چگونه برای کنکور آماده شویم؟
نقشه‌راه موفقیت در کنکور + روش خواندن علوم و فنون برای کنکور
اگر احساس می‌کنید راز موفقیت در کنکور تجربی، ریاضی و انسانی تنها یک فرمول دارد سخت در اشتباهید؛ راز موفقیت در کنکور مربوط به مسیری است که باید در آن قدم بگذارید و این مسیر دارای اصول و شرایط خاص خود است؛ درواقع برای موفقیت در کنکور طبق تجربه‌ای که در این چندسال کسب کرده‌ام 7 پارامتر مهم وجود دارد که باید از آنها مطلع باشید و با رعایت هر 7 پارامتر به صورت همزمان شما می‌توانید بگویید که در یک مسیر اصولی قدم گذاشته‌اید و در نهایت با تلاش و استمرار به نتیجه مطلوب در کنکور دست پیدا کنید. این 7 پارامتر شامل موارد زیر هستند:
- برنامه‌ریزی کاملا فردی
- روش‌های صحیح مطالعاتی کنکور
- اجرای اصول صحیح حل تست
- آشنایی با اصول صحیح مرور
- آزمون آزمایشی
- منابع آموزشی
- عملکرد در ماه‌های پایانی
شش رکن اساسی که پاسخ اصلی سوال “چگونه در کنکور موفق شویم” را تشکیل خواهد داد. هیچ‌کدام از این رکن‌ها به تنهایی نمی‌تواند باعث موفقیت در کنکور شود و برای قبول شدن در کنکور نیاز به هر 6 پارامتر به صورت همزمان دارید. اما در اینجا فقط اسامی پارامترها را مشخص کردیم و در ادامه به بررسی تک تک آنها به همراه بودجه بندی زمین شناسی کنکور ۱۴۰۲ خواهیم پرداخت؛ اگر هم تازه قصد شروع مطالعه برای کنکور خواهید داشت با دانشی که بعد خواندن این مقاله کسب خواهید کرد مطمئن باشید دیدی که به کنکور و موفقیت در آن دارید کاملا تغیر خواهد کرد. راستی، اگر اطلاعی درباره کنکور ندارید توصیه می‌کنم مقالات زیر را هم برای مطالعه مد نظر داشته باشید.
نقش برنامه‌ریزی در مسیر موفقیت کنکور
اولین رکن چگونه کنکور قبول شویم مربوط به بحث برنامه‌ریزی است. برنامه نقش راهنمای شما را برای پیمودن مسیر را دارد و کامل تعین می‌کند که در هر مرحله و هر روز باید چه کارهایی را انجام دهید؛ دقت کنید که نگفتم “چه دروسی بخوانید” زیرا یک برنامه خوب فقط مربوط به مطالعه هر درس نیست؛ یک برنامه مناسب برای کنکور باید برای هرروز شما علاوه بر مطالعه دروس نشان دهد باید چه زمانی مرور کنید، چه زمانی تست بزنید و حتی شماره تست‌ها را هم داشته باشد؛ در حالت کلی یک برنامه باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- حجمی و زمانی باشد؛ یعنی هم مشخص باشد چه دروسی باید مطالعه شود، هم حجم هر درس مشخص باشد و هم زمانی که برای مطالعه همان حجم نیاز است.
- بر اساس منابعی باشد که داوطلب استفاده می‌کند؛ به عنوان مثال اگر برای زیست از کتاب خیلی سبز دهم استفاده می‌کند حجم و سر فصل‌ها براساس همان کتاب باشد.
- کامل باشد؛ یعنی حتی شماره تست‌هایی که باید هر جلسه حل شود را نیز تعین کرده باشد.
- براساس وضعیت فردی داوطلب باشد؛ به عنوان مثال اگر فردی هستید که توان مطالعه بیشتر از 8 ساعت را ندارید داخل برنامه 12 ساعت مطالعه نباشد.
- منعطف باشد؛ یعنی اگر روزی نتوانستید برنامه را اجرا کنید، روز بعد یا آخر هفته توانایی جبران داشته باشید.
اما با شنیدن این 5 مورد اگر تعجب کردید و با خود می‌گویید چنین توانایی داشتن چنین برنامه‌ای را ندارید یک خبر خوب برای شما عزیزان دارم؛ در قالب دو مقاله تمامی نکاتی که درباره برنامه‌ریزی و بودجه بندی شیمی کنکور نیاز دارید را آموزش داده‌ام و مطمئن باشید با خواندن آن و رعایت نکات آموزش داده شده، نوشتن برنامه‌ای با مشخصات بالا برایتان ساده‌تر از آب خوردن خواهد بود؛ فقط کافیست روی یکی از لینک‌های زیر کلیک کنید:
اما رسیدیم به دومین رکن موفقیت در کنکور که مربوط به این است که برای کنکور چگونه درس بخوانیم یا چگونه کنکوری درس بخوانیم؛ بعد از برنامه‌ریزی و انجام آن، برای اجرا کردن برنامه باید روش مطالعه دروس را بلد باشید و مهمتر از همه ترتیب مطالعه دروس کنکور را بلد باشید که اگر بلد هم نیستید نگران نباشید در پایان این بخش راه‌حل در اختیارتان قرار می‌دهم. اما چند نکته که می‌تواند در مسیر موفقیت شما تاثیر گذار باشد و احتمال 99 درصد از آن بی‌اطلاع هستید را قرار است در این بخش به شما یاد دهم؛ نکاتی که ممکن است در دیدی که نسبت به کنکور دارید شدیدا موثر باشد.
برای کنکور تستی درس بخوانیم یا تشریحی؟
بحث مطالعه تستی یا تشریحی یکی از مشکلات اصلی شروع مطالعه کنکور است. متاسفانه در مدارس و کتاب‌های درسی روش آموزش تشریحی است و آزمون کنکور تست محور است و همین دوگانگی ممکن است داوطلب را دچار سردرگمی کند؛ اما منطقی فکر کنیم که تمام روش‌های تستی از دل روش‌های تشریحی استخراج می‌شوند. این مورد ثابت می‌کند که برای پاسخ دادن به سوالات کنکور روش‌های تشریحی چاره‌ساز هستند مگر در حالتی که طراح کنکور سوالی طراحی کند که ترکیبی باشد یا جزو مطالب حذف شده از کتاب باشد که در چند سال اخیر شاهد آن بوده‌ایم. اما داستان روش تستی یا روشی که منابع کمک درسی از جمله کلاس و دی وی دی آموزش می‌دهند چیست؟
روش‌هایی که در بقیه منابع از کلاس گرفته تا کتاب و دی وی دی و تحت عنوان روش تستی هستند دو کاربرد دارند:
- با ادبیات و سبک تدریس باعث می‌شوند درک یک مطلب برای شما آسان شود.
- در زمان پاسخگویی به سوالات و قدرت تست‌زنی شما تاثیر می‌گذارند.
خب تا الان با ماهیت بحث روش تستی و تشریحی آشنا شدیم و تمام این نکات با یک هدف مطرح شد که همان بحث چطور برای کنکور درس بخوانیم است. اگر می‌خواهید به پاسخ این سوال یعنی چطوری برای کنکور درس بخونم در رابطه تشریحی یا مطالعه کنکور باید بدانید در این بازی کسی برنده است که اول روی روش‌های تشریحی مسلط باشد و سپس روی روش‌های تستی. دلیل این موضوع ماهیت ذهن شماست؛ سر جلسه کنکور باید با روش تستی به سوالات پاسخ دهید و کسی که هر دو روش تستی و تشریحی را بلد باشد، اگر با روش تستی نتوانست به یک سوال پاسخ دهد، شانس خود را با روش تشریحی امتحان خواهد کرد.
شاید با خود بگویید این کار سخت است؛ خب سخت باشد ولی باعث ایجاد تفاوت میان شما و یک داوطلب دیگر خواهد شد و در واقع یک برگ برنده بیشتر نسبت به رقبای خود دارید. شاید با خود بگویید که چند سوالی که با روش تستی نتوان جواب داد را بیخیال می‌شوید؛ در جریان باشید که تفاوت رشته پرستاری با پزشکی در حدود 10 تست کلی است یا تفاوت پزشکی تهران با پزشکی تبریز می‌تواند در حدود 5 تست کنکور باشد.
یادتان باشد روش‌های تستی بعضا برای حالت‌های خاص پاسخگو هستند، به عنوان مثال در فصل 1 فیزیک یازدهم و قانون کولن فرمول اصلی برای محاسبه قانون کولن برابر است با kq’q/r*r و روش تستی که برای این قسمت به کار می‌رود به جای پارامتر k عدد 90 را قرار می‌دهند؛ این یک حالت خاص است و اگر واحد هر کدام از پارامترهای دیگر تغیر کند این روش شما را به پاسخ اشتباه می‌رساند. امیدوارم تا اینجا مشکل چگونه کنکوری درس بخوانیم از لحاظ روش تستی و تشریحی را حل کرده باشیم و باز هم تاکید می‌کنم کسی که هم روش تشریحی و هم روش تستی را بلد باشد یک قدم از اکثر رقیبان خود جلوتر است.
تاثیر دید مدرس در مطالعه دروس کنکور
در اکثر جلسات مشاوره‌ای برای افزایش بازدهی مطالعه تکنیک “دید مدرس” را توصیه می‌کنم که به شدت در افزایش بازدهی مطالعاتی موثر است. در این روش که چگونه برای کنکور بخوانیم باید یک قدم اضافی‌تر بردارید؛ این روش الهام گرفته از سخنرانی استیو جابز است؛ زمانی که درباره تمایز محصولات اپل با سایر محصولات بازار سخنرانی می‌کرد یک مورد مهم را بیان کرد؛ “همواره کارمندان اپل در ساخت یک محصول از دو جهت به آن نگاه می‌کنند؛ دید اول به عنوان یک فرد متخصص است که اکثر ایرادات آن را پیدا و حل می‌کنند و دید دوم به عنوان مصرف کننده‌ای است که اصلا دید تخصصی ندارد و صرفا برای مصرف از یک محصول استفاده می‌کند.”
خب این مورد را به درس خواندن تعمیم دهیم؛ دید 99 درصد داوطلبان کنکور نسبت به درس خواندن این است که باید یک مبحث را مطالعه کنند، مرور کنند و تست بزنند؛ اما چیزی که من از شما می‌خواهم این است که علاوه بر مطالعه یک درس به عنوان کسی که باید آن را یاد بگیرد، به عنوان یک مدرس هم عمل کنید. یعنی هر درس و مبحثی را که مطالعه می‌کنید فرض کنید بعد از اتمام باید همان مبحث را برای 10 نفر دیگر که اصلا هیچ سوادی ندارند تدریس کنید؛ توصیه من هم این است که آخر شب و بعد از اتمام مطالعه کل دروس در حد یک ساعت این کار را انجام دهید و یا جلوی آینه بایستید و تدریس را انجام دهید یا فرض کنید چند نفر در اتاق شما وجود دارد که حرف‌های شما را می‌شنوند یا بهترین کار این است که اگر والدین یا خواهر یا برادرتان زمان خالی دارند تدریس را برای آنها انجام دهید.
با این کار شما یک دید تخصصی نسبت به هر مبحث خواهید داشت و زمان تدریس ایراداتی از خودتان پیدا خواهید کرد که در مطالعه عادی نمی‌توانید پیدا کنید و از همه مهمتر با انجام این کار تثبیت مطالب در ذهن شما بسیار قوی‌تر خواهد بود و مدت زمان بیشتری در ذهن باقی می‌ماند. تا زمانی‌که این روش را اجرا نکنید به تاثیر و قدرت آن در یادگیری پی نخواهید برد.
خلاصه‌نویسی برای کنکور را فراموش نکنید
متاسفانه بارها مشاهده می‌کنم یا خود دانش‌آموزان با خلاصه‌نویسی مشکل دارند و آن را انجام نمی‌دهند یا عده زیادی از مشاورین و مدرسین در پست‌‌هایی اعلام می‌کنند خلاصه‌نویسی وقت‌گیر است و آن را انجام ندهید؛ یک بار بیایید برای همیشه این مشکل را با هم حل کنیم. اول از همه باید بدانید یکی از زیرشاخه‌های اصول مطالعاتی و اینکه چطور در کنکور موفق شویم مربوط به خلاصه‌نویسی است.
یادتان باشد شما قرار نیست یک مبحث یا یک کتاب را فقط یک بار مطالعه کنید؛ باید دوره‌های مرور هم داشته باشید. دوره‌های مرور هم باید زمان کمتری از شما بگیرند نسبت به مطالعه اولیه یک مبحث، به عنوان مثال اگر مبحثی را برای اولین بار در یک ساعت مطالعه کرده‌اید باید برای مرور اول، همان مبحث را در حداکثر نیم ساعت الی 40 دقیقه، مرور دوم در حداکثر 15 الی 20 دقیقه مطالعه و جمع‌بندی کنید.
خلاصه‌نویسی‌هایی که الان انجام می‌دهید همان دلیل کاهش زمان مطالعه شما در دوران مرور است و کسی که خلاصه‌نویسی نداشته باشد در دوران مرور با مشکل زمان مواجه خواهد شد و ممکن است مجبور شود به همان اندازه و حتی بیشتر از دوران مطالعه اول، برای مرور وقت بگذارد.
پس اگر دوست ندارید چنین مشکلی برای شما ایجاد شود از همین الان به فکر خلاصه‌نویسی باشید. یک مثال که درک واقعی این مبحث را برای شما آسان می‌کند این است که در سال کنکور شخص خودم، در دو هفته پایانی بیشتر از 10 بار کل دین و زندگی کنکور را مرور کردم و هر بار زمان مرور این درس برای من کمتر و کمتر میشد؛ دلیل این موضوع همان خلاصه‌نویسی‌هایی بود که شدیدا دوران مطالعه از من زمان گرفت ولی در دوران مرور به داد من رسید و باعث شد بتوانم این حجم از مرور را داشته باشم.
سه پارامتر بالا به شدت در پاسخ به این سوال که چجوری برای کنکور بخونم و افزایش بازدهی مطالعاتی شما تاثیر دارد؛ اما نکات تکمیلی و کامل را در قالب 4 مقاله زیر که به‌صورت تخصصی روش مطالعه هر درس آموزش داده شده را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهم و با مطالعه هر کدام خیالتان از بابت اصول مطالعاتی صحیح هر درس راحت خواهد شد.