خشونت اورژانسی با امدادگران – شیمیشی

به گزارش شیمیشی به نقل از نور نیوز: ظرف ۱۰ روز اخیر ۲ خبر از حمله به کارکنان و عوامل امدادرسان اورژانس منتشر شده است. ۲۱ مهرماه خبر آمد که در پی وقوع حادثه تصادف مقابل ترمینال کاوه اصفهان پرسنل اورژانس در حال امدادرسانی به مصدومان یک تصادف بودند که توسط تعدادی از همراهان بیماران مورد حمله قرار گرفتند و دستگاه تله مدیسین آمبولانس نیز توسط این افراد تخریب شد. متاسفانه قبل از رسیدن پلیس مهاجمان از محل حادثه متواری شدند.

روز شنبه ۲۸ مهرماه نیز مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد خبر داد که سه مصدوم یک حادثه درگیری در کاشمر به کارشناسان اورژانس ۱۱۵ این شهرستان که برای امدادرسانی به آنان اعزام شده بودند با سلاح سرد حمله کردند. مصدومان حین انتقال به بیمارستان توسط اورژانس ۱۱۵ پس از فحاشی به ۲ کارشناس فوریت های پزشکی آنان را با سلاح سرد مورد ضرب و شتم قرار دادند.

خشونت علیه پرستاران و امدادگران اورژانس

این دوحادثه صرفا نمونه هایی تازه از یک عادت اجتماعی زشت است که متاسفانه به کّرات شاهد وقوع شان هستیم. حمله به کارکنان امدادی اورژانس یا ژرستارانی که در بخش های اورژانس بیمارستانی فعالیت می کنند اتفاقی تلخ اما پرتکرار است و از مصادیق بارز خشونت شغلی به حساب می آید. خشونت در محل کار مسأله ای جدی است که نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت. این خشونت در برخی محیط های کاری بیشتر اعمال می شود و شکل جدی تری پیدا می کند. بر اساس مطالعات و نظرسنجی هایی که در سراسر دنیا در این باره انجام شده بیمارستان ها خانه های سالمندان و سایر مراکز مراقبت های بهداشتی از جمله محیط هایی هستند که احتمال اعمال خشونت در آنها برای کارکنان بیشتر است. این خشونت ها عمدتا از سوی بیماران و منسوبان یا همراهان و عیادت کنندگان اعمال می شود و شامل تهدیدهای کلامی یا حملات فیزیکی است.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از ۳۸ درصد از کادر درمان در مقطعی از دوره اشتغال خود خشونت فیزیکی را تجربه کرده اند. پزشکان تکنیسین های فوریت های پزشکی و اورژانس کادر اداری بیماستان ها و درمانگاه ها نیروهای حراست و نگهبان و حتی نیروهای خدماتی این مراکز به درجات مختلف چنین خشونت هایی را تجربه می کنند. با اینحال پرستاران به عنوان قشری که ارتباط اولیه و مستقیم با بیماران و همراهان دارند بیش از سایر کادر درمان مورد این حملات قرار می گیرند. فدراسیون پرستاران اروپا (EFN) در جدیدترین گزارش خود در سال ۲۰۲۳ خشونت علیه پرستاران را موضوعی نگران کننده دانسته و عنوان کرده که این مشکل در طول همه گیری کووید-۱۹ و پس از آن تشدید شده است.  

گزارش های مختلفی از اعمال خشونت علیه پرستاران در کشورهای مختلف ارائه شده است. در ایران نیز هرازگاهی شاهد انتشار خبری در این زمینه هستیم که سبب ایجاد نگرانی و بروز واکنش هایی از سوی کادر درمان و دیگر گروه ها می شود. اردیبهشت امسال بود که یک پرستار در بیمارستانی در چالوس توسط همراهان و خود بیمار مورد ضرب و شتم قرار گرفت. رئیس بیمارستان تامین اجتماعی رازی چالوس در این باره گفت که آستانه تحمل این افراد به علت مراجعه زیاد به بیمارستان پایین آمده بود که شروع به فحاشی و ضرب و شتم این پرستار کردند.  

پیش از آن نیز یک پرستار دیگر در آذر ماه ۱۴۰۲ در بیمارستان شهید جلیل یاسوج از سوی همراهان بیمار مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود. ماجرا از این قرار بود که یک بیمار با سری شکسته به بیمارستان مراجعه کرده و از پرستار اورژانس خواسته بود که در پرونده شکستگی سر دلیل نزاع ثبت نشود تا مشمول بیمه شود. درگیری بر سر این موضوع سبب شد دو همراه بیمار با تریاژ اورژانس بیمارستان درگیر شوند و او را از ناحیه چشم مصدوم کنند.  

کمی پیش از این اتفاق نیز یک پرستار در تالش مورد ضرب و شتم همراه بیمار قرار گرفته بود. یک مراجعه کننده برای دریافت خدمات دندان پزشکی برای فرزندش به بیمارستان حویق تالش مراجعه کرد که پزشک درمانگاه به او گفت به علت عفونت نباید دندان نوجوان کشیده شود که این مخالفت با واکنش و اصرار پدر نوجوان مواجه شد. در پی مخالفت پزشک این مراجعه کننده با حضور در پذیرش با زدن مشت به روی پیشخوان شیشه را شکست و تکه های شیشه پرستار حاضر را از ناحیه صورت زخمی کرد.  

 یک پرستار گیلانی بیمارستان منجیل نیز در شهریور ماه ۱۴۰۱ به دلیل این که رگ بیمار را به درستی نگرفته بود مورد ضرب و شتم از سوی همراه او قرار گرفت و دچار شکستگی شد.  

 آمار دقیقی از ضرب و شتم پرستاران وجود ندارد

با آن که برخی اخبار درباره ضرب و شتم پرستاران در رسانه ها منتشر می شود اما نهایت دانسته های ما در این زمینه به همان اخبار منتهی می شود و به بیان دیگر آمار دقیقی از اعمال خشونت علیه پرستاران وجود ندارد. البته به گفته محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار در آخرین مطالعه ای که در این باره در دهه ۸۰ انجام شده بیش از ۸۵ درصد پرستاران کشور عنوان کرده اند که  طی دوره ۶ ماهه مورد مطالعه مدام در معرض خشونت های کلامی و فیزیکی قرار داشته اند. طبق گفته شریفی مقدم درست است که مطالعه جدیدی در این باره انجام نشده اما گمان نمی شود که خشونت های کلامی و فیزیکی علیه پرستاران کاهش یافته باشد. جعفر میعادفر رئیس وقت سازمان اورژانس کشور هم از مراجعه  سالانه حداقل ۴۰ پرستار اورژانس به دلیل ضرب و شتم از سوی همراهان بیمار خبر داده اما معتقد است که آمار ضرب و شتم بیش از این است.

  محمد میرزابیگی رئیس پیشین سازمان نظام پرستاری نیز معتقد است که پرستاران بخش اورژانس در معرض انواع استرس های ناشی از مراجعات حاد بیماران تصادفی سوختگی یا مصدومیت ها قرار دارند چرا که عمده افرادی که به اورژانس مراجعه می کنند حال خوبی ندارند و با بحران تهدیدکننده زندگی روبه رو هستند. به گفته او کمبود نیروی انسانی در این بخش سبب می شود پرستار با سرعتی که مدنظر بیمار است نتواند رسیدگی لازم را انجام دهد.  

در معرض خشونت قرار داشتن پرستاران بخش اورژانس البته تنها مختص به ایران نیست. نظرسنجی کالج آمریکایی پزشکان اورژانس در سال ۲۰۱۸ نشان می دهد که اعمال خشونت علیه پرستاران و امدادگران اورژانس در آمریکا به ۷۰ درصد رسیده و از آنجا که در نظرسنجی بعدی در سال ۲۰۲۲ سوال مشابهی از پرستاران پرسیده نشده انتظار می رود نتابج نظرسنجی قبلی همچنان پابرجا باشد. 

ترسی که در ذهن پرستاران ماندگار می شود

 طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی  (WHO)بین ۸ تا ۳۸ درصد از پرستاران در مقطعی از شغل خود از خشونت در مراکز مراقبت های بهداشتی رنج می برند و در مقایسه با سایر محل های کار کارکنان مراقبت های بهداشتی در معرض خطر بیشتری نسبت به آسیب های جسمی جنسی یا روانی هستند و از این رو ایمنی رفاه یا سلامتی آنها به خطر می افتد. این مسأله می تواند به طور مستقیم با افزایش استرس شغلی کاهش رضایت شغلی غیبت فرسودگی شغلی اختلال خواب خستگی اختلال استرس پس از سانحه ترس و خودکشی مرتبط باشد.

بر این اساس خشونت در محیط کار بر زندگی کاری پرستار تأثیر منفی می گذارد و در نتیجه بهره وری و کیفیت مراقبت کاهش می یابد. اعمال این خشونت ها همچنین ترس های دائمی را در ذهن پرستاران ایجاد می کند و نه بر خود آنها بلکه بر پزشکان و نیز سازمان هایی مانند بیمارستان ها یا موسسات بهداشت روان نیز تأثیر می گذارد. سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود که در اکتبر ۲۰۲۲ منتشر شده عنوان می کند که پرستاران و محیط مراقبت بهداشتی رابطه نزدیک و وابسته ای دارند و زوال یکی منجر به زوال نهایی دیگری می شود. بیش از ۷۰ درصد از پرستاران دائماً نگران این هستند که قربانی خشونت در محیط کار شوند. این استرس ها باعث کاهش رضایت شغلی و افزایش استرس روانی مداوم می شود که بر زندگی کاری و شخصی پرستاران تأثیر منفی می گذارد.

 آزار جسمی شامل لگد زدن تیراندازی گاز گرفتن ضرب و شتم سیلی زدن نیشگون گرفتن چاقو زدن و هل دادن است اما آزار پرستاران فقط به محدوده جسمی ختم نمی شود و آزار جسمی و کلامی مداوم از نظر عاطفی پرستاران را می ترساند.

مجله پرستار نیز در گزارشی که در دسامبر ۲۰۲۳ منتشر کرده از زن ۲۸ ساله ای به نام تریستین کیت اسمیت نام برده که پرستار اورژانس بوده و به دلیل آزار در محیط کار خودکشی کرده است. او در آخرین یادداشت خود به زمان هایی که شاهد ضرب و شتم همکارانش از سوی مراجعان بوده اشاره کرده که مشخصا تأثیر روانی شدیدی بر او داشته است. 

راهکارهایی برای محافظت از پرستاران در مقابل خشونت

خشونت علیه کارکنان مراقبت های بهداشتی مدت هاست که گروه های پرستاری و حامیان آن را در سراسر جهان نگران کرده است. طبق گزارش فدراسیون کار آمریکا و کنگره سازمان های صنعتی در سال ۲۰۲۱ میزان خشونت در محل کار در بخش های مراقبت های بهداشتی و کمک های اجتماعی تقریباً از سال ۲۰۱۰ دو برابر شده است.

پایگاه داده ملی شاخص های کیفیت پرستاری پرس گانی نیز نشان می دهد که در دوره ۳ ماهه از آوریل تا ژوئن ۲۰۲۲ معادل ۵۲۱۷ حمله به ۴۸۳ مرکز درمانی مورد مطالعه رخ داده است. بر این اساس پرستاران در بخش های روان پزشکی و بخش های اورژانس با بیشترین تعداد تعرض مواجه شدند و بیشترین حمله از سوی بیماران و اعضای خانواده آنها و نیز مزاحمان انجام شده و بیشتر مهاجمان مرد بوده اند.

اما بهترین راه برای مقابله با خشونت محل کار علیه پرستاران چیست؟ این سوالی است که احتمال دارد در ذهن شما هم شکل بگیرد. به طور حتم وضع قوانینی که از کارکنان بیمارستان حمایت کند می تواند گزینه مناسبی برای مقابله با این خشونت ها باشد. برخی ایالت های آمریکا با توجه به شیوع بالای خشونت علیه پرستاران در این کشور قوانینی در این باره وضع کرده اند.

به عنوان مثال کارولینای شمالی قانون جدیدی را تصویب کرده که بر اساس آن در بیمارستان هایی که دارای بخش اورژانس هستند باید همیشه یک افسر مجری قانون در محل حضور داشته باشد که البته این قانون جدید ایالتی از سال ۲۰۲۵ اجرایی می شود. همچنین در آوریل ۲۰۲۳ فرماندار کانزاس لایحه ای را امضا کرد که بر اساس آن جریمه هایی برای افرادی که نسبت به ارائه دهندگان خدمات بهداشتی خشونت اعمال کنند در نظر گرفته می شود.

 شیلا مالت اسمیت مدیر پرستاری بالینی در مرکز پزشکی عمومی لس آنجلس نیز برخی عناصر کلیدی را ارائه داده که هر بیمارستان یا مرکز مراقبت های بهداشتی می تواند جهت پیشگیری از اعمال خشونت به کار گیرد. غربالگری زودهنگام برای شناسایی بیماران در معرض خطر پرخاشگری و خشونت و سیستم هشدار برای مشخص کردن بیمارانی که در ملاقات های قبلی به کارکنان حمله فیزیکی کرده اند از جمله این اقدامات است. همچنین آموزش کارکنان در مورد تکنیک های کاهش تنش پیشگیری از آسیب و استراتژی های پیشگیری از حمله برای بیمارانی که در هنگام ورود در معرض خطر شناسایی شده اند از دیگر عناصری است که این مدیر پرستاری به آنها اشاره کرده است.

شرایط نگرانی و استرس ممکن است سبب بروز احساسات منفی و به دنبال آن ایجاد خشونت هایی در مراکز درمانی شود. برای آن که پرستاران از آثار این خشونت ها در امان باشند می توان از تجربه دیگر کشورها نیز استفاده کرد و راهکارهایی را برای جلوگیری از این خشونت ها اندیشید. پرستاران قشر زحمتکش و نیز حساسی هستند که در شرایط سختی مثل همه گیری کرونا شاهد فداکاری و جانفشانی آنها بوده ایم. پس لازم است برای فراهم کردن آسودگی خاطر آنها و ایجاد حس امنیت آنچه در توان است انجام شود. 

انتهای پیام