از اریسمان تا لرستان – خبرگزاری آنا
قسمت سوم پادکست اریسمان درباره چیست؟
در سومین قسمت از پادکست اریسمان به دل تاریخ فلزکاری در ایران می رویم. این اپیزود به مفرغ های لرستان می پردازد مجموعه ای از اشیای فلزی که بخشی از تاریخ و هنر باستانی ایران را به تصویر می کشد. این مفرغ ها که قدمتی نزدیک به سه هزار سال دارند نشان دهنده توانایی بی نظیر صنعتگران آن دوران در ترکیب فلزات و خلق آثار هنری زیبا و کاربردی هستند.
با استناد به صحبت های کارشناسانی مانند خانم جهانشاهی و دکتر چایچی شنوندگان در می یابند که این مفرغ ها ارتباط مستقیمی با عصر آهن ندارند و همچنان در دوره های بعدی نیز تولید می شده اند. همچنین این آثار نه تنها در ایران بلکه در سایر نقاط جهان نیز شباهت های قابل توجهی با هنرهای برنزی دیگر تمدن ها مانند اینکاها دارند که از ارتباط احتمالی جهانی در دوران باستان حکایت می کند.
مفرغ چیست؟
مفرغ یا برنز آلیاژی است که از ترکیب مس و قلع به دست می آید. این ماده برخلاف آهن و مس فلز خالص نیست بلکه حاصل فناوری ترکیب فلزات است که در هزاره سوم پیش از میلاد به تکامل رسید. مفرغ به دلیل مقاومت بالا و انعطاف پذیری اش در ساخت ابزار سلاح و آثار هنری به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفت.
در لرستان مفرغ ها به دلیل زیبایی و تنوع بسیارشان شناخته شده اند و حتی یک سالن در موزه ملی ایران به این اشیا اختصاص داده شده است. اما متأسفانه بسیاری از این آثار ارزشمند به جای کاوش های علمی از طریق حفاری های غیرمجاز و قاچاق به دست آمده اند. کارشناسان معتقدند که اگر کاوش های باستان شناسی در این منطقه به طور مستمر و علمی ادامه می یافت تاریخ نگاری دقیق تری از این اشیا و جایگاه آن ها در تمدن بشری امکان پذیر بود.
با چنین پیشینه ای مفرغ های لرستان نه تنها بازتاب دهنده هنر و مهارت صنعتگران ایرانی در دوران باستان اند بلکه به عنوان شواهدی از ارتباطات فرهنگی و فنی بین تمدن ها در تاریخ جهانی نیز شناخته می شوند.
معرفی عوامل
میزبان: یاسر نظیفی گیلوان
پژوهشگر و کارشناس: پیام شمس الدینی
اساتید مهمان:
دکتر داوود حسنعلیان
دکتر سید محمود میراسکندری
دکتر احمد چایچی امیرخیز
ام البنین جهانشاهی
دکتر روحی
تدوین: حسین قیطاسی
هماهنگی تولید: حانیه محبی زاده
تهیه کننده و کارگردان: یاسر نظیفی گیلوان
گروه محتوا و رسانه های نو در خبرگزاری دانشگاه آزاد
موسیقی آغازین:
The Symphony of Persepolis
By André Aminollah Hossein
موسیقی متن:
Kayhan Kalhor and Silk Road Ensemble
Arya Symphony
By André Aminollah Hossein
دکلمه شعر «در گلستانه» از سهراب سپهری با صدای خسرو شکیبایی
موسیقی پایانی:
آلبوم در گلستانه شهرام ناظری و هوشنگ کامکار