قانون دادن سکه مهریه

قانون دادن سکه مهریه، که به محض جاری شدن عقد نکاح، به عنوان یک تعهد مالی بر عهده مرد قرار می گیرد و زن حق مطالبه آن را دارد، پیچیدگی های حقوقی و اجرایی خاص خود را دارد. آشنایی با این قوانین برای زوجین و خانواده ها از اهمیت بالایی برخوردار است، به ویژه در پرتو نوسانات اقتصادی و تغییرات احتمالی قانونی.

مهریه سکه یکی از رایج ترین انواع مهریه در فرهنگ ایرانی است و به دلیل ارزش اقتصادی و نقدشوندگی نسبی آن، همواره مورد توجه بوده است. با این حال، نوسانات شدید قیمت سکه در سال های اخیر، مسائل مربوط به پرداخت، مطالبه، تقسیط و اعسار را به چالش های جدی تبدیل کرده است. این مقاله با رویکردی تخصصی اما قابل فهم برای عموم، به بررسی تمامی جنبه های حقوقی و اجرایی مربوط به قانون دادن سکه مهریه می پردازد. ما در این نوشتار، مبانی قانونی مهریه، روش های پرداخت از دیدگاه زوج، نحوه مطالبه و وصول از دیدگاه زوجه، آخرین تغییرات قانونی (از جمله طرح های در دست بررسی مانند ۱۴ سکه) و راهکارهای کاربردی برای مدیریت این تعهد مالی را تحلیل خواهیم کرد.

مبانی و انواع مهریه سکه در قانون ایران

مهریه یکی از مهم ترین حقوق مالی زن در عقد نکاح است که از دیرباز در فقه اسلامی و به تبع آن در قوانین مدنی ایران، جایگاهی ویژه داشته است. این تعهد مالی، به محض وقوع عقد، به مالکیت زن درمی آید و او می تواند هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند.

تعریف مهریه و جایگاه قانونی آن

مهریه یا صداق مالی است که مرد در هنگام عقد نکاح، پرداخت آن را به همسرش متعهد می شود. این مال می تواند عین معین (مانند خانه یا خودرو)، منافع (مانند اجاره یک ملک برای مدت معین)، وجه نقد یا سکه باشد. مطابق با ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند.» این ماده قانونی، صراحت دارد که مالکیت زن بر مهریه، پس از عقد، قطعی و بلافاصله است.

چرا سکه رایج ترین نوع مهریه است؟

انتخاب سکه به عنوان مهریه، دلایل متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ارزش پایدار: سکه طلا در طول زمان ارزش خود را بهتر از وجه نقد حفظ می کند و نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود.
• نقدشوندگی: سکه نسبتاً نقدشونده است و در صورت لزوم، زن می تواند آن را به وجه نقد تبدیل کند.
• سهولت تعیین: تعیین تعداد سکه در مقایسه با سایر اموال، اغلب ساده تر است.
• جنبه عرفی: در بسیاری از مناطق ایران، مهریه سکه به یک سنت و عرف تبدیل شده است.

انواع مهریه سکه بر اساس نحوه پرداخت

مهریه سکه، بسته به شروط ضمن عقد، به دو دسته اصلی تقسیم می شود که در نحوه مطالبه و پرداخت تفاوت های اساسی دارند.

مهریه عندالمطالبه سکه

مفهوم عندالمطالبه به این معناست که زن می تواند در هر زمانی که بخواهد، مهریه خود را از مرد مطالبه کند. این حق، محدود به زمان خاصی نیست و حتی قبل از شروع زندگی مشترک، حین آن یا پس از طلاق، قابل اجراست. مرد مکلف است به محض مطالبه، مهریه را پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت، زن می تواند از طریق مراجع قانونی (اجرای ثبت یا دادگاه) برای وصول آن اقدام کند. در این نوع مهریه، اثبات تمکن مالی مرد بر عهده او نیست و فرض بر توانایی پرداخت اوست.

مهریه عندالاستطاعه سکه

در مقابل، مهریه عندالاستطاعه به این شرط است که مرد تنها در صورتی مکلف به پرداخت مهریه است که توانایی مالی آن را داشته باشد. در این حالت، اثبات توانایی مالی مرد بر عهده زن است. زن باید به دادگاه مراجعه کرده و با ارائه مدارک و شواهد، ثابت کند که مرد از تمکن مالی کافی برای پرداخت مهریه برخوردار است. دادگاه پس از بررسی، حکم به پرداخت یا تقسیط مهریه را صادر خواهد کرد. تعیین نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) در زمان عقد نکاح و در سند ازدواج درج می شود و از اهمیت بالایی برخوردار است.

مبانی محاسبه سکه در مهریه

برای محاسبه و ارزش گذاری مهریه سکه، نکات حقوقی و عملی مهمی وجود دارد که آگاهی از آن ها ضروری است.

تفاوت سکه بهار آزادی و تمام بهار آزادی در مهریه

در عرف بازار و معاملات، اصطلاح سکه بهار آزادی ممکن است به انواع مختلف سکه اشاره داشته باشد. اما در مسائل حقوقی و مهریه، معمولاً منظور از سکه بهار آزادی، سکه تمام بهار آزادی (طرح قدیم یا جدید) است. اگر در سند ازدواج، تنها عبارت سکه بهار آزادی بدون ذکر تمام یا نیم قید شده باشد، عرف و رویه قضایی بر این است که سکه تمام بهار آزادی مدنظر بوده است. با این حال، برای جلوگیری از ابهامات، بهتر است نوع دقیق سکه (مثلاً تمام سکه بهار آزادی طرح جدید) به وضوح در سند ازدواج ذکر شود.

ملاک قیمت گذاری سکه در مهریه

یکی از سوالات پرتکرار، ملاک قیمت گذاری سکه در مهریه است. آیا قیمت زمان عقد ملاک است یا قیمت زمان مطالبه؟ بر اساس رویه قضایی و تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی که اشاره به تعدیل مهریه وجه رایج بر اساس شاخص بانک مرکزی دارد، اگرچه سکه عین معین است، اما در عمل دادگاه ها قیمت روز مطالبه یا قیمت روز پرداخت (در صورت تقسیط) را ملاک قرار می دهند. این رویکرد به منظور حفظ ارزش واقعی مهریه در برابر تورم و نوسانات اقتصادی است.

روش های قانونی و عملی پرداخت سکه مهریه توسط مرد

پرداخت مهریه سکه، بسته به شرایط مالی زوج و توافق طرفین، می تواند به صورت یکجا یا اقساطی انجام شود. در هر دو حالت، رعایت تشریفات قانونی برای اثبات پرداخت و جلوگیری از مشکلات آتی الزامی است.

پرداخت مهریه سکه به صورت یکجا

در شرایطی که مرد توانایی مالی کافی برای پرداخت کل مهریه به صورت یکجا را دارد، این امر معمولاً با توافق طرفین یا به حکم دادگاه صورت می گیرد.

مراحل پرداخت از طریق اجرای ثبت

اگر عقدنامه رسمی باشد، زن می تواند برای مطالبه مهریه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، مراجعه کرده و تقاضای صدور اجراییه نماید. پس از صدور اجراییه، مرد ۱۰ روز فرصت دارد تا مهریه را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت در این مدت، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی های مرد (مانند حساب بانکی، سهام، ملک، خودرو) به اجرای ثبت، درخواست توقیف و فروش آن ها را برای وصول مهریه نماید. مزیت این روش، سرعت نسبی آن در مقایسه با روند دادگاهی است.

مراحل پرداخت از طریق دادگاه

در صورتی که عقدنامه رسمی نباشد یا زن به هر دلیلی تمایل به اقدام از طریق دادگاه داشته باشد، باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم کند. پس از طی مراحل دادرسی و صدور حکم قطعی به نفع زن، اجراییه دادگاه صادر می شود. مرد ۱۰ روز فرصت برای پرداخت دارد و در صورت عدم پرداخت، زن می تواند درخواست توقیف اموال را به اجرای احکام دادگاه ارائه دهد. در این مرحله نیز مانند اجرای ثبت، زن باید اموال مرد را معرفی کند.

چگونگی اثبات پرداخت مهریه توسط مرد

برای مرد، اثبات پرداخت مهریه بسیار حیاتی است تا از مطالبه مجدد در آینده جلوگیری شود. راه های اثبات پرداخت عبارتند از:

• رسید رسمی: دریافت رسید پرداخت از اجرای احکام دادگاه یا دفترخانه اسناد رسمی.
• سند صلح یا اقرارنامه: تنظیم سند صلح یا اقرارنامه رسمی در دفترخانه مبنی بر پرداخت کل یا بخشی از مهریه و اسقاط حق مطالبه زوجه.
• فیش واریز بانکی: در صورت واریز وجه معادل سکه به حساب زن، نگهداری فیش و مدارک مربوطه.

پرداخت مهریه حتی به صورت نقدی یا واریز به حساب، بدون دریافت رسید رسمی یا تنظیم سند اقرار، ممکن است در آینده برای مرد مشکل ساز شود. همیشه از مراجع قانونی رسید رسمی دریافت کنید.

پرداخت مهریه سکه به صورت اقساطی (دادخواست اعسار)

با توجه به قیمت بالای سکه، بسیاری از مردان توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارند. در این شرایط، قانون راهکار اعسار از پرداخت مهریه را پیش بینی کرده است.

شرایط درخواست اعسار از پرداخت مهریه سکه

دادخواست اعسار، درخواستی است که تنها از سوی بدهکار (مرد) به دادگاه ارائه می شود. مرد باید ثابت کند که توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را ندارد و اموال او به جز مستثنیات دین، کفاف پرداخت مهریه را نمی دهد. مدارک لازم برای اثبات اعسار عبارتند از:

• لیست کامل اموال و دارایی ها: شامل هرگونه ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام و… .
• مدارک مربوط به شغل و درآمد: فیش حقوقی، مدارک کسب وکار، اظهارنامه مالیاتی.
• لیست بدهی ها و هزینه های ضروری: (اجاره خانه، هزینه های درمانی و زندگی).
• شهادت دو شاهد مطلع: دو نفر که از وضعیت مالی مرد کاملاً آگاه باشند و شهادت دهند که او توانایی پرداخت یکجا را ندارد.

مستثنیات دین: اموالی هستند که حتی در صورت بدهکاری، قابل توقیف نیستند تا حداقل های زندگی بدهکار و افراد تحت تکفل او تامین شود. این موارد شامل منزل مسکونی مورد نیاز، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار کار، کتب و وسایل علمی و تحقیقاتی (متناسب با شان) و مقداری از وجه نقد یا مواد غذایی برای ایام عید است.

روند رسیدگی به دادخواست اعسار مهریه

مرد باید پس از صدور اجراییه مهریه و در مهلت قانونی (معمولاً یک ماه پس از ابلاغ اجراییه)، دادخواست اعسار را به دادگاه تقدیم کند. دادگاه با بررسی مدارک، شهادت شهود و وضعیت مالی مرد، در خصوص پذیرش اعسار و تعیین پیش پرداخت (که ممکن است شامل ۱۱۰ سکه اول باشد) و اقساط ماهانه یا دوره ای تصمیم می گیرد. میزان اقساط با توجه به توانایی مالی مرد و شرایط اقتصادی تعیین می شود؛ مثلاً ممکن است هر چند ماه یک سکه تعیین گردد.

عواقب عدم پرداخت اقساط مهریه سکه

در صورت عدم پرداخت منظم اقساط مهریه، زن می تواند برای هر قسط معوق، از دادگاه درخواست صدور حکم جلب کند. حکم جلب به معنای بازداشت مرد است تا زمانی که قسط معوق را پرداخت کند یا ترتیبات جدیدی برای پرداخت بدهد. عدم پرداخت اقساط همچنین می تواند منجر به توقیف اموال مرد (به جز مستثنیات دین) شود.

تعدیل اقساط مهریه سکه

در صورتی که پس از تعیین اقساط مهریه، وضعیت مالی مرد تغییرات اساسی داشته باشد (مثلاً کاهش درآمد، افزایش هزینه های ضروری، یا افزایش ناگهانی و غیرمتعارف قیمت سکه)، مرد می تواند مجدداً از دادگاه درخواست تعدیل اقساط را ارائه دهد. دادگاه با بررسی شرایط جدید، ممکن است در میزان اقساط تجدیدنظر کند.

آخرین قوانین، طرح ها و شایعات پیرامون مهریه سکه (۱۴۰۳ و ۱۴۰۴)

موضوع مهریه، به ویژه مهریه سکه، همواره با بحث ها و شایعات زیادی همراه است. در این بخش، به شفاف سازی آخرین قوانین، طرح های مطرح شده و شایعات پیرامون آن می پردازیم.

قانون ۱۱۰ سکه مهریه (سقف ضمانت کیفری)

باید به صراحت بیان کرد که قانون ۱۱۰ سکه مهریه، به معنای محدودیت کل مهریه به ۱۱۰ سکه نیست. بلکه این عدد، سقف ضمانت کیفری (حبس و بازداشت) برای عدم پرداخت مهریه است. به این معنی که:

وضعیت حبس و زندان برای عدم پرداخت مهریه

• برای ۱۱۰ سکه اول: اگر مهریه عندالمطالبه باشد و مرد توانایی پرداخت ۱۱۰ سکه اول را نداشته باشد و اعسار او نیز پذیرفته نشود، زن می تواند درخواست حکم جلب و بازداشت او را داشته باشد.
• برای مازاد بر ۱۱۰ سکه: برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، هیچ ضمانت کیفری (حبس) وجود ندارد. مرد همچنان مکلف به پرداخت تمام مهریه است، اما زن برای وصول مازاد بر ۱۱۰ سکه، تنها می تواند از طریق توقیف اموال و دارایی های مرد اقدام کند و امکان زندانی کردن او وجود ندارد.

رویه های جدید دادگاه ها در خصوص حبس زدایی

با توجه به سیاست های قوه قضاییه مبنی بر حبس زدایی و کاهش جمعیت کیفری، در سال های اخیر رویه دادگاه ها تا حد زیادی تغییر کرده است. حتی برای ۱۱۰ سکه اول نیز، در صورتی که اعسار مرد پذیرفته شود و او اقساط را به طور منظم پرداخت کند، دستور جلب صادر نمی شود. هدف، تبدیل مجازات حبس به مجازات های مالی و جایگزین است.

طرح جدید ۱۴ سکه مهریه (وضعیت قانونی فعلی)

یکی از مهم ترین موضوعاتی که در سال های اخیر به شدت مورد بحث قرار گرفته و ابهامات زیادی ایجاد کرده است، طرح کاهش سقف مهریه به ۱۴ سکه است.

باید به طور واضح و شفاف تاکید شود که طرح ۱۴ سکه مهریه، در حال حاضر قانون اجرایی کشور نیست. این یک طرح پیشنهادی است که کلیات آن در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و برای تبدیل شدن به قانون، نیازمند طی مراحل قانونی از جمله تصویب نهایی در صحن علنی مجلس، تایید شورای نگهبان و ابلاغ رسمی است. بنابراین، هیچ دفترخانه یا دادگاهی در حال حاضر بر اساس قانون ۱۴ سکه عمل نمی کند.

توضیح جزئیات طرح ۱۴ سکه در صورت تصویب

در صورت تصویب نهایی، جزئیات این طرح می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاهش سقف ضمانت کیفری: سقف امکان بازداشت و اعمال مجازات حبس برای عدم پرداخت مهریه، از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه کاهش یابد.
• تاثیر بر زوجین جدید: این قانون (در صورت تصویب) احتمالاً بر ازدواج های جدید تأثیر خواهد گذاشت و مهریه هایی که پس از تاریخ ابلاغ قانون تعیین می شوند، مشمول آن خواهند بود.
• تاثیر بر زوجین فعلی: وضعیت مهریه های تعیین شده قبل از تصویب این طرح، نیازمند سازوکارهای انتقالی خواهد بود که در خود قانون پیش بینی می شود.
• محدود نشدن کل مهریه: این طرح نیز مانند قانون ۱۱۰ سکه، به معنای محدود کردن کل مهریه به ۱۴ سکه نیست. زن همچنان می تواند مهریه بیشتر (بر اساس توافق اولیه) را مطالبه کند، اما جنبه کیفری آن محدود به ۱۴ سکه خواهد شد و برای مابقی، باید از طریق توقیف اموال اقدام کرد.

شایعات پیرامون قانون ۵ سکه

در کنار طرح ۱۴ سکه، گاهی شایعاتی نیز در مورد طرح کاهش سقف مهریه به ۵ سکه مطرح می شود. این موارد نیز در حد طرح یا ایده هستند و مبنای قانونی محکمی در حال حاضر ندارند و جزو قوانین اجرایی کشور محسوب نمی شوند.

حق ثبت مهریه و مالیات بر مهریه

در سال های اخیر، بحث هایی پیرامون وضع حق ثبت و مالیات بر مهریه های کلان مطرح شده است. در حال حاضر (۱۴۰۳-۱۴۰۴)، حق ثبت مهریه بر اساس تعرفه های مشخصی در دفترخانه ها دریافت می شود که مبلغ آن ناچیز است. اما شایعات مربوط به مالیات بر مهریه (به ویژه مالیات بر مهریه های بالا) در حال حاضر اجرایی نشده و صرفاً در حد گمانه زنی ها یا طرح های پیشنهادی اولیه بوده است.

مهریه در صورت فوت زوج یا زوجه

وضعیت مهریه در صورت فوت یکی از زوجین نیز تابع قوانین خاص خود است:

• فوت زوج (مرد): در صورت فوت مرد، مهریه از ترکه (اموال باقی مانده از مرد) پرداخت می شود. زن در این حالت، یکی از طلبکاران ارثی محسوب می شود و مهریه او بر سایر دیون مقدم است.
• فوت زوجه (زن): اگر زن فوت کند، مهریه او (در صورتی که قبلاً دریافت نشده باشد)، به ورثه او (شامل زوج، فرزندان، پدر و مادر) به نسبت سهم الارث هر یک می رسد.

نکات کلیدی و راهکارهای کاربردی برای مدیریت مهریه سکه

مدیریت صحیح مهریه سکه، چه برای زوج و چه برای زوجه، نیازمند آگاهی و برنامه ریزی است. در ادامه به چند راهکار کلیدی اشاره می شود:

قبل از ازدواج

1. مشاوره حقوقی: پیش از تعیین مهریه، حتماً با یک وکیل متخصص خانواده مشورت کنید تا از تمامی جوانب حقوقی و مالی آگاه شوید.
2. تعیین مهریه متناسب: مهریه را بر اساس توانایی واقعی مرد برای پرداخت تعیین کنید. مهریه سنگین نه تنها تضمین کننده خوشبختی نیست، بلکه می تواند در آینده موجب مشکلات عدیده ای شود.
3. ثبت رسمی: حتماً مهریه و شروط ضمن عقد را به صورت رسمی در دفترخانه ثبت کنید تا از اعتبار قانونی برخوردار باشند.

حین زندگی مشترک

در دوران زندگی مشترک، ممکن است شرایطی پیش آید که نیاز به بررسی مجدد وضعیت مهریه باشد.

• بخشش مهریه: زن می تواند تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد. این بخشش می تواند به صورت ابراء (ساقط کردن حق) یا هبه (بخشیدن مال) باشد. در ابراء، زن دیگر نمی تواند به مهریه رجوع کند، اما در هبه، امکان رجوع (در صورت باقی بودن مال) وجود دارد. بنابراین، نوع بخشش باید به دقت در سند رسمی ذکر شود.
• شروط ضمن عقد: شروطی مانند حق تنصیف اموال (تقسیم اموال کسب شده در طول زندگی مشترک) می تواند مکمل مهریه باشد و پشتوانه مالی زن را تقویت کند.

هنگام مطالبه/پرداخت

زمانی که مطالبه یا پرداخت مهریه مطرح می شود، رعایت نکات زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

• **اهمیت مذاکره: در صورت بروز مشکل، تلاش برای مذاکره و توافق مسالمت آمیز، همواره بر اقدامات قانونی ارجحیت دارد و می تواند از فرسایش روحی و مالی طرفین جلوگیری کند.
• **جمع آوری مدارک: چه زن و چه مرد، باید تمامی مدارک مربوط به مهریه (سند ازدواج، فیش های پرداخت، رسیدها و…) را به دقت نگهداری کنند.
• **انتخاب وکیل متخصص: در صورت لزوم برای اقدامات حقوقی، حتماً از وکیل متخصص در امور خانواده کمک بگیرید تا حقوق شما به بهترین شکل پیگیری شود.

سوالات متداول (FAQ)

آیا قانون جدید ۱۴ سکه مهریه تصویب شد؟

خیر، قانون جدید ۱۴ سکه مهریه تا کنون (اواسط سال ۱۴۰۴) به صورت رسمی تصویب و ابلاغ نشده است. این مورد در حد یک طرح پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی است که کلیات آن به تصویب رسیده و نیازمند طی مراحل قانونی بیشتری است.

آیا مرد برای مهریه زندانی می شود؟

امکان زندانی شدن مرد برای عدم پرداخت مهریه وجود دارد، اما این امر محدود به سقف ۱۱۰ سکه اول است و تنها در صورتی رخ می دهد که مرد توانایی پرداخت را داشته باشد و درخواست اعسار او پذیرفته نشود یا اقساط تعیین شده را پرداخت نکند. برای مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، ضمانت کیفری حبس وجود ندارد.

آیا مهریه بیش از ۱۱۰ سکه قابل وصول است؟

بله، مهریه بیش از ۱۱۰ سکه کاملاً قابل وصول است و زن مالک تمام مهریه خود (هر تعداد سکه که باشد) است. تفاوت در این است که برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، امکان زندانی کردن مرد وجود ندارد و وصول آن صرفاً از طریق توقیف اموال و دارایی های مرد امکان پذیر است.

چه مدت طول می کشد تا مهریه سکه پرداخت شود؟

مدت زمان پرداخت مهریه سکه به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، تمکن مالی مرد، سرعت عمل مراجع قضایی، و اینکه آیا پرونده به اعسار و تقسیط منجر می شود یا خیر. ممکن است از چند ماه تا چند سال به طول انجامد.

آیا می توان به جای سکه، ملک یا پول نقد به عنوان مهریه پرداخت؟

بله، با توافق طرفین و در صورت رضایت زن، می توان به جای سکه، معادل ارزش آن را به صورت وجه نقد، ملک، خودرو یا هر مال دیگری پرداخت کرد. این توافق باید به صورت رسمی ثبت شود.

آیا زن می تواند قبل از طلاق، مهریه خود را مطالبه کند؟

بله. حق مطالبه مهریه، مستقل از طلاق است. زن می تواند در هر زمانی، حتی در دوران زندگی مشترک و بدون قصد طلاق، مهریه عندالمطالبه خود را مطالبه کند.

در صورت عدم تمکین زن، آیا مهریه به او تعلق می گیرد؟

مهریه حق زن است و عدم تمکین، اصل تعلق مهریه را از بین نمی برد. اما در صورت عدم تمکین بدون دلیل موجه، نفقه به او تعلق نمی گیرد. البته در مواردی خاص و با حکم دادگاه، ممکن است برخی حقوق زن تحت تأثیر قرار گیرد.

آیا توقیف حقوق مرد برای مهریه امکان پذیر است؟

بله. در صورتی که مرد کارمند دولت یا شرکت خصوصی باشد، زن می تواند درخواست توقیف بخشی از حقوق او را برای پرداخت مهریه (تا سقف یک سوم حقوق در صورت متأهل بودن و یک چهارم در صورت جدایی) از دادگاه یا اجرای ثبت نماید.

آیا مهریه باید حتماً سکه باشد؟

خیر. مهریه می تواند هر مال معین و باارزشی باشد که شرعاً و قانوناً دارای اعتبار است؛ مانند وجه نقد، طلا، ملک، خودرو، منافع ملک، یا حتی آموزش یک مهارت یا سفر حج.

آیا زن می تواند مهریه را ببخشد؟

بله. زن به عنوان مالک مهریه، می تواند تمام یا بخشی از آن را به مرد ببخشد. این بخشش باید به صورت رسمی در دفترخانه ثبت شود و نوع بخشش (ابراء یا هبه) در آن قید گردد.

وصول مهریه از طریق اجرای ثبت چگونه است؟

اگر عقدنامه رسمی باشد، زن می تواند بدون مراجعه به دادگاه، مستقیماً به دفترخانه محل ثبت عقد و سپس به اجرای ثبت مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه برای مطالبه مهریه کند. سپس با معرفی اموال مرد، می تواند آن ها را برای وصول مهریه توقیف کند.

آیا مهریه در صورت فوت مرد قابل مطالبه است؟

بله. مهریه یکی از دیون ممتاز مرد محسوب می شود و در صورت فوت او، زن می تواند مهریه خود را از ترکه (اموال باقی مانده) مرد مطالبه کند، حتی قبل از تقسیم ارث بین ورثه.

آیا امکان تعیین مهریه به صورت توافقی وجود دارد؟

بله. زوجین می توانند در زمان عقد نکاح یا حتی پس از آن، در خصوص میزان، نوع و شرایط پرداخت مهریه توافق کنند. این توافقات باید در سند ازدواج یا اسناد رسمی دیگر ثبت شوند.

آیا مهریه در طلاق توافقی چگونه محاسبه می شود؟

در طلاق توافقی، زن و مرد آزاد هستند که در مورد تمام حقوق مالی، از جمله مهریه، با یکدیگر به توافق برسند. این توافق می تواند شامل دریافت کامل مهریه، بخشش بخشی از آن یا حتی بخشش تمام مهریه در ازای طلاق باشد و در دادنامه طلاق ثبت می گردد.

نتیجه گیری

قانون دادن سکه مهریه یکی از اساسی ترین ارکان حقوق مالی در نهاد خانواده ایرانی است که تعهدات و حقوق مشخصی را برای زوجین ایجاد می کند. در این مقاله به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف این قانون، از مبانی نظری و انواع مهریه (عندالمطالبه و عندالاستطاعه) گرفته تا روش های عملی پرداخت (یکجا یا اقساطی) و چالش های ناشی از نوسانات اقتصادی پرداخته شد. همچنین، وضعیت آخرین قوانین و طرح های در دست بررسی (مانند طرح ۱۴ سکه مهریه) شفاف سازی گردید تا از ابهامات رایج کاسته شود.

آگاهی از تمامی جوانب قانونی مهریه، چه برای مرد در مقام پرداخت کننده و چه برای زن در مقام دریافت کننده، امری حیاتی است. مهریه حق شرعی و قانونی زن است و پرداخت آن، وظیفه مرد. اما مدیریت این حق و تکلیف، نیازمند تصمیم گیری آگاهانه و مسئولانه، به ویژه در زمان تعیین مهریه و در صورت بروز اختلافات است. مشورت با متخصصین حقوقی و وکلا، قبل از ازدواج و در طول زندگی مشترک، می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات و تضمین کننده پایداری بنیان خانواده باشد. در نهایت، رویکرد قانونی به مهریه همواره در تلاش است تا هم حقوق زن را حفظ کند و هم از بروز آسیب های اجتماعی و اقتصادی ناشی از عدم توانایی مرد در پرداخت، جلوگیری نماید.