتر هر قهوه‌ساز اتوماتیک فیلتری با اندازه خاصی نیاز دارد. با جستجوی آنلاین فیلتر مناسب قهوه‌ساز خود را پیدا کنید.
- اشتباهات دم کردن شاید از تجهیزات و اندازه آسیاب مناسب استفاده می‌کنید، اما در فرآیند دم‌کردن مشکلی پیش آمده است. در حین دم کردن موارد زیر را درنظر بگیرید: فیلتر را بیش از حد پر نکنید: قهوه تازه در اولین تماس با آب منبسط می‌شود. اگر سبد فیلتر بیش از حد پر باشد، قهوه از سبد بیرون می‌ریزد. مطمئن شوید که به درستی قطعات را مونتاژ می‌کنید: برخی از قهوه‌سازها مانند دستگاه اسپرسوساز یا موکا پات دارای قطعات متعددی هستند. اگر آنها به درستی کنار هم قرار نگیرند، آب و تفاله قهوه از فیلتر عبور می‌کنند.
- سوراخ بودن فیلتر گرچه ابن مشکل چندان رایج نیست اما هر بار که یک فنجان قهوه درست می‌کنید، بهتر است اطمینان حاصل کنید که فیلتر شما هیچ سوراخی نداشته باشد.
راهکارهای کاهش ته‌نشین قهوه
- تغییر روش دم کردن اگر از روشی استفاده می‌کنید که بیشتر مستعد ته‌نشین شدن است، راه‌حل آسان این است که روش دیگری را امتحان کنید.
- تعویض آسیاب قهوه تعویض آسیاب یک روش گران برای برخی افراد است. اما ارزش آن را دارد. زیرا نه تنها میزان تفالۀ قهوه فنجان شما را کاهش می‌دهد، بلکه طعم قهوه شما را نیز بهبود می‌دهد.
- امتحان کردن قهوه متفاوت اگر پودر قهوه آماده می‌خرید، مطمئن شوید که پودر «اسپرسو» تهیه نکنید. این پودر معمولاً بسیار ریز آسیباب شده است و مناسب استفاده برای فیلتر نیست. (مگر اینکه از دستگاه اسپرسوساز برای تهیه قهوه استفاده کنید)
- تمیزکردن و قهوه ساز و سایر لوازم تهیه قهوه فنجان‌ها و قهوه‌جوش‌ها باید بعد از هر بار استفاده شسته شوند. دستگاه‌های قهوه‌ساز و برخی از فیلترها ممکن است هر چند وقت یکبار نیاز به تمیز کردن عمیق‌تری داشته باشند. با مقداری سرکه یا رسوب زدا قهوه‌ساز خود را تمیز کنید.
- فیلتر مجدد فنجان قهوه اگر فنجان قهوه فعلی شما به دلیل ته‌نشین بسیار غیرقابل نوشیدن است، می‌توانید با یک فیلتر کاغذی آن را دوباره فیلتر کنید. این کار طعم قهوه را کمی تغییر می‌دهد، اما تفاله قهوه را نیز از بین میبرد.
- پرکردن بیش از حد فیلتر قهوه پودر قهوه بعد از خیش شدن منبسط می‌شود؛ بنابراین وقتی فیلتر را بیش از حد پر می‌کنید، آب و تفاله قهوه درون فنجان شما می‌ریزد.