ضرورت پرهیز از دوقطبی کردن رابطه با عربستان
نتیجه اظهارنظرهای صورت گرفته صرف نظر از رویکردهای جناحی، پذیرش این اتفاق و ارزیابی مثبت از این تحول است و البته تداوم چنین مباحثی برای دستیابی به اجماع نخبگانی می تواند نظام دیپلماسی را در اتخاذ بهترین تصمیم یاری کند. . . مهم این است که با پرهیز از تجدید رابطه با ریاض، این موضوع را یک رویداد ملی بدانیم و اجازه ندهیم رویکردهای جناحی و جناحی به مرور زمان این امر خیر را ارزیابی کرده و به درگیری تبدیل شود. چند واقعیت می تواند این روش موثر است.
1- پیشنهاد قطع رابطه عربستان با ایران مطرح شد. نارضایتی ریاض از توافق هسته ای ایران و غرب و ممانعت از اجرای این توافق، اقدامات هماهنگ عربستان و آمریکا علیه سوریه و عراق و محور مقاومت با حمایت گروه های تکفیری، اقدام ریاض در افزایش بی سابقه تولید نفت برای کاهش قیمت و حمله به تولیدکنندگان نفتی و حمله به یمن از عوامل تیره شدن روابط بود. همزمان سقوط جرثقیل در مکه مکرمه و فاجعه منا و کشته شدن صدها ایرانی در اثر بی توجهی مقامات سعودی و همچنین سوء استفاده ماموران غربالگری فرودگاه جده از دو زائر جوان ایرانی بود. در میان آن رویدادها حوادثی که به سرد شدن روابط دو کشور دامن زد. اعدام شیخ نمر، روحانی مجاهد عربستان سعودی و اعتراض شدید مسلمانان ایران و جهان که به تظاهرات و برخی اقدامات وقیحانه در مقابل کنسولگری عربستان در مشهد انجامید، تیرگی روابط را تشدید کرد. دولت عربستان از فضایی که در سطح بین المللی ایجاد کرده بود استفاده کرد و روابط خود را با ایران با مامی قطع کرد و در آن زمان عربستان در جایگاه بالایی قرار گرفت و پیشنهاد سخاوتمندانه ایران برای مذاکره را نپذیرفت. هیچ راه حلی برای مشکل یمن، ایران وجود ندارد
2- توافق ایران و عربستان برای اعاده روابط رسمی در 28 اسفند 1401 در شرایط بسیار خوبی انجام شد و تغییر شرایط منطقه را به نفع ایران نشان داد. این هماهنگی در حالی صورت گرفت که کشورهای عربی در تلاش برای عادی سازی روابط با سوریه هستند و هیئت های پارلمانی کشورهای عربی به سوریه سفر می کنند و از رهبری بشار اسد پس از مدت ها خصومت دمشق و دمشق تمجید کردند. در این زمان رژیم صهیونیستی به دلیل اعتراضات داخلی گسترده به سیاست های نتانیاهو با بی ثباتی مواجه شده و نیروهای مقاومت به ویژه مجاهدین فلسطینی در موضع قدرت قرار دارند.
همچنین عراق به عنوان دوست استراتژیک ایران در وضعیت باثباتی قرار دارد. ریاست جمهوری و دولت در این کشور مستقر شده است، آمریکایی ها برای خروج از عراق تحت فشار هستند و نیروهای حشدالشعبی در مقابل داعش صف کشیده اند و این گروه تروریستی را رها نمی کنند. یمن نیز به دلیل اتحاد گروه های مجاهدین، حمایت مردم و دسترسی به سلاح های مدرن از وضعیت بسیار خوبی برخوردار است و در عرصه میدانی و دیپلماسی نیز پیشتاز است. در مورد جنگ اوکراین، ریاض می خواهد در کنار منطقه و روسیه باشد و در ائتلاف آمریکا و ناتو علیه روسیه شرکت نکرده است. این وضعیت به عنوان تضعیف نفوذ آمریکا در عربستان سعودی تلقی می شود و توافق تهران و ریاض در چین مقدمه ای برای انتقال قدرت از غرب به شرق تلقی می شود. در این شرایط، عربستان سعودی که زمانی اولین متحد آمریکا در منطقه بود، پس از چندین ماه مذاکره دیپلماتیک در عراق و عمان، دست دوستی به سوی ایران دراز می کند.
3- جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو کشور مهم جهان اسلام هستند که در صورت کاهش تعارضات و تکیه بر مشترکات موجود می توانند به تقویت وحدت اسلامی کمک کرده و در مقابل اسلام هراسی در جهان و دشمنان اسلام بایستند. . از سوی دیگر در موضوع مهم حج، عربستان می تواند سفر زائران ایرانی را تسهیل کند و احتمال افزایش سهمیه وجود دارد. با توجه به محوریت موضوع فلسطین در جهان اسلام و ضعف روزافزون رژیم صهیونیستی و اثبات وجود آپارتاید در کشورهای اشغالی، همکاری ایران و عربستان برای آزادی فلسطین و قدس موثر خواهد بود. تسریع در تضعیف رژیم صهیونیستی برای حل مشکل یمن و جلوگیری از ادامه این جنگ خونین، مذاکرات ایران و عربستان سعودی موثر بوده و به حل مشکل یمن و همچنین تامین امنیت منطقه، ایران و نیز کمک خواهد کرد. عربستان سعودی. می توانند در زمینه تقویت چند جانبه با یکدیگر همکاری کنند.
در مجموع برقراری روابط رسمی ایران و عربستان بدون شک دستاورد ارزشمندی برای دیپلماسی ایران است که حامیانی در میدان دارد و می توان آن را بخشی از سیاست تقویت روابط نظام با کشورهای همسایه دانست. پیش بینی می شود پس از افتتاح دفاتر سیاسی و تبادل سفرا، تحولات مثبتی در روابط تهران و ریاض مشاهده شود و مردم دو کشور و مردم منطقه از این روابط بهره مند شوند. این هنر نمایندگی های دیپلماتیک دو کشور است که با صبر و حوصله بحث ها و تاکید بر نقاط مشترک، استفاده از فرصت های همکاری را در دستور کار خود قرار می دهند و قطعا حمایت همه کارشناسان و تحلیلگران علاقه مند می تواند باعث تقویت افکار ملی در این زمینه شود. این رویداد مهم و این رویکرد، جناح ها را به ائتلاف و اتحاد برای کمک فکری به دولت تبدیل می کند.