بررسی امکان پذیرش نظر کارشناس رسمی علی‌رغم عدم تمدید پروانه کارشناسی
چنانچه پس از صدور قرار کارشناسی و قبل از اعلام نظریه کارشناس رسمی، مهلت پروانه کارشناسی تمام شده و کارشناس اقدام به تمدید مهلت پروانه کارشناسی ننموده باشد و با این حال نظر خود را نزد مقام قضایی ارسال دارد؛ نخست؛ آیا نظریه کارشناسی معتبر است و باید مورد پذیرش قرار گیرد؟ دوم؛ آیا می‌توان در این وضعیت از کارشناس نظریه تکمیلی خواست؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اینکه نظریه کارشناس طریقیت دارد و نه موضوعیت؛ دریافت نظریه کارشناسی که در جریان اجرای قرار اعتبار پروانه‌ی او منقضی شده است و نیز اخذ توضیح از کارشناسی که پس از اعلام نظر؛ پروانه او منقضی شده است منعی ندارد و نتیجتاً نظریه اکثریت مورد تایید هیئت عالی است.
برای مطالعه مواد قانونی به وبسایت حقوقی مهدی بخشی مراجعه کنید.
نظر اکثریت
بررسی شرایط و احراز صلاحیت کارشناسی در زمان انتخاب یا قرعه ملاک است و چنانچه جهات ردی وجود داشته باشد، باید قبل از کارشناسی اعلام دارند. با توجه به اینکه در زمان صدور قرار کارشناسی و ابلاغ به وی، کارشناس صلاحیت داشته و عذر موجهی جهت عدم انجام کارشناسی موجود نبوده است و از طرفی تعیین کارشناس دیگر و عدم پذیرش نظریه کارشناسی موجب اطاله دادرسی می‌گردد، لذا پذیرش نظریه کارشناسی بلااشکال بوده و باید مورد پذیرش قرار گیرد. در خصوص نظریه تکمیلی نیز با توجه به اینکه درواقع نظریه تکمیلی کارشناسی، جهت توضیح و رفع ابهام نظریه کارشناسی سابق بوده است؛ لذا نظریه تکمیلی نیز باید مورد پذیرش قرار گیرد و نیازی به تعیین کارشناس جدید نمی‌باشد.
نظر اقلیت
حسب بند ۱۰ ماده ۲۶ قانون کارشناسان رسمی مصوب 1381، انجام کارشناسی و اظهارنظر با پروانه‌ای که اعتبار آن منقضی شده است، تخلف محسوب و مستوجب محکومیت انتظامی است. خلاف منطق قانون‌گذاری می‌باشد که قانون‌گذار از یک طرف کارشناس را به علت عدم تمدید پروانه کارشناسی، از کارشناسی منع نماید و حتی در صورت اقدام متخلف محسوب و مستوجب محکومیت انتظامی بداند و از طرف دیگر از چنین نظریه‌ای حمایت قانونی نماید و به آن اعتبار ببخشد؛ چه آنکه پذیرش نظریه کارشناسی به منزله اعتبار بخشیدن قانون‌گذار به امری است که خود تخلف اعلام نموده است.
ضمن آنکه عدم تمدید پروانه کارشناسی به منزله عدم وجود پروانه کارشناسی و در نتیجه عدم صلاحیت قانونی جهت انجام کارشناسی می‌باشد. بنابراین در چنین مواردی لازم است از اعتبار بخشیدن به نظر کارشناسی خودداری و کارشناس دیگری تعیین تا اعلام نظر نماید. در خصوص نظریه تکمیلی نیز با توجه به اینکه اصل نظر کارشناسی اعتبار ندارد؛ به‌طریق‌اولی اخذ نظریه تکمیلی از چنین کارشناسی صحیح نیست.