مراحل ساخت ماسک شیمایی

روش ساخت ماسک در خانه

تقریبا یک سال از شیوع ویروس مرگبار کوید-۱۹ که سبب بیماری تنفسی کرونا می شود، در ووهان چین می گذرد. این ویروس که مقاومت بالایی در خارج از بدن انسان دارد و به راحتی از طریق تنفس ذرات آلوده در هوا یا از طریق دهانی و به واسطه لمس سطوح آلوده منتشر می شود، به سرعت در جهان شیوع پیدا کرد و یکی از گسترده ترین همه گیری های تاریخ بشر را رقم زد. ماسک شیمیایی دراگر در این زمان به کمک مردم شتافت.

هنوز رمز و رازهای زیادی در رابطه با این ویروس و الگوهای اپیدمیولوژیک آن وجود دارد و هنوز دقیقا مشخص نیست که این ویروس تا چه حد می تواند مسری باشد و از ابتدای شیوع این ویروس، تردیدهایی در رابطه با استفاده از ماسک های پارچه ای معمولی برای جلوگیری از انتشار بیشتر کووید-۱۹ وجود داشت. در این مدت، هر روز بیانیه ای جدید توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) مبنی بر استفاده کردن یا استفاده نکردن از ماسک پارچه ای منتشر می شد ولی هنوز هم نمی توان با قطعیت گفت که آیا ماسک پارچه ای صورت می تواند در مقابل ابتلا به ویروس مقاومت کند یا خیر؟

هرچند که احتمال اینکه این نوع ماسک ها در صورت استفاده توسط فرد آلوده، سبب کاهش میزان انتشار شود، بالا است. بنابراین، از آن جایی که ذرات حامل ویروس می توانند در هوا معلق باشند و برخلاف آنچه که قبلا تصور می شد، خیلی زود روی زمین نمی افتند، این گونه ماسک ها احتمالا محافظت خوبی علیه ابتلا به ویروس کرونا ایجاد نمی کنند ولی می توانند تا حد زیادی از انتشار آن توسط فرد آلوده پیشگیری کنند زیرا در صورتی که فرد آلوده سرفه یا عطسه کند، بخش زیادی از ذرات حامل ویروس، در ماسک به دام می افتند.

به هر حال، همه گیری این بیماری سبب تقاضای بسیار زیاد ماسک شیمیایی توسط مردم و در نتیجه افزایش قیمت و کاهش موجودی ماسک در بازار و داروخانه ها شد. همچنین، در خیلی از کشورها استفاده از ماسک در فضاهای عمومی اجباری شده است. به همه دلایلی که گفته شد، شاید آموختن یادگیری روش ساخت ماسک در خانه برای خیلی ها مفید باشد.

دقت داشته باشید که ماسک صورت نه تنها می تواند سرعت کاهش شیوع ویروس کووید-۱۹ را کاهش دهد، بلکه گاهی اوقات ممکن است در موارد دیگر نیز کاربرد داشته باشد. برای مثال در صورتی که در منقطقه ای جنگی باشید و دشمن از سلاح های شیمیایی تنفسی استفاده کند، در صورت عدم دسترسی به ماسک نظامی، دانستن روش ساخت ماسک در خانه، می تواند جان شما را نجات، هرچند که قطعا این ماسک ها بسیار ضعیف تر از ماسک های نظامی هستند و از بخش های دیگر صورت مثل چشم ها محافظت نمی کنند.

فایده دیگر یادگیری روش ساخت ماسک در خانه این است که اگر به هر دلیلی با گاز اشک آور مواجه شوید و دسترسی به ماسک نداشته باشید، یک ماسک پارچه ای دست ساز نیست مقاومت خوبی علیه این جنگ افزار خیابانی ایجاد می کند.

در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با چندین روش ساخت ماسک در خانه آشنا کنیم ولی به یاد داشته باشیم که تنها ماسک های نظامی و صنعتی که صورت را به طور کامل می پوشانند و دارای فیلترهای کربن فعال هستند، می توانند حفاظت کامل در مقابل عوامل خطرناک شیمیایی و میکروبی داشته باشند و در صورتی که مجبور نبودید، هرگز از این ماسک ها برای کار کردن در آزمایشگاه های میکروبی و شیمیایی (که الزام ماسک زدن دارند) و تحت حملات شیمیایی نظامی استفاده نکنید.

ساده ترین و سریع ترین روش ساخت ماسک در خانه

این روش ساخت ماسک در خانه یکی از سریع ترین و ساده ترین روش ها است. برای این کار، یک پارچه ضخیم مستطیلی شکل مثلا از جنس یک تیشرت بردارید. لبه بالایی آن را تا وسط تا بزنید. سپس لبه پایینی را نیز تا وسط تا بزنید. مجددا لبه بالایی را تا وسط تا بزنید و همین کار را برای لبه پایینی تکرار کنید تا پارچه ای مستطیلی شکل و چند لایه ایجاد شود.

سپس دو عدد کش پول حلقوی بردارید و یک سر مستطیل پارچه ای چندلایه ای را که ساخته اید، تا چهار انگشت از درون یک کش عبور دهید و همین کار را برای سر دیگر آن و با استفاده از کش دوم، تکرار کنید. سپس دو سر این مستطیل پارچه ای را به داخل تا بزنید و با دو دست خود کش ها را بگیرید و آن ها را پشت گوش خود بیاندازید و به همین سادگی شما یک ماسک پارچه ای دارید.

مزیت های ساخت ماسک در خانه با این روش به شرح زیر هستند:

• با این روش می توانید در کمترین زمان ممکن ماسک بسازید.
• پارچه به راحتی قابل شستشو است و هر بار که به خانه بر می گردید می توانید آن را بشویید و مجددا استفاده کنید.
• مواد اولیه زیادی نیاز ندارد و به راحتی ساخته می شود.
• به دلیل چند لایه بودن، حفاظت مناسبی علیه عوامل بیماری زای تنفسی که توسط ذرات درشت مثل آیروسل های سنگین منتقل می شوند، ایجاد می کند.

روش ساخت ماسک در خانه با استفاده از دستمال حوله ای

دستمال حوله ای نوعی دستمال کاغذی ضخیم است که در مواقع ضروری که در منزل به پارچه یا سوتین اضافی دسترسی ندارید می توانید از آن در یک روش ساخت ماسک در خانه استفاده کنید. در این روش ابتدا دو عدد دستمال حوله ای و یک عدد دستمال کاغذی معمولی را در میان آن ها روی هم دیگر قرار می دهید و از وسط به صورت طولی با یک قیچی نصف می کنید.

سپس با استفاده از دو تکه نوارچسب ماسک، اضلاع کوتاه این سه لایه دستمال را از هر دو طرف به طور سرتاسری به هم می چسبانید و یک تکه سیم مفتول را به موازات ضلح فوقانی با یک نوارچسب، می چسبانید تا ماسک استحکام لازم را داشته باشد. سوراخ هایی در هر چهار گوشته این ساختار سه لایه ایجاد کنید و یک سر یک کش را از سوراخ پایینی و سر دیگر آن را از سوراخ بالایی عبور دهید. و گره بزنید. این کار را برای هر دو سمت ماسک انجام دهید و ماسک شما حاضر است

ماسک تنفسی چیست؟

 این نوع ماسک ها ازاستنشاق و تنفس گاز های سمی و شیمیایی و ورود آنها به داخل دستگاه تنفسی جلوگیری میکند. اگر در محیط کاری خود با عوامل خطرناکی مثل گرد و غبار، الیاف، ذرات رادیواکتیو، دود، بسیاری از مایع‌ها، گازهای سمی، ترکیبات شیمیایی و … سروکار دارید، استفاده از ماسک های شیمیایی برای شما واجب است. ماسک های تنفسی، به وسیله ی فیلتر های بکار رفته در آنها از هرگونه آسیب تنفسی شما را در امان نگه میدارند.

انواع ماسک های تنفسی

1-ماسک های تصفیه کننده هوا

2-ماسک های رساننده هوای اتمسفری

ماسک های تصفیه کننده هوا، آلاینده ها و مواد سمی داخل هوا را به خود جذب میکنند و خود شامل سه دسته اند: ماسک های فیلتر کننده ذرات، ماسک های الکتریکی تصفیه هوا و ماسک های فیلتر کننده ی انواع گاز ها و بخارات سمی.

فیلتر کننده ذرات: این نوع از ماسک های تصفیه کننده، به منظور جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل دستگاه تنفسی، مورد استفاده قرار میگیرند. در این ماسک ها به جهت جلوگیری از ورود ذرات به داخل سیستم تنفسی از مواد فیبری و الیافی مانند کاغذ، نمد و یا پارچه استفاده میشود.فیلتر ماسک های ضد گرد و غبار بر اساس استاندارد ها به سه دسته تقسیم بندی میشوند.

N ذرات غیر روغنی وP ذرات عایق روغن :(بیشتر از 8 ساعت)و R ذرات مقاوم در برابر روغن:  (تا حداکثر8 ساعت).فیلتر های حذف کننده ی ذرات بر اساس بازدهی که دارند به درصد های  ۹۵, ۹۷ یا ۱۰۰، عدد گذاری می شوند. رده بندی ۹۵ به معنای آن است که فیلتر، ۹۵ درصد ذرات را از هوا حذف می کند .فیلتر هایی که دارای عدد ۱۰۰ در رتبه بندی خود هستند، فیلتر های با کارآیی بالا در نظر گرفته می شوند .

ماسک های الکتریکی تصفیه هوا: این ماسک ها دارای یک دمنده الکتریکی برای عبور دادن هوای آلوده از داخل سیستم فیلتر آلاینده ها میباشند، که سبب تصفیه شدن هوای آلوده می شوند.فیلتر کننده ی انواع گاز ها و بخارات سمی: ماسک های حفاظت تنفسی تصفیه هوای آلوده برای محافظت در برابر گاز ها و بخارات سمی مانند آمونیاک، بخار فلزات سمی مانند جیوه، انواع گاز های سمی اسیدی و بخار ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.

ماسک های تنفسی کارتریج دار شیمیایی از زیر مجموعه های فیلتر کننده های گاز ها و بخارات سمی اند و به دو دسته تمام صورت و نیم صورت تقسیم میشوند.ماسک شیمیایی تمام صورت همانطور که از نامش پیدا است تمام صورت را میپوشاند و از ورود و بر خورد گاز های شیمیایی حتی با پوست صورت نیز جلوگیری میکند. چرا که بسیاری از مواد و گاز های شیمیایی بر روی پوست تاثیر میگذارند. این ماسک ها بینی، چانه، دهان و چشم ها و در واقع تمام صورت را به خوبی می‌پوشانند.

ماسک های  شیمیایی نیم صورت مطابق ماسک های تمام صورت از سیستم تنفسی در مقابل گاز ها، سموم و سایر آلاینده های خطرناک حفاظت می کنند. اما با این تفاوت که ماسک های نیم صورت فقط دهان و بینی را پوشش میدهند و به همین علت مانع حرکت و باعث ناراحتی کاربر نمیشوند. عملکرد این ماسک به همراه فیلتر امکان پذیر است و بدون فیلتر کارایی مثبتی ندارد.

قیمت انواع ماسک های شیمیایی

قیمت این ماسک‌‎ ها با توجه به برندی که دارند یکی نخواهد بود، اصولا شرکت‌های داخلی و خارجی زیادی در زمینه تولید این ماسک‌ها فعالیت می‌‎کنند که هر کدام از آن‎ها محصولات خود را با توجه به کیفیتی که در نظر می‌‎گیرند روانه بازار می‎‌کنند. اما بطور کلی ماسک های شیمیایی نیم صورت قیمت های ارزانتری نسبت به ماسک های تمام صورت دارند.

 ماسک شیمیایی به علت تماس دائمی که با صورت دارد باید جنس بسیار نرم و کاربر پسندی داشته باشد. به همین دلیل در ساخت آنها ترکیبی به نام TPE استفاده میشود که ماده ای انعطاف پذیر است و روی بینی جا نمی اندازد.انواع فیلتر های مصرفی در ماسک های پالاینده ی گاز های شیمیایی و بخار های سمی بر اساس نوع گازی که پالایش میکنند به چند مدل دسته بندی میشوند:

• HG: بخار جیوه
• MB: متیل بروماید
• K: آمونیاک و مشتقات آن
• NO: اکسید های نیتروژن
• A: گازها و بخارات آلی مختلف
• G: مواد شیمیایی با فشار بخار پایین
• E: دی اکسید سولفور و سایر گاز های معدنی
• B: گاز های معدنی و اسیدی مانند مونوکسید کربن
• AX: ترکیبات آلی با نقطه جوش کمتر از 65 درجه

ساختار و نحوه عملکرد ماسک های شیمیایی

ماسک های شیمیایی دو بخش خاص دارند. این بخش ها با قرار گرفتن بر روی فیلتر مستقر در قسمت خرطوم ماسک در مقابل ورود مواد سمی مانع ایجاد میکنند. اولین قسمت، فیلتر ذارات است که هرگونه باکتری موجود در هوای تنفس شده را حذف میکند. جزء دوم ماسک بر پایه فرایند شیمیایی و جذب سطحی عمل میکند. طی فرایند جذب سطحی، ماده ای جامد یا مایع از سطح خود را به دام می اندازد.

برای تصفیه مواد خطرناک در اغلب ماسک های ضد گاز از ذغال فعال (ذغال اکسید) استفاده میشود. زمانی که اکسیژن با ذغال واکنش میدهد، سوراخ های چسبناکی در هر کدام از ساختار های مولکولی آن تشکیل میشود. سموم یا گاز ها از کارتریج عبور میکند به حفرات کربن وارد میشود و در آن گیر میکند در نتیجه وارد بینی، دهان و یا گلو نمیشود.

منبع : youtube.com