مقایسه روش چابک (Agile) و اسکرام (Scrum)

توی دنیای مدیریت پروژه دو تا از روش های معروف برای پیشبرد کارها چابک (Agile) و اسکرام (Scrum) هستن که هر کدوم ویژگی های خودشون رو دارن. این دو روش نه تنها برای شرکت های نرم افزاری بلکه در صنایع دیگه هم به کار گرفته می شن و باعث شدن تیم ها بهتر و سریع تر به اهدافشون برسن. اما سوال اینه که فرق این دو روش در آموزش مدیریت پروژه حرفه ای چیه و کدوم برای تیم شما مناسب تره؟ بیاید باهم بررسی کنیم.

Agile چیست؟

Agile یه چارچوب فکری (Mindset) برای مدیریت پروژه هاست که روی تحویل سریع محصول همکاری تیمی و انعطاف پذیری تمرکز داره. این روش برای پروژه هایی مناسب هست که نیاز به تغییرات زیاد دارن.

ویژگی های Agile

• تکراری و افزایشی : کارها توی چرخه های کوتاه (Iteration) انجام می شن.
• مشتری محور : بازخورد مشتری تو هر مرحله خیلی اهمیت داره.
• انعطاف پذیر : تغییرات حتی توی مراحل پیشرفته پروژه هم پذیرفته می شن.
• مشارکتی : اعضای تیم و مشتری همیشه در تعامل هستن.

Scrum چیست؟

اسکرام یکی از چارچوب های Agile محسوب می شه که بیشتر برای مدیریت پروژه های پیچیده و خلاقانه استفاده می شه. توی اسکرام تیم ها وظایف رو به بازه های زمانی کوتاه مدت به نام اسپرینت (Sprint) تقسیم می کنن.

ویژگی های Scrum

• نقش ها و مسئولیت ها مشخص : سه نقش اصلی داره :
• اسکرام مستر (Scrum Master) : راهنمای تیم برای پیاده سازی اصول اسکرام.
• مالک محصول (Product Owner) : رابط بین مشتری و تیم.
• تیم توسعه : کسایی که کارها رو انجام می دن.
• جلسات منظم : مثل جلسات روزانه (Daily Standup) و برنامه ریزی اسپرینت (Sprint Planning).
• هدف محور : هر اسپرینت با یه هدف مشخص شروع می شه و در نهایت بازخورد داده می شه.

تفاوت های اصلی Agile و Scrum

ویژگی	Agile	Scrum
نوع چارچوب	مجموعه ای از اصول و ارزش ها	چارچوبی خاص در Agile
انعطاف پذیری	خیلی بالاست؛ نیازمند تغییر در طول پروژه	ساختارمندتر و منظم تر
زمان بندی	زمان بندی قابل تغییر	مبتنی بر اسپرینت های ثابت (۲-۴ هفته)
نقش ها	وظایف تیمی معمولاً بازتر و منعطف تر	نقش ها دقیقاً تعریف شده اند

مزایا و معایب هر روش

Agile

مزایا :

• مناسب برای پروژه های نامشخص یا متغیر.
• مشتری همیشه در جریان پیشرفت پروژه است.

معایب :

• نیازمند تیمی باتجربه و خودمختار.
• ممکنه جلسات زیاد وقت گیر بشن.

Scrum

مزایا :

• نظم و ساختار بیشتری داره.
• برای پروژه های پیچیده و تیم های کوچک عالیه.

معایب :

• نیازمند نقش ها و قوانین دقیق.
• ممکنه برای پروژه های خیلی بزرگ سخت باشه.

چه زمانی از Agile یا Scrum استفاده کنیم؟

سناریو	Agile	Scrum
پروژه های پویا و غیرقابل پیش بینی	✅	❌
پروژه های با هدف مشخص و تیم کوچک	❌	✅
تیم های تازه کار یا کم تجربه	❌	✅
نیاز به تعامل مستمر با مشتری	✅	❌

مراحل پیاده سازی هر روش

مراحل Agile

1. شکل دهی تیم : مشخص کردن اعضای تیم و نقش ها.
2. تعیین چشم انداز : تعریف هدف پروژه.
3. تکرارها : کارها به بخش های کوچک تقسیم می شن و بعد از هر تکرار بازخورد گرفته می شه.

مراحل Scrum

1. انتخاب تیم : مشخص کردن سه نقش اصلی.
2. برنامه ریزی اسپرینت : تعیین وظایف برای بازه زمانی مشخص.
3. اجرای اسپرینت : انجام وظایف و شرکت در جلسات روزانه.
4. بازنگری : مرور نتایج و برنامه ریزی برای اسپرینت بعدی.

جدول مقایسه فرآیندهای Agile و Scrum

مرحله	Agile	Scrum
شروع پروژه	هدف کلی تعریف می شه	برنامه ریزی اسپرینت مشخص می شه
پیشرفت پروژه	تغییرات پذیرفته می شن	طبق برنامه ریزی پیش می ره
پایان پروژه	بازخوردها برای بهبود استفاده می شن	محصول یا خروجی تحویل داده می شه

نتیجه گیری

در نهایت انتخاب بین Agile و Scrum بستگی به نوع پروژه اندازه تیم و سطح تجربه اعضا داره. اگر پروژه شما نیازمند انعطاف بالا و تغییرات مکرره Agile بهتره. اما اگر تیمی کوچیک با هدف مشخص دارین Scrum گزینه مناسب تریه.

پرسش های متداول

۱. آیا Scrum بخشی از Agile است؟
بله Scrum یکی از چارچوب های محبوب Agile محسوب می شه.

۲. تیم های بزرگ باید کدوم روش رو انتخاب کنن؟
تیم های بزرگ معمولاً با Agile راحت تر کار می کنن چون انعطاف بیشتری داره.

۳. آیا می شه Agile و Scrum رو باهم ترکیب کرد؟
بله خیلی از تیم ها از اصول Agile استفاده می کنن و در کنار اون از Scrum برای نظم دهی بیشتر بهره می برن.