چرا توریستهای بوم‌گردی از اقامتگاه‌ها ناراضی هستند؟
روزبه طاهریان صاحب اقامتگاهی در خراسان جنوبی می‌گوید: خانه‌های بوم گردی نسبت به هتل‌ها پدیده جدیدی به حساب می‌آیند. سده‌هاست که هتل در انواع و اقسام مختلف، خدمات روتین خود را به گردشگران ارائه می‌دهند، اما خانه‌های بوم‌گردی به تازگی شکل گرفته‌اند و همچنان تعریف آکادمیکی ندارند. او با اشاره به اینکه در ایران اغلب گردشگران هتل را گزینه ایده‌آل می‌بینند و خدمات اقامتگاه‌ها را با آن می‌سنجند، می‌افزاید: در اقامتگاه‌ها مساله مهم و اساسی تجربه‌ای است که برای گردشگر اتفاق می‌افتد، با این حال به واسطه عدم‌شناخت مهمانان و گاهی صاحبان خانه‌های بوم‌گردی، شاهدیم که مهمان انتظاراتی مشابه هتل‌ها از خانه بوم‌گردی دارد که با عدم‌برآورده شدن آن‌ها احساس نارضایتی می‌کند.
گله‌مندی مهمانان و گردشگران در مواردی به قیمت‌گذاری اقامتگاه برمی‌گردد. آن‌ها می‌گویند خانه‌های بوم‌گردی هزینه‌ای مشابه هتل‌ها دریافت می‌کنند در حالی که جنس خدمات شان کاملا با این گزینه متفاوت است. طاهریان در این باره می‌گوید: در عین اینکه باید قیمت‌گذاری در اقامتگاه‌ها معقول باشد، اما گاهی توریست‌ها انتظار دارند هزینه واقعی نیز با آن‌ها حساب نشود. او با اشاره به اینکه باید مولفه اقتصاد را برای صاحبان اقامتگاه‌ها هم لحاظ کرد، ادامه می‌دهد: اغلب خانه‌های بوم‌گردی در روستا‌ها و مناطق دور‌افتاده هستند. در عین حال شکل سابق زندگی که همه اهالی روستا تولیدکننده بودند نیز تغییر یافته و بسیاری از صاحبان اقامتگاه‌ها باید مایحتاج خود را از همسایگان و مغازه روستا تهیه کنند که هزینه‌هایشان را بالا میبرد؛ همین موضوع سبب می‌شود هزینه‌های بالاسری آن‌ها افزایش یابد. به گفته طاهریان با توجه به محدود بودن فصل‌های گردشگری در برخی مناطق، اگر از نظر اقتصادی اقامتگاه‌ها بخواهند در طولانی‌مدت دوام داشته باشند و نیرو‌های خود را حفظ کنند، ناچارند که هزینه واقعی را از گردشگر طلب کنند، در عین اینکه این هزینه منصفانه و معقول باشد.
مبین صوفی، صاحب اقامتگاهی در استان گلستان نیز در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: همچنان که از اسم بوم‌گردی مشخص است، این شیوه از اقامت به خانه‌های قدیمی مربوط می‌شود که بازسازی و تبدیل به محل اقامتی شده‌اند. به گفته این فعال حوزه گردشگری، در بوم‌گردی باید فرهنگ جامعه میزبان در بحث اقامت نشان داده شود. او می‌افزاید: با این حال شاهدیم در مواردی به واسطه انتظارات گردشگران، بوم‌گردی‌ها به این سمت رفته‌اند که خدمات بوتیک هتلی ارائه دهند. حتی شاهد ساخت کافه‌هایی با دیوار‌های شیشه‌ای در برخی اقامتگاه‌ها هستیم یا خانه‌های بوم‌گردی را سراغ دارم که در آن‌ها امکاناتی مانند استخر وجود دارد. صوفی هم مانند طاهریان روی مقوله تجربه در بوم‌گردی‌ها تاکید دارد و می‌گوید: در اقامتگاه‌ها گردشگر می‌تواند فرهنگ روستایی را تجربه کند، مقوله‌ای که در بوتیک هتل‌ها و هتل‌ها امکان آن برای توریست وجود ندارد.
تغییر شکل خانه بوم‌گردی به سوئیت از دیگر مواردی است که این فعال حوزه بوم‌گردی به آن توجه نشان داده و اضافه می‌کند: متاسفانه شاهدیم که برخی صاحبان بوم‌گردی، سوئیت‌هایی را به گردشگران عرضه می‌کنند. سوئیت‌هایی که در آن‌ها یک اتاق، آشپزخانه و سرویس بهداشتی دارد و ربطی به خانه بومی ندارد.
او ادامه می‌دهد: خانه بوم‌گردی بنایی قدیمی است که بازسازی شده و در آن‌ها خدماتی مانند اقامت، غذا یا گشت و پیمایش در محدوده روستا و اطراف آن ارائه می‌شود. در این خانه‌ها مهمان از طریق میزبان درباره فرهنگ روستا، طبیعت و تاریخ آن اطلاعاتی کسب می‌کند. آیا قیمت‌گذاری برخی اقامتگاه‌ها که هزینه‌ای مشابه هتل‌ها دارند، چنین برداشتی را به وجود نمی‌آورد؟ صوفی در این باره می‌گوید: در بوم‌گردی‌ها گرچه مانند هتل‌ها هزینه به ازای هر فرد دریافت می‌شود، اما این مبلغ بر اساس نرخ‌نامه‌ای است که به بوم‌گردی‌ها داده شده است. به عنوان مثال اغلب اقامتگاه‌ها هزینه اقامت را ۲۵۰هزار تومان به ازای هر نفر در نظر می‌گیرند که با صبحانه به ۴۰۰هزار تومان می‌رسد. غذا‌های عرضه‌شده نیز هر کدام بر اساس مواد به کار رفته قیمت خاص خود را دارد.
با این حال شاهدیم گروهی از اقامتگاه‌ها به‌ویژه در ایام داغ سفر و گردشگری هزینه‌های بالایی طلب می‌کنند که گاهی از هتل‌ها هم فراتر می‌رود. به عنوان مثال در تعطیلات نوروز بخشی از اقامتگاه‌ها در نزدیکی ترکمن صحرا به ازای هر نفر یک میلیون و ۸۰۰هزار تومان برای اقامت و غذا دریافت کردند که رقم بالایی است.
محسن مهدی زاده، فعال بوم‌گردی در روستای اصفهک در شهرستان طبس هم در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: گردشگر باید در زمان رزرو اطلاعات دقیقی از امکاناتی که دریافت می‌کند داشته باشد تا با انتظار خدمات هتلی این گزینه را انتخاب نکند. او در عین حال معتقد است، مجوز‌های بی‌حد و حساب که به انواع و اقسام اقامتگاه‌ها تحت عنوان خانه‌های بوم‌گردی داده شد، باعث سردرگمی‌هایی در این سبک از گردشگری شده است. مهدی‌زاده اضافه می‌کند: اقامتگاه‌های بوم‌گردی انسان‌محورند و مانند هتل‌ها به اقامت و صبحانه خلاصه نمی‌شوند. در خلال این اقامت ارتباط میان میزبان و مهمان شکل گرفته و گردشگر اطلاعات زیادی نسبت به جامعه میزبان پیدا می‌کند. با این حال متاسفانه شاهدیم که با صدور مجوز‌های فراوان و آن‌هم بدون ارزیابی، خانه‌های بوم‌گردی نیز به خدمات محدودی از جمله غذا و اقامت تقلیل یافته‌اند.
این فعال حوزه بوم‌گردی در همین رابطه خواستار غربالگری میان بوم‌گردی است. او می‌گوید: باید اقامتگاه‌هایی که خدمات حداقلی ارائه می‌دهند نام‌گذاری دیگری داشته باشند تا توریست‌ها با اطلاعات دقیق بتوانند آن‌ها را انتخاب کنند. البته زمانی که از خدمات حداقلی صحبت می‌کنیم به آن معنا نیست که آن‌ها مجازند درباره بهداشت و سایر موارد کوتاهی کنند، زیرا هر واحد اقامتی حتی اگر خدمات حداقلی ارائه دهد، باید این خدمات را به شکل استاندارد به توریست‌ها عرضه کرده و آن‌ها را راضی نگه دارد.