انواع جنس عایق برای لوله های موتورخانه
لوله‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیندهای صنعتی به ویژه تاسیسات پتروشیمی و نفت دارند. این لوله‌ها بخش اصلی سازه‌های نیروگاهی مانند بویلرها و توربین‌ها هستند که آنها را به یکدیگر متصل می‌کنند. به کمک لوله می‌توان جریان ماده و انرژی را امکان‌پذیر کرد. برای اینکه چنین فرایندهایی به درستی انجام شود مواد موجود در درون لوله‌ها باید در شرایط عملیاتی خود مانند فشار مناسب، دما و ویسکوزیته قرار گیرند.نابراین علاوه بر نصب صحیح لوله‌ها، بهره‌گیری از عایق لوله نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. از همین‌رو امری بسیار مهم و الزامی می‌باشد. اگر علاقه‌مندید تا با انواع عایق لوله‌ها آشنا شوید با ما همراه باشید زیرا در این مطلب می‌خواهیم به بررسی انواع عایق لوله و انواع آنها بپردازیم.
امروزه انواع عایق لوله جهت عایق‌سازی لوله حرارتی و صوتی و… در لوله‌کشی انجام می‌شود. به بیان ساده‌تر انواع عایق لوله به منظور گرم نگه داشتن لوله‌ها و جلوگیری از یخ‌زدگی در سرما بکار می‌رود. عایق کاری لوله‌ها کاربرد بسیاری دارد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.
مزیت انواع عایق کاری لوله
جلوگیری از ورود رطوبت: هنگامی که لوله‌ها در جایی قرار گرفته باشند که دمای آن کمتر از دمای محیط باشد،بخاری که روی سطح آنها قرار گرفته متراکم شده و ایجاد رطوبت می‌کند.درواقع این رطوبت باعث خوردگی و اکسیداسیون لوله‌ها شده و در نتیجه دچار آسیب و خطراتی می‌شود. به همین دلیل عایق کاری موتورخانه امری مهم و ضروری است ، چون با پوششی که به دور لوله‌ها ایجاد می‌کند، دمای سطح عایق بیشتر از دمای محیط می‌شود و به صورت سدی برای مانع از تشکیل شدن بخار عمل می‌کند.
جلوگیری از انجماد: گاهی اوقات به دلیل شرایط موجود، لوله‌ها در بیرون ساختمان یا در مکان‌های سرد قرار گرفته‌اند.همین امر باعث می‌شود که دمای محیط کمتر از نقطه انجماد آب باشد. در نتیجه سبب یخ‌زدگی آب می‌شود و هنگامی که یخ زدگی انجام شود، آب در لوله‌ها منبسط شده و این انبساط باعث ترکیدن و شکستن لوله‌ها می‌شود. پس برای پیشگیری از این اتفاق باید عایق کاری صورت بگیرد.
کاهش آلودگی صوتی: به هنگام جریان یافتن آب در لوله‌ها، مخصوصا لوله‌های فاضلاب که به عنوان مجرایی برای عبور عمل می‌کنند، سروصداهایی ایجاد می‌شود که شما مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد. راه‌حل پیشنهادی برای آن عایق کاری می‌باشد.
صرفه جویی در انرژی: بعضی از لوله‌کشی‌ها ممکن است در دمای بالاتر از محیط شروع به فعالیت کنند. که در این حالت این اختلاف دما بین محیط و لوله‌ها بر روی انتقال گرما در لوله اثر می‌گذارد. اگر عایق کاری صورت نگرفته باشد این انرژی مازاد از بین رفته و تلف می‌شود.
عوامل موثر در انتخاب عایق چیست؟
پیش از آنکه بخواهید عایق لوله مناسب را از میان انواع عایق لوله انتخاب کنید، باید با عوامل موثر در انتخاب عایق لوله آشنا باشید. دو عامل اساسی در انتخاب عایق، قطر لوله و ضخامت جداره عایق است. به عبارت دیگر، هر سطحی که نسبت به محیط خود، داغ‌تر باشد، گرما از دست می‌دهد.
این هدر رفتن گرما به عوامل گوناگونی وابسته است، اما دمای سطح و اندازه آن همچنان از مهم‌ترین فاکتورها به شمار می‌آیند. هنگامی که عایقی را بر روی سطحی داغ قرار دهید، دمای سطح خارجی کاهش پیدا می‌کند. این مورد در لوله‌ها و عایق لوله نیز مشاهده می‌شود. هنگامی که دمای سطح، کمتر از محیط باشد نیز شرایط نسبتا مشابهی اتفاق می‌افتد. در هر دو حالت، قسمتی از انرژی هدر می‌رود. این هدر رفت انرژی به طور معمول با استفاده از عایق‌های مناسب جبران می‌شود. در ادامه، دو مورد از عوامل موثر در انتخاب عایق لوله را توضیح خواهیم داد.
قطر لوله
قطر لوله در اندازه‌های بسیار مختلف و بر اساس سیستم SI و یا دیگر سیستم‌ها انتخاب می‌شود. برای نصب کردن عایق لوله باید قطر خارجی لوله را در نظر بگیرید که این موضوع به ویژه در مورد لوله‌های فولادی اهمیت بیشتری دارد. زیرا اندازه قطر خارجی در لوله‌های فولادی تفاوت زیادی با قطر داخلی این لوله‌ها دارد. به طور مثال ممکن است لوله فولادی قطر داخلی ۲۵ میلی‌متری اما قطر خارجی ۳۴ میلی‌متر باشد.
ضخامت جداره عایق
تمامی عایق‌های لوله‌ای که در بازار موجود هستند با ضخامت‌های کاملاً متفاوتی عرضه می‌شوند. به عنوان یک قانون کوچک و سر انگشتی، به هر میزان که ضخامت عایق بیشتر باشد افت حرارتی کمتر و همچنین محافظت از یخ‌زدگی نیز بهتر خواهد بود. حداقل ضخامت جداره عایق لوله در فضای بیرونی باید برابر با ۱۹ میلی‌متر باشد.
اکنون که با اهمیت عایق لوله در صنایع مختلف آشنا شدیم، حالا قرار است که به بررسی انواع مختلف عایق لوله بپردازیم. رایج‌ترین عایق مناسب موتورخانه پشم شیشه، مل و ماستیک، الاستومری، پشم سنگ می‌باشد. انواع دیگری نیز وجود دارد که کاربرد آنها به نسبت کمتر خواهد بود. جنس عایق تاثیر زیادی در هدررفت انرژی دارد و عملکرد تجهیزات تحت پوشش عایق را کاملا بهینه‌سازی می‌کند.
عایقکاری موتورخانه با این روش‌ها انجام می‌شود. اما در اصل و نتیجه کار یکسان و مشابه می‌باشد.عایق‌ها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند ،که هر کدام از آنها در جاهای مختلفی بسته به نوع کار استفاده می‌شود. که در ادامه اشاره‌ای به آنها خواهد شد. عایق‌ها از نظر جنس دسته بندی می‌شوند.از جمله عایق لوله‌هایی که در بازار موجود است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عایق پشم شیشه: این عایق به‌عنوان یک عایق همه کاره محسوب می‌شود. در انواع عایق حرارتی، صوتی و رطوبتی برای سیستم‌هایی که دمای آنها بین ۲۵۰+ و ۵۰- درجه سانتی‌گراد است، کاربرد دارد. این عایق با بست به لوله‌ها متصل می‌شود. عایق پشم شیشه در سه شکل رولی یا پتویی، تخته‌ای یا پانلی و لوله‌ای تولید می‌شود. چگالی متنوع، وزن سبک، نصب آسان، کندسوزی و خاصیت آکوستیک از ویژگی‌های این محصول می‌باشد. همچنین می‌توان گفت وزن سبک و انعطاف‌پذیری در آنها، باعث شده که عایق پشم شیشه از نوع عایق پرکاربرد در و تجهیزات و تاسیسات می‌باشد. از تفاوت‌های میان عایق پشم شیشه و پشم سنگ، محدوده دمایی مشخص برای هرکدام است.
- عایق فومی: از جمله عایق‌های ارزان قیمت می‌توان به عایق‌های فومی اشاره کرد. این عایق‌ها از فوم پلی اتیلن ساخته می‌شوند و در لوله‌کشی فضای داخلی و لوله‌کشی ساختمان‌ها به کار می‌روند. اندازه این عایق‌ها بسیار متفاوت است و می‌توانید در بازار آنها را تهیه کنید.
- عایق فیبر معدنی یا پشم سنگ: عایق فیبر معدنی و پشم سنگ بیشتر در سیستم های تهویه مطبوع و سیستم های گرمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این عایق‌ها می‌توانند تا دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند و مقاومت بالایی از خود نشان دهند. برخی از این عایق‌ها به همراه لایه‌های فول چسب‌دار عرضه می‌شوند که نصب آنها را بسیار ساده‌تر می‌کند. از این نوع عایق می‌توان هم در فضای خارجی و هم در فضای داخلی استفاده کرد. البته در صورتی که قصد استفاده از آنها را در فضای خارجی دارید پیشنهاد ما به شما این است که از لایه‌ای محافظ به نام پلی ایزوبوتیلن استفاده کنید.
- عایق فنولیک یا فنولی: عایق فنولیک یا فنولی یکی از عایق‌هایی هستند که بیشترین بازه انرژی را دارند و در ضخامت‌های مختلفی عرضه می‌شوند. این عایق‌ها در صنایع مختلفی مانند سیستم‌های گرمایشی، سیستم‌های تهویه، صنعت و صنایع پتروشیمی و دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. عایق‌های فنولی به طور معمول با پوششی از فویل به بازار عرضه می‌شوند. از این عایق‌ها برای پوشش سقف و دیوارها نیز می‌توان استفاده کرد. حداکثر دمایی که این عایق‌ها می‌توانند تحمل کنند بین منفی ۵۰ تا ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد است. مانند عایق‌های معدنی، در صورتی که قصد دارید از این عایق‌ها در فضای بیرونی استفاده کنید باید پوشش PBI را در نظر بگیرید.
- عایق الاستومری: عایق الاستومری در ۳ درجه مختلف در بازار وجود دارد. اولین مدل آن می‌تواند از دمای ۱۰۴ درجه سانتی‌گراد تا ۱۸۲ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند که بیشتر در سیستم‌های تجاری به کار می‌رود. دومین مدل آنها می‌تواند از دمای ۱۷۶ درجه سانتی‌گراد تا ۱۸۲ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند و بیشتر در مکان‌هایی که دمای بسیار زیادی دارند استفاده می‌شود. نوع سوم آن می‌تواند از دمای ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد تا ۱۸۲ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند و بیشتر در فولاد ضد زنگ به کار می‌رود.
منبع : youtube