توجه رهبر انقلاب به اهمیت مسیر شمال – جنوب
در حال حاضر رقابت بین کشورها برای مسیرهای تجاری بین المللی وجود دارد [عبور دهند]. این کشور می خواهد این جاده را از داخل بگیرد، آن کشور از داخل می خواهد، ما در جای حساسی هستیم. مکان ما از نظر جغرافیایی بسیار حساس است. یعنی هیچ کشوری در این منطقه وجود ندارد که چنین موقعیت ممتازی داشته باشد. موقعیت ما ممتاز است. این مسیر شمال به جنوب است [توسعه بدهیم]; البته راه های دیگری هم وجود دارد [مانند] شرق و غرب [ولی] این مهمترین چیز است. مسیر شمال به جنوب را دنبال کنیم که داوطلبان هم دارد. برخی از دولت های خارجی هستند که می توانند در این زمینه همکاری کنند. این را دنبال کن.”
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این بخش از بیانات خود، چهار محور اصلی یعنی اهمیت جاده شمال به جنوب، ارتقای جایگاه ایران، رقابت کشورها در عرصه حملونقل و تمایل برخی دولتهای خارجی به شرکت کنند که قابل تامل است.
1- با توجه به اهمیت این جاده، در ده سال گذشته و به ویژه پس از جنگ در اوکراین و ناامن شدن برخی از مسیرهای مهم عبوری، تاکید بر مسیرهای جایگزین افزایش یافته و کریدور عبوری شمال به جنوب به مرکزی ترین مسیر تبدیل شده است. . مهم ترین اقدام در این زمینه، احداث خط ریلی رشت- آستارا به طول 164 کیلومتر است که پس از تکمیل، روسیه و منطقه قفقاز را مستقیماً به خطوط ریلی سراسری ایران متصل می کند و در نتیجه با آب های خلیج فارس ارتباط برقرار می کند. . و دریای عمان و از سوی دیگر از اروپا، با تکمیل پروژه راه آهن زاهدان – چابهار، اهمیت کریدور ترانزیتی شمال – جنوب در توسعه اقتصادی مناطق جنوبی کشور اهمیت پیدا کرد. اضافه خواهد شد.
2- مسیر شمال به جنوب از نظر جغرافیایی دارای امتیاز است، زیرا مهمترین مسیر تجاری بین جنوب، جنوب شرق آسیا و اروپا است و در مقایسه با سایر مسیرها کوتاه ترین و کم هزینه ترین است و انواع کالاها حمل می شود. این جاده بین بندر چابهار و بندرعباس و نقطه اتصال دریایی هند و ایران است. به دلیل ناقص بودن راه آهن رشت – آستارا هنوز شبکه انتقال درآمد وجود ندارد. در واقع احداث خط ریلی رشت – آستارا به دلیل اینکه مکمل خط مواصلاتی شمال – جنوب بوده و محور طرح توسعه ترانزیت کشور است، ضروری است.
3- در رابطه با رقابت کشورها در زمینه حمل و نقل، با توجه به شروع جنگ در اوکراین و آینده نامشخص آن دسته از کشورهایی که سعی در صادرات کالاهای تجاری “غیر تایید نشده” به روسیه دارند، راه های دیگری را ارائه می دهند. در همین راستا دلیل تحریم استفاده از بنادر و خطوط ریلی روسیه این است که کشورهای اروپایی به دنبال مشارکت در ساخت مسیرهای جایگزین هستند و حتی بانک جهانی و سایر نهادهای مالی بین المللی آماده ارائه وام های کلان با شرایط هستند. و ایجاد شرایط مساعد برای توسعه کریدورهای ترانزیتی با ظرفیت متوسط و بالاتر برای انتقال کالاهای کمکی از آسیا به اروپا. طبیعتا هرگونه تاخیر در خط ریلی رشت – آستارا باعث کاهش نقش رقابتی ایران در حوزه حمل و نقل خواهد شد.
4- در چارچوب همکاری سایر کشورها برای توسعه این جاده، مهمترین موضوع برای تکمیل راه آهن رشت – آستارا تامین منابع مالی است. در سفر آقای رستم قاسمی وزیر فقید راه و شهرسازی به روسیه «توافقنامه عمومی همکاری ریلی ایران و روسیه» امضا شد و یکی از نکات مهم تامین مالی و تکمیل راه آهن بود. -راه آهن آستارا در آخرین دور مذاکرات حمل و نقل، کمیته مشترک ایران، آذربایجان و روسیه برای تصمیمگیری درباره نحوه تکمیل کریدور شمال – جنوب تشکیل شد. با توجه به تحریم روسیه و اختلال در ترانزیت این کشور، حمایت مالی روسیه از تکمیل کریدور شمال – جنوب و راه آهن رشت – آستارا برای این کشور حائز اهمیت است و در مذاکرات آتی تهران و مسکو تلاش می شود. ساخته شده. داده شده تسهیلات لازم برای تکمیل راه آهن رشت – آستارا فراهم شود آستارا فراهم شود. جمهوری آذربایجان در دولت قبل 500 میلیون دلار برای احداث راه آهن رشت – آستارا در نظر گرفت و تضمین کرد که در دولت سیزدهم نیز این امر پیگیری شود.
با توجه به اهمیت احداث این جاده، جمهوری آذربایجان هشت کیلومتر خط ریلی در داخل کشور تا رودخانه مرزی آستراچای احداث کرده است. اتصال خطوط ریلی ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان برای هر سه کشور مزیت هایی دارد، زیرا هر سه کشور به دنبال تقویت اقتصاد خود و تنوع بخشی به حوزه های جدید برای درآمدزایی هستند.
5- در حال حاضر احداث 10 کیلومتر راه آهن از رشت آغاز شده است که در فاز اول اتصال خط قطار رشت به بندر انزلی به طول 35 کیلومتر که بندر خزر را بر روی دریای خزر متصل می کند. در سمت چپ، اولویت وجود دارد و دلیل فاصله کوتاه ممکن است. در این صورت ارتباط ترانزیتی بین بنادر کشورهای حاشیه دریای خزر و بنادر دریای خزر و دریای سرخ ایجاد می شود و یک نوع حمل و نقل مشترک (دریایی – ریلی) بین کشورهای حاشیه دریای خزر ایجاد می شود. منطقه. این در حالی است که ساخت 16 کیلومتر جاده آستارا که آغاز شده است می تواند تا سه سال آینده این پروژه مهم را تکمیل کند.
انتظار می رود وزارت مسکن و شهرسازی با کمک وزارت امور خارجه بر این مهم مانند تکمیل آخرین دایره کریدور شمال – جنوب نظارت داشته و از اجرای آن جلوگیری کند.