کشورهای عضو دیوان کیفری بین المللی «ضابط» این نهاد محسوب می شوند

به گزارش شیمیشی محمدعلی اردبیلی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در نشست حقوق کیفری بین المللی و بررسی قرار بازداشت نتانیاهو که توسط انجمن علوم حقوقی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد اظهار کرد: پس از صدور قرار بازداشت. با صدور حکمی برای نتانیاهو و گالانت اعلام کردند که اگر این افراد در کشورشان باشند دستگیر و به دادگاه کیفری بین المللی تحویل داده می شوند. انگلیس بلژیک فرانسه و حتی آلمان علیرغم همکاری بسیار نزدیک خود با اسرائیل در طول این سالها موضع خود را در قبال تصمیم دادگاه کیفری بین المللی از این طریق اعلام کردند. دولت آمریکا در حال بررسی این موضوع است. مقامات سیاسی آمریکا نه تنها این تصمیم را معتبر نمی دانند بلکه با الفاظ توهین آمیز و حتی اتهامات شخصی به دادستان دیوان کیفری بین المللی واکنش نشان دادند. آنها سعی می کنند تا جایی که می توانند از ارزش و مشروعیت این مأموریت بکاهند و نشان دهند که تصمیمات این مرجع اساساً بی فایده و بی ارزش بوده و قابل اجرا نیست.

اردبیلی در خصوص اشغالگری اسرائیل گفت: طبق اسناد موجود دولت اسرائیل بخشی از اراضی و مناطقی را که متعلق به خود است تصرف کرده است. حقوق بین الملل می گوید که کشور اسرائیل یک اشغالگر است. هر کاری می کند نمی تواند از این کلمه خلاص شود. در تصمیمات شورای امنیت اسرائیل ده ها پرونده و درگیری با همسایگان خود داشت که البته به اندازه جنگ اخیر که یکی از مهمترین درگیری های سال 2006 با لبنان است نبود. سازمان های بین المللی اصرار دارند که دولت اشغالگر این سرزمین ها را رها کند اما اسرائیل این کار را نکرد. البته او در سال 2009 برخی از نقاط را تخلیه کرد در درجه اول نوار غزه.

وی همچنین گفت: وقتی از مهاجمان صحبت می کنیم بلافاصله ذهن ما به یکی از آن توافقات متمرکز می شود. سومین قرارداد در مورد اشغال است. قانون جرایم بین المللی در این باره می گوید: «اگر حکومتی قلمرو کشور دیگری را اشغال کند و آن را به دست خود بگیرد در قبال مردم آنجا تعهداتی دارد و باید وظایف خاصی را انجام دهد». شورای حقوق بشر بارها از اسرائیل به دلیل رعایت نکردن حقوق فلسطینیان در سرزمین های اشغالی انتقاد کرده است. در طول جنگ گذشته هر روز در اخبار می شنویم که مقامات اسرائیلی از رسیدن کمک های بشردوستانه جلوگیری می کنند. مردم از نظر غذا پوشاک دارو و سایر امکانات در وضعیت بدی قرار دارند. دولت آمریکا که از اسرائیل حمایت می کند بی سر و صدا به اسرائیل می گوید که راه را برای ارسال کمک باز کند. آمریکایی ها می دانند که این یک جنایت است. زیرا آمریکا خود عضو توافق چهارجانبه است. خود دولت آمریکا در رابطه با افغانستان پرونده ای در دادگاه دارد.

اردبیلی در خصوص اینکه حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت صادر شده و کی می خواهد آنها را دستگیر کند گفت: حقوق بین الملل کیفری ضابطه ندارد. در این موارد هر یک از کشورهای عضو دیوان کیفری بین المللی دفاعیات خاص خود را دارند. موضوع همکاری قضایی بین المللی در فصل 18 قانون اساسی دیوان کیفری بین المللی تعریف شده است. مثلاً وقتی انگلیس و بلژیک می گویند اگر نتانیاهو و گالانت از کشور ما بروند آنها را دستگیر کرده و به دادگاه کیفری بین المللی تحویل می دهیم یعنی طبق قانون با دادگاه همکاری می کنند. رسیدگی در دادگاه کیفری بین المللی شخصی است. جریمه ناخواسته داده نمی شود. دسترسی به متهمان باید در دسترس باشد. دلایل قوی لازم است. اگر شاهدی باشد که بخواهد شهادت دهد دادگاه برای شاهد تسهیلاتی پیدا می کند و با حمایت آنها شاهد را برای پرسش و پاسخ به دادگاه می آورد. در حقوق بین الملل آسان نیست و نیازمند دلایل کافی است. اگر کشوری عضو دیوان کیفری بین المللی (ICC) باشد و جنایات در آن کشور رخ داده باشد آن کشور صلاحیت قضایی دارد اما اگر نتواند صلاحیت خود را اعمال کند می تواند از دادگاه کیفری بین المللی بخواهد که اگر کشوری باشد پیگرد قانونی داشته باشد عضو قانون نیست و راه های مختلفی برای رسیدگی به جرایم در آن کشور وجود دارد. یکی از آنها دادگاه کمیته های تحقیق را تعیین می کند. این تیم برای حفظ امنیت برای جمع آوری دلایل در محل خواهد بود.

این حقوقدان با بیان اینکه حقوق کیفری بین المللی قانون جرایم و جرایم بین المللی است گفت: «جرم» در زبان فارسی به معنای جنایات و جنایات خونین مانند قتل سوء استفاده و… است. در زبان های لاتین کلمه جرم فقط جنایت خونی نیست. به خصوص در مورد جرایم بین المللی با مجموعه ای از جرایم روبرو هستیم که با آنچه در قوانین داخلی و ملی کشورها می شناسیم تفاوت اساسی دارد. در مواردی که جنایتی در میان باشد تصور اینکه کسی کشته یا دزدیده باشد دادگاه حکم قصاص یا محکومیت را صادر می کند. جنایات نسل کشی جنایات جنگی جنایات علیه بشریت و جنایت تجاوز به قلمرو تحت چهار عنوان است که به عنوان جنایات بین المللی می شناسیم.

وی از نسل کشی تنها کشتار مردم نیست و گفت: یکی از مصادیق نسل کشی مهاجرت اجباری یا مهاجرت افراد از محل زندگی خود به مکان دیگر است. در این مهاجرت اجباری ممکن است افراد جان خود را از دست بدهند یا مجروح شوند. هیچ کس نمی تواند آسیب ببیند. اما انتقال اجباری جمعیت نسل کشی است. به عنوان مثال در ابتدای حملات روسیه به خاک اوکراین طبق اسناد موجود روسیه گروه هایی را از منطقه خاصی به خاک روسیه منتقل کرد.

این مدرس دانشگاه در خصوص مفاد حقوق کیفری بین الملل اظهار داشت: جنگ مفهومی متفاوت و تجاوز در خشکی مفهوم حقوقی دیگری است. ممکن است جنگی رخ دهد. در تاریخ مواردی وجود دارد که ارتش یک کشور به کشور همسایه یا کشورهای دیگر حمله کرده و خاک آن کشور را اشغال کرده است. در این اشغال زمین به کسی آسیبی نمی رسد. در جریان جنگ جهانی دوم نیروهای ارتش آلمان نازی در اولین حملات خود در سال 1339 وارد لهستان شدند و بدون مقاومت لهستانی آن را اشغال کردند. تا سالهای جنگ جهانی دوم هیچکس در مورد این جریان صحبت نمی کرد. برای حقوق کیفری بین الملل که رشته ای جوان است نمی توان تاریخ مبدأ پیدا کرد و گفت از چه زمانی اشغال خاک یک کشور در حقوق کیفری بین المللی تجاوز محسوب می شود.

اردبیلی درباره زمانی که سرزمین یک کشور مقدس بود و حفظ مرزهای یک کشور مهم بود گفت: بیشتر این مسائل از جنگ جهانی دوم شروع شد. دلیلش روشن است. در طول 6 سال جنگ جهانی دوم اروپایی ها و آمریکایی ها آن وقایع را با گوشت و استخوان خود احساس کردند که پیش از این سابقه نداشت. جنگ جهانی اول نیز به عنوان یک فاجعه دیده می شود. در جنگ جهانی اول از سلاح های شیمیایی استفاده شد. در جنگ جهانی دوم چون اکثر کشورها سلاح شیمیایی داشتند و می ترسیدند طرف مقابل از آن استفاده کند از آن استفاده نکردند. از سلاح هایی استفاده شد که هنوز ممنوع نشده است. در طول جنگ جهانی دوم بحث انتقال جمعیت نابودی اقلیت های مذهبی و ملی آتش زدن کوره ها دادگاه های صحرایی و اعدام های بی تشریفات و غیره مطرح شد. در نهایت نتیجه این جنگ به شکست نیروهای آلمانی در اروپا و شکست ژاپنی ها در جنوب آسیا منجر شد.

وی با بیان اینکه پس از پایان جنگ دادگاه ها و نهادها متهمان را به بسیاری از جرایم مجرم شناختند گفت: در دادگاه نورنبرگ 24 نفر محکوم شدند که 12 تا 13 نفر از آنها اعدام و بقیه به حبس های طولانی مدت محکوم شدند. . شرایط در همان زمان در جنوب آسیا دادگاه معروف «توکیو» در جنایات ژاپنی ها تأسیس شد. در این دادگاه رهبران نظامی و غیرنظامی به اعدام محکوم شدند. این دادگاه از بسیاری جهات در شکل دادن به تاریخ تحولات حقوق کیفری بین المللی نقش دارد. پس از جنگ جهانی دوم این اصول تثبیت و تثبیت شد. چهار کنوانسیون ژنو 1948 کار بزرگ بشریت است.

انتهای پیام