مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه

پرونده مهریه تا زمان وصول کامل مهریه یا مختومه شدن قانونی به دلایل مشخص، باز خواهد ماند و برخلاف بسیاری از دعاوی حقوقی، مشمول مرور زمان یا تاریخ انقضا نمی شود. این ویژگی، بلاتکلیفی های حقوقی و مالی بسیاری را برای زوجین، به ویژه مردان، ایجاد می کند.

ماهیت حقوقی مهریه به گونه ای است که از لحظه وقوع عقد نکاح، دین بر ذمه زوج مستقر می شود و مطالبه آن حق مسلم زوجه است. این حق، نه تنها با گذشت زمان از بین نمی رود، بلکه تا تحقق کامل آن یا ساقط شدن به موجب یک سند رسمی و قانونی، پرونده مربوطه در مراجع قضایی یا ثبتی، مفتوح باقی خواهد ماند. درک دقیق این وضعیت، برای تمامی افراد درگیر، از زوج و زوجه گرفته تا مشاوران حقوقی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

چرا پرونده مهریه بی انتها به نظر می رسد؟ (درک ماهیت حقوقی مهریه)

یکی از مهم ترین ابهامات در خصوص پرونده مهریه، عدم وجود محدودیت زمانی برای مطالبه و پیگیری آن است. این ویژگی سبب می شود بسیاری از افراد پرونده مهریه را نوعی دین «بی انتها» تلقی کنند که تا سالیان متمادی می تواند وضعیت حقوقی و مالی آن ها را تحت الشعاع قرار دهد.

مهریه، دینی ممتاز و تعهد مالی زوج

مهریه به موجب قانون مدنی ایران، به محض وقوع عقد نکاح، بر ذمه زوج مستقر می شود و زوجه حق دارد در هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. این دین، یک تعهد مالی مستقل و ممتاز محسوب می شود که اولویت بالایی در پرداخت دارد. به همین دلیل، سیستم حقوقی ایران، برای حمایت از حق زوجه، این امکان را فراهم آورده که پرونده مطالبه مهریه تا حصول نتیجه نهایی، یعنی پرداخت کامل دین یا توافق قانونی بر سر آن، باز بماند.

عدم وجود مهلت قانونی مرور زمان یا انقضاء برای مطالبه مهریه

برخلاف بسیاری از دعاوی حقوقی دیگر که پس از گذشت مدت زمانی مشخص (مرور زمان)، حق مطالبه ساقط می شود یا دعوا قابل استماع نیست، در مورد مهریه چنین محدودیتی وجود ندارد. این بدان معناست که زوجه می تواند پس از سال ها از تاریخ عقد، یا حتی پس از طلاق، نسبت به مطالبه مهریه اقدام کند و هیچ دادگاه یا مرجع ثبتی نمی تواند به دلیل گذشت زمان، از رسیدگی به درخواست او امتناع ورزد. این قاعده حقوقی، یکی از عوامل اصلی درک این موضوع است که چرا مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه می تواند نامحدود به نظر برسد. همین ویژگی به زوجه قدرت پیگیری طولانی مدت را می دهد و برای زوج می تواند به یک عامل نگرانی همیشگی تبدیل شود، زیرا هیچ تضمینی برای مختومه شدن خودکار پرونده وجود ندارد.

نقش دو مرجع اصلی در پیگیری مهریه

مطالبه مهریه در ایران از دو طریق اصلی قابل پیگیری است که هر یک مسیر و قواعد خاص خود را دارند و هر دو می توانند پرونده را برای مدت طولانی باز نگه دارند:

1. اجرای ثبت اسناد رسمی: اگر سند ازدواج به صورت رسمی تنظیم شده باشد (که معمولاً چنین است)، زوجه می تواند با مراجعه به دفتر ازدواجی که عقد در آن جاری شده یا دفتر اسناد رسمی، تقاضای صدور اجرائیه برای مهریه خود را کند. پس از صدور اجرائیه، عملیات اجرایی در اداره ثبت اسناد و املاک کشور آغاز می شود. این مسیر معمولاً سریع تر و کم هزینه تر است و امکان توقیف اموال منقول و غیرمنقول زوج را فراهم می آورد.
2. اجرای احکام دادگستری: در صورتی که امکان مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت فراهم نباشد (مثلاً مهریه غیرنقدی باشد که نیاز به تعیین مصداق دارد) یا زوجه ترجیح دهد، می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، مطالبه مهریه را آغاز کند. پس از صدور حکم قطعی از سوی دادگاه و صدور اجرائیه، پرونده وارد مرحله اجرای احکام در دادگستری می شود که در این مرحله نیز، تمامی اقدامات لازم برای وصول مهریه از جمله توقیف اموال، انجام خواهد شد.

در هر دو مرجع، تا زمانی که مهریه به طور کامل پرداخت نشده یا توافق قانونی برای مختومه شدن پرونده صورت نگرفته باشد، پرونده مفتوح باقی می ماند و عملیات اجرایی می تواند تا سال ها ادامه یابد.

سناریوهای رایج: پرونده مهریه در چه وضعیتی باز می ماند؟

برای درک عمیق تر مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه، لازم است با سناریوهای مختلفی که ممکن است در طول این فرآیند رخ دهد، آشنا شویم. هر یک از این حالات، پیامدهای حقوقی و اجرایی خاص خود را دارند.

الف) پرونده مهریه در مرحله اجرا (ثبت یا دادگاه):

پس از آنکه حکم قطعی مهریه صادر شد یا اجرائیه ثبتی به جریان افتاد، پرونده وارد مرحله اجرا می شود. در این مرحله، هدف اصلی، وصول مهریه از طریق اقدامات قانونی است.

• توقیف اموال و حساب ها: چرا رخ می دهد و چگونه می توان آن را رفع کرد؟

  یکی از رایج ترین و مؤثرترین اقدامات اجرایی، توقیف اموال و حساب های بانکی زوج است. این اقدام با هدف جلوگیری از انتقال اموال و تضمین پرداخت مهریه انجام می شود. توقیف می تواند شامل اموال منقول (مانند خودرو، موجودی حساب بانکی) و اموال غیرمنقول (مانند ملک) باشد. رفع توقیف از اموال معمولاً در دو حالت امکان پذیر است: یا با پرداخت کامل مهریه و ارائه رسید رسمی به مرجع اجرا، یا در صورتی که زوج درخواست اعسار از پرداخت مهریه را تقدیم کرده و دادگاه حکم تقسیط صادر کرده باشد، با پرداخت پیش قسط و اقساط منظم، می توان درخواست رفع توقیف از اموال معین را مطرح کرد. البته، بسته به نوع مال و تصمیم مرجع قضایی، ممکن است برخی توقیفات تا پایان پرداخت اقساط ادامه یابد.

• عدم معرفی مال از سوی زوجه: آیا پرونده مختومه می شود؟

  در بسیاری از موارد، زوجه با وجود داشتن حق مطالبه مهریه، ممکن است از وجود اموال زوج بی اطلاع باشد یا به هر دلیلی، مالی برای توقیف معرفی نکند. در چنین شرایطی، عملیات اجرایی پرونده متوقف می شود؛ اما پرونده مهریه کی بسته می شود؟ پاسخ منفی است. پرونده مختومه نخواهد شد، بلکه صرفاً به حالت راکد یا بلاتکلیف در می آید و زوجه هر زمان که اموالی از زوج شناسایی کند، می تواند با معرفی آن به مرجع اجرا، عملیات اجرایی را مجدداً از سر بگیرد. این یکی از دلایل اصلی برای مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه به مدت طولانی است.

• پرونده بلاتکلیف: وقتی زوجه پیگیری نمی کند اما پرونده باز است.

  گاهی اوقات، زوجه پس از به اجرا گذاشتن مهریه، بنا به دلایل شخصی یا توافقات غیررسمی، پیگیری پرونده را متوقف می کند. در این حالت، پرونده در وضعیت بلاتکلیف باقی می ماند؛ به این معنی که هنوز مفتوح است و هر زمان زوجه تصمیم به ادامه پیگیری بگیرد، می تواند با ارائه درخواست، عملیات اجرایی را فعال کند. این وضعیت می تواند سال ها ادامه یابد و برای زوج ایجاد محدودیت های زیادی کند، از جمله مسدودی حساب ها یا ممنوع الخروجی.

ب) پرونده مهریه در حین رسیدگی به دعوای اعسار:

چنانچه زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند.

• درخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج:

  زوج با ارائه دادخواست اعسار، از دادگاه درخواست می کند که توانایی مالی او برای پرداخت یکجای مهریه بررسی شود و در صورت اثبات عدم توانایی، حکم به تقسیط مهریه صادر گردد. در طول فرآیند رسیدگی به اعسار، پرونده مهریه نیز به نوعی در انتظار تصمیم دادگاه باقی می ماند.

• تاثیر حکم اعسار و تقسیط مهریه بر وضعیت پرونده:

  پس از صدور حکم قطعی اعسار و تقسیط مهریه، پرونده مهریه تا زمان پرداخت کامل اقساط، مفتوح باقی می ماند. به این معنی که زوج موظف است اقساط مقرر را در مواعد تعیین شده پرداخت کند. هرگونه عدم پرداخت اقساط می تواند منجر به جلب زوج یا توقیف مجدد اموال او شود. بنابراین، حتی با وجود حکم تقسیط، پرونده مهریه مختومه نمی شود، بلکه تنها نحوه پرداخت آن تغییر می کند.

• باز بودن پرونده تا پایان اقساط یا پرداخت یکجا:

  مهم است که بدانیم پرونده مهریه تا آخرین قسط پرداخت شده و یا تا زمانی که زوج (در صورت توانایی مالی جدید) تصمیم به پرداخت یکجای مابقی مهریه بگیرد، به طور کامل بسته نمی شود. تنها پس از اتمام تمامی تعهدات مالی، پرونده مختومه خواهد شد.

ج) پرونده مهریه پس از طلاق:

طلاق به تنهایی به معنای مختومه شدن پرونده مهریه نیست و وضعیت آن به نوع طلاق و توافقات مربوط به مهریه بستگی دارد.

• طلاق در قبال بذل مهریه:

  در طلاق خلع و مبارات، زوجه با بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه (بذل مهریه) به زوج، حق طلاق را به دست می آورد یا توافق بر طلاق حاصل می شود. در این حالت، اگر تمام مهریه بخشیده شده باشد و بذل مهریه به صورت رسمی در سند طلاق یا صلح نامه ثبت شود، پرونده مهریه مختومه خواهد شد. این یکی از راه های مختومه کردن پرونده مهریه است.

• طلاق بدون بذل مهریه:

  در طلاق های رجعی یا بائن که زوجه مهریه خود را نبخشیده باشد (مثلاً طلاق از سوی زوج یا طلاق توافقی بدون توافق بر بذل مهریه)، پرونده مطالبه مهریه کماکان مفتوح می ماند. حتی پس از جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن، زوجه می تواند پیگیری مهریه خود را ادامه دهد و پرونده تا زمان وصول کامل مهریه باز خواهد بود. مهریه بعد از طلاق چه میشود بستگی به توافقات صورت گرفته دارد.

• تاثیر وکالت در طلاق بر مهریه:

  گاهی اوقات زوج به زوجه وکالت در طلاق می دهد. اگر این وکالت بدون شرط بذل مهریه یا در قبال بذل بخش کوچکی از آن باشد، پرونده مهریه نسبت به باقیمانده آن همچنان مفتوح می ماند و زوجه می تواند پس از طلاق نیز برای مطالبه مهریه اقدام کند. بنابراین، وکالت در طلاق در قبال مهریه باید با دقت و با شرط بذل کامل مهریه تنظیم شود تا پرونده به طور کامل بسته شود.

د) فوت یکی از طرفین (زوج یا زوجه):

فوت یکی از طرفین نیز بر مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه تأثیرگذار است، اما لزوماً به معنای مختومه شدن آن نیست.

• فوت زوج:

  در صورت فوت زوج، مهریه از جمله دیونی است که باید از ترکه متوفی (اموال به جا مانده از او) پرداخت شود. زوجه یا ورثه او (در صورت فوت زوجه) می توانند مطالبه مهریه را از ورثه زوج متوفی پیگیری کنند. در این حالت، پرونده از طریق مراجع قانونی (شورای حل اختلاف برای ارثیه یا دادگاه) برای سهم مهریه از ترکه، همچنان مفتوح باقی خواهد ماند تا به طور کامل از محل ارث پرداخت شود.

• فوت زوجه:

  اگر زوجه پیش از دریافت کامل مهریه فوت کند، حق مطالبه مهریه او به ورثه قانونی او (همسر، فرزندان، پدر و مادر) منتقل می شود. ورثه زوجه می توانند پرونده مطالبه مهریه را پیگیری کرده و نسبت به وصول آن از زوج اقدام کنند. بنابراین، فوت زوجه نیز به معنای مختومه شدن پرونده نیست، بلکه تنها طرف مطالبه کننده تغییر می کند و پرونده تا زمان وصول کامل یا ساقط شدن حقوقی آن، باز می ماند.

مفهوم مرور زمان در دعاوی حقوقی به معنای از دست دادن حق طرح دعوا به دلیل گذشت زمان مشخص است. اما در مورد مطالبه مهریه، به دلیل ماهیت دینی و ممتاز آن، قاعده مرور زمان جاری نیست و زوجه هر زمان که بخواهد، می تواند برای مطالبه مهریه اقدام کند. این ویژگی، مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه را نامحدود می کند.

راهکارهای قانونی و عملی برای تعیین تکلیف و مختومه کردن پرونده مهریه

با توجه به عدم وجود مرور زمان برای مهریه و احتمال طولانی شدن مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه، شناخت راهکارهای قانونی و عملی برای تعیین تکلیف و مختومه کردن آن از اهمیت حیاتی برخوردار است. این راهکارها می تواند از بلاتکلیفی زوجین جلوگیری کرده و به آن ها کمک کند تا با آگاهی کامل تصمیم گیری کنند.

الف) پرداخت کامل مهریه:

ساده ترین و قطعی ترین راه برای مختومه کردن پرونده مهریه، پرداخت کامل آن است.

• پرداخت نقدی و یکجا (در صورت توانایی):

  اگر زوج از توانایی مالی لازم برخوردار باشد، پرداخت یکجای تمام مهریه بهترین و سریع ترین راه برای خاتمه دادن به پرونده است. این اقدام به سرعت به تمامی مراحل اجرایی پایان می دهد و تمامی محدودیت ها مانند توقیف اموال یا ممنوع الخروجی را برطرف می کند.

• نحوه اخذ رسید رسمی و ثبت مختومه شدن پرونده:

  پس از پرداخت کامل مهریه، ضروری است که رسید رسمی و قانونی از زوجه دریافت شود. این رسید می تواند به صورت دست نویس با امضای زوجه و شهود، یا بهتر از آن، با حضور در دفتر اسناد رسمی و تنظیم اقرارنامه رسمی مبنی بر دریافت کامل مهریه و اسقاط حق مطالبه بعدی باشد. سپس با ارائه این سند به مرجع قضایی یا ثبتی، درخواست مختومه شدن پرونده مهریه به صورت رسمی ثبت می شود.

ب) درخواست اعسار و تقسیط مهریه:

در شرایطی که زوج توان پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، قانون راهکار اعسار و تقسیط را پیش بینی کرده است.

• مراحل کامل درخواست اعسار در دادگاه:

  زوج باید با تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به دادگاه خانواده، عدم توانایی مالی خود را اثبات کند. این دادخواست باید شامل فهرست اموال، میزان درآمد و هزینه های زندگی باشد و با شهادت حداقل دو شاهد (مرد) تأیید شود. دادگاه با بررسی مستندات و شهادت شهود، در مورد اعسار زوج و نحوه تقسیط مهریه تصمیم گیری می کند.

• چگونگی تعیین اقساط و پیش قسط:

  دادگاه با توجه به وضعیت مالی زوج، میزان مهریه و تعداد سکه و عرف، مبلغی را به عنوان پیش قسط (که معمولاً مبلغ قابل توجهی است) و سپس اقساط ماهانه را تعیین می کند. این اقساط تا زمان پرداخت کامل مهریه ادامه خواهد داشت.

• اثر حکم اعسار بر رفع توقیف اموال (در صورت پرداخت پیش قسط و اقساط منظم):

  با صدور حکم قطعی اعسار و پرداخت پیش قسط مقرر، معمولاً می توان درخواست رفع توقیف از اموال زوج را (به جز مواردی که به عنوان تضمین اقساط باقی می مانند) مطرح کرد. مشروط بر اینکه زوج اقساط را به صورت منظم پرداخت کند، پرونده در وضعیت تقسیط پیش می رود و جلب یا توقیف جدید اموال، تا زمانی که اقساط منظم پرداخت می شوند، اتفاق نمی افتد.

ج) مذاکره، مصالحه و سازش با زوجه:

توافق و سازش، یکی از بهترین و انسانی ترین راه ها برای حل و فصل پرونده مهریه است.

• اهمیت توافقنامه رسمی (صلح نامه یا اقرارنامه):

  هرگونه توافق و مصالحه بین زوجین باید به صورت رسمی و مکتوب ثبت شود. بهترین راه، تنظیم صلح نامه یا اقرارنامه در دفتر اسناد رسمی است که در آن، زوجه تمام یا قسمتی از مهریه خود را در قبال امتیازات دیگر یا بدون هیچ قیدی، به زوج می بخشد. سند رسمی اعتبار بالاتری دارد و از بروز اختلافات آتی جلوگیری می کند.

• بذل مهریه (بخشش) در قبال حق طلاق یا امتیازات دیگر:

  گاهی اوقات زوجه در ازای دریافت حق طلاق، یا برخی حقوق دیگر مانند حضانت فرزندان، توافق می کند که تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد. این گونه توافقات باید به صراحت در سند رسمی طلاق یا صلح نامه ذکر شوند تا پرونده مهریه مختومه شود.

• انتقال رسمی مهریه (مثلاً انتقال شش دانگ ملک به جای مهریه):

  زوجین می توانند توافق کنند که به جای پرداخت نقدی مهریه، زوج مال مشخصی (مانند ملک، خودرو یا سهام) را به نام زوجه منتقل کند. این انتقال نیز باید از طریق دفاتر اسناد رسمی و به صورت کاملاً قانونی انجام شود و در سند رسمی قید گردد که این انتقال در قبال مهریه صورت گرفته و زوجه با دریافت آن، مهریه خود را وصول شده تلقی می کند.

د) اقدامات حقوقی زوج در صورت عدم پیگیری زوجه:

در مواردی که زوجه پرونده را به حالت بلاتکلیفی رها کرده و پیگیری نمی کند، زوج نیز راهکارهایی برای تعیین تکلیف دارد.

• آیا زوج می تواند درخواست مختومه شدن پرونده را بدهد؟

  خیر، به طور مستقیم زوج نمی تواند درخواست مختومه شدن پرونده را بدهد، زیرا حق مطالبه مهریه با زوجه است. اما زوج می تواند اقداماتی انجام دهد که پرونده از بلاتکلیفی خارج شود. به عنوان مثال، اگر مدتی طولانی از عدم پیگیری زوجه گذشته باشد، زوج می تواند با ثبت دادخواست اثبات عدم پیگیری یا تقاضای تعیین تکلیف پرونده، دادگاه را ملزم به بررسی وضعیت موجود کند.

• دادخواست الزام به اخذ مهریه (در موارد بسیار خاص و نادر):

  این دادخواست بسیار نادر است و معمولاً کاربرد عمومی ندارد. در شرایطی که زوج توانایی مالی پرداخت مهریه را داشته باشد و زوجه بدون دلیل موجه از دریافت آن امتناع کند (که بسیار بعید است)، زوج می تواند با واریز مهریه به صندوق دادگستری و تقدیم دادخواست الزام به اخذ مهریه، تلاش کند پرونده را مختومه کند.

• درخواست توقف عملیات اجرایی (در شرایط خاص):

  در صورتی که عملیات اجرایی به دلیل عدم معرفی مال از سوی زوجه متوقف شده باشد و سالیان متمادی از آن گذشته باشد، زوج می تواند با اثبات عدم امکان اجرای حکم یا عدم پیگیری مؤثر، درخواست توقف موقت عملیات اجرایی را بدهد. اما این به معنای مختومه شدن پرونده نیست و زوجه هر زمان که بخواهد، می تواند آن را احیا کند.

حقوق و تکالیف زوجه در پرونده مهریه

زوجه به عنوان صاحب حق مهریه، دارای حقوق و تکالیفی است که در طول مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه می تواند از آن ها استفاده کند یا به آن ها پایبند باشد.

• حق پیگیری تا وصول کامل مهریه:

  زوجه این حق را دارد که تا وصول کامل مهریه خود، پیگیری های لازم را از طریق مراجع قضایی یا ثبتی ادامه دهد. این شامل توقیف اموال، حساب های بانکی، معرفی اموال جدید زوج به مراجع اجرا و درخواست ممنوع الخروجی او می شود. این حق، به دلیل عدم وجود مرور زمان، هیچگاه ساقط نمی شود.

• امکان توقف پیگیری و ادامه آن در آینده (عدم مرور زمان):

  زوجه می تواند در هر مرحله ای از پیگیری پرونده، آن را متوقف کند و در آینده، هر زمان که بخواهد، مجدداً عملیات اجرایی را از سر بگیرد. این ویژگی قانونی، به زوجه انعطاف پذیری بالایی در مدیریت پرونده مهریه خود می دهد و از عدم پیگیری پرونده مهریه توسط زوجه، نباید برداشت مختومه شدن پرونده کرد.

• نحوه مختومه کردن پرونده از سوی زوجه (با دریافت مهریه یا اسقاط آن):

  تنها زوجه است که می تواند با دریافت کامل مهریه (چه نقدی و چه غیرنقدی) و ارائه رسید رسمی، یا با بخشیدن و اسقاط حق مهریه خود از طریق سند رسمی (صلح نامه یا اقرارنامه بذل مهریه)، پرونده را به طور کامل مختومه کند. تا زمانی که این دو اتفاق به صورت رسمی و قانونی رخ ندهد، پرونده باز باقی می ماند.

سوالات متداول (FAQ) – پاسخ به ابهامات رایج

آیا پرونده مهریه تاریخ انقضا دارد و اگر زن پیگیری نکند، مختومه می شود؟

خیر، پرونده مهریه تاریخ انقضا یا مرور زمان ندارد. حتی اگر زوجه برای مدت طولانی پیگیری نکند، پرونده به خودی خود مختومه نمی شود و او هر زمان که بخواهد، می تواند پیگیری را از سر بگیرد. این یکی از دلایل اصلی برای عواقب باز ماندن پرونده مهریه برای زوج است.

چگونه می توانم از مسدودی حساب هایم به دلیل پرونده مهریه رها شوم؟

برای رفع مسدودی حساب ها، باید یا مهریه را به طور کامل پرداخت کنید و رسید رسمی دریافت نمایید، یا با اثبات اعسار، حکم تقسیط مهریه را از دادگاه بگیرید و پس از پرداخت پیش قسط و اقساط منظم، درخواست رفع توقیف از حساب ها را مطرح کنید.

آیا پس از طلاق، پرونده مهریه خود به خود بسته می شود؟

خیر، طلاق به تنهایی باعث بسته شدن پرونده مهریه نمی شود. مهریه بعد از طلاق چه میشود بستگی به نوع طلاق و توافقات قبلی دارد. اگر در طلاق (مانند طلاق خلع یا مبارات) زوجه مهریه خود را بخشیده باشد، پرونده مختومه می شود، در غیر این صورت، پرونده همچنان مفتوح باقی می ماند.

تفاوت اجرای ثبت و اجرای احکام دادگاه در پرونده مهریه چیست؟

اجرای ثبت برای مهریه هایی است که در سند ازدواج رسمی ثبت شده اند و از طریق اداره ثبت اسناد و املاک پیگیری می شوند. این روش سریع تر است. اجرای احکام دادگاه پس از صدور حکم قطعی مهریه از سوی دادگاه، برای وصول مهریه در دادگستری انجام می شود. تفاوت اجرای ثبت و اجرای احکام در مهریه در مرجع و مراحل اولیه پیگیری است، اما هر دو در نهایت به دنبال وصول مهریه هستند.

اگر زن فوت کند و مهریه خود را نگرفته باشد، تکلیف پرونده چیست؟

در صورت فوت زوجه، حق مطالبه مهریه او به ورثه قانونی اش منتقل می شود. ورثه می توانند پرونده مطالبه مهریه را پیگیری کرده و نسبت به وصول آن از زوج اقدام کنند. بنابراین، پرونده مختومه نمی شود.

اگر مرد فوت کند و پرونده مهریه باز باشد، چه اتفاقی می افتد؟

در صورت فوت زوج، مهریه از ترکه (اموال به جا مانده) او پرداخت می شود. زوجه می تواند مطالبه مهریه را از ورثه زوج متوفی و از محل اموال او پیگیری کند. این دین بر اموال متوفی مقدم است و پرونده تا پرداخت کامل آن از ترکه، مفتوح باقی می ماند.

نقش وکیل در تسریع یا تعیین تکلیف پرونده مهریه چیست؟

وکیل متخصص مهریه می تواند با تسلط بر قوانین و رویه های قضایی، روند پیگیری پرونده را تسریع بخشد، راهکارهای قانونی مناسب برای هر دو طرف را ارائه دهد، در مذاکرات و تنظیم توافقات کمک کند و از حقوق موکل خود به بهترین نحو دفاع نماید. وکیل برای پرونده مهریه می تواند مسیر را شفاف تر و کم استرس تر کند.

آیا با زندانی شدن مرد، پرونده مهریه مختومه می شود؟

خیر، زندانی شدن مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه (در صورتی که دادگاه حکم جلب او را صادر کرده باشد) به معنای مختومه شدن پرونده نیست. این اقدام صرفاً ابزاری برای فشار قانونی جهت پرداخت مهریه است. پرونده همچنان مفتوح می ماند و زوج پس از آزادی نیز موظف به پرداخت مهریه خواهد بود، مگر اینکه اعسار او اثبات شود یا توافقی صورت گیرد.

نتیجه گیری: از بلاتکلیفی تا آگاهی و اقدام مسئولانه

همانطور که در این مقاله به تفصیل بیان شد، مدت زمان باز ماندن پرونده مهریه در نظام حقوقی ایران به دلیل ماهیت خاص این دین و عدم وجود مرور زمان، می تواند بسیار طولانی و حتی نامحدود باشد. این ویژگی، بلاتکلیفی های حقوقی و مالی متعددی را برای زوجین به همراه دارد، اما همزمان راهکارهای قانونی و عملی متعددی نیز برای تعیین تکلیف و مختومه کردن آن وجود دارد.

درک این نکته که پرونده مهریه تا زمان وصول کامل آن یا ساقط شدن قانونی حق، مفتوح باقی می ماند، نقطه آغاز هرگونه تصمیم گیری مسئولانه است. خواه از طریق پرداخت یکجای مهریه، تقسیط آن با حکم دادگاه، یا از طریق مذاکره و مصالحه با زوجه و ثبت توافقات در قالب اسناد رسمی، هدف نهایی باید پایان دادن به این بلاتکلیفی و بازیابی ثبات حقوقی و مالی باشد. در این مسیر، آگاهی از حقوق و تکالیف خود و همچنین بهره گیری از مشاوره حقوقی تخصصی، می تواند نقشی کلیدی در انتخاب بهترین راهکار و دستیابی به نتیجه مطلوب ایفا کند.