شایع ترین علل خشکی چشم؛ علائم و درمان

خشکی چشم یکی از مشکلات رایج چشمی است که می‌تواند به‌طور جدی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که چشم‌ها نتوانند به اندازه کافی اشک تولید کنند یا اشک‌های تولید شده به‌سرعت تبخیر شوند. خشکی چشم می‌تواند به‌دلیل چندین عامل ایجاد شود و در صورتی که به‌درستی درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر شود.

علل خشکی چشم

• کاهش تولید اشک: یکی از دلایل اصلی خشکی چشم کاهش تولید اشک به‌وسیله غدد اشکی است. این مشکل می‌تواند به‌دلیل پیری، اختلالات خودایمنی مانند سندرم شوگرن، استفاده طولانی‌مدت از لنزهای تماسی یا مصرف برخی داروها بروز یابد. به‌علاوه، برخی بیماری‌های غدد درون‌ریز مانند دیابت می‌تواند باعث کاهش تولید اشک شود. در پیری، غدد اشکی به‌طور طبیعی کاهش فعالیت پیدا می‌کنند و تولید اشک کم می‌شود.
• افزایش تبخیر اشک: افزایش تبخیر اشک نیز یکی از دلایل خشکی چشم است. عواملی مانند قرار گرفتن در معرض باد، استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر یا سایر دستگاه‌های دیجیتال، و خشکی هوا می‌تواند به تبخیر سریع اشک‌ها منجر شود. در شرایطی که هوای محیط خشک است، اشک‌ها سریع‌تر تبخیر می‌شوند و این موضوع می‌تواند باعث خشکی چشم شود.
• اختلالات کیفیت اشک: اشک‌های طبیعی باید شامل سه لایه باشند: لایه چربی، لایه آبی، و لایه مخاطی. اختلال در هر یک از این لایه‌ها می‌تواند منجر به خشکی چشم شود. لایه چربی به جلوگیری از تبخیر سریع اشک کمک می‌کند، در حالی که لایه آبی مسئول تأمین رطوبت و لایه مخاطی کمک به چسبندگی اشک به سطح چشم می‌کند. هرگونه نقص در این لایه‌ها می‌تواند کیفیت اشک را کاهش دهد و خشکی چشم ایجاد کند.
• عوامل محیطی و سبک زندگی: برخی از عوامل محیطی و سبک زندگی می‌توانند به خشکی چشم منجر شوند. برای مثال، قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلودگی هوا، و استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی می‌تواند به خشکی چشم کمک کند. همچنین، عواملی مانند استفاده مداوم از لنزهای تماسی و تغییرات هورمونی مانند یائسگی نیز می‌توانند به این مشکل دامن بزنند.
• بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌های سیستمیک و عفونی نیز می‌توانند به خشکی چشم منجر شوند. بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، اختلالات تیروئید و برخی بیماری‌های التهابی می‌توانند تولید اشک را کاهش دهند و به خشکی چشم منجر شوند.

علائم خشکی چشم

• سوزش و خارش: احساس سوزش و خارش در چشم یکی از علائم شایع خشکی چشم است. این احساس می‌تواند به‌صورت مداوم یا متناوب باشد و به‌ویژه در شرایطی که فرد به مدت طولانی از کامپیوتر یا گوشی موبایل استفاده کند، تشدید شود.
• قرمزی و التهاب: خشکی چشم ممکن است باعث قرمزی و التهاب در ناحیه چشم شود. قرمزی چشم می‌تواند ناشی از تحریک مداوم چشم‌ها و تلاش بدن برای تولید اشک بیشتر باشد. التهاب می‌تواند به‌صورت دردناک و ناراحت‌کننده باشد و به‌ویژه در انتهای روز شدیدتر شود.
• احساس وجود جسم خارجی: بسیاری از افراد مبتلا به خشکی چشم، احساس می‌کنند که جسمی خارجی در داخل چشمشان وجود دارد. این احساس می‌تواند ناشی از التهاب و تحریک چشم‌ها باشد و معمولاً با چشمک زدن یا مالش چشم کاهش نمی‌یابد.
• تاری دید: خشکی چشم می‌تواند باعث تاری دید موقت شود. این مشکل معمولاً به‌دلیل ناتوانی در حفظ لایه اشک بر روی سطح چشم ایجاد می‌شود. تاری دید ممکن است در طول روز یا در شرایط خاصی مانند رانندگی در شب بیشتر شود.
• اشک‌ریزی زیاد: در بعضی موارد، خشکی چشم می‌تواند به تولید بیش از حد اشک منجر شود. این وضعیت معمولاً ناشی از واکنش بدن به خشکی و تحریک چشم‌ها است و می‌تواند به‌طور موقت منجر به اشک‌ریزی زیاد شود.

درمان خشکی چشم

تشخیص خشکی چشم معمولاً شامل معاینه جامع چشم و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار است. پزشک متخصص ممکن است از تست‌های مختلفی برای تشخیص استفاده کند، از جمله معاینات فیزیکی و تست‌های تشخیصی‌. درمان خشکی چشم به علت اصلی آن بستگی دارد و ممکن است شامل استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی، تغییرات در سبک زندگی و درمان‌های پزشکی خاص باشد. 

• قطره‌های اشک مصنوعی: یکی از روش‌های رایج درمان خشکی چشم، استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی است. این قطره‌ها به‌طور موقت جایگزین اشک‌های طبیعی می‌شوند و می‌توانند به تسکین علائم خشکی چشم کمک کنند. قطره‌های اشک مصنوعی در انواع مختلفی از جمله قطره‌های بدون preservative و با preservative موجود هستند.
• تغییر سبک زندگی: تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم خشکی چشم کمک کند. برای مثال، استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده در محیط‌های خشک، کاهش زمان استفاده از کامپیوتر، و استفاده از عینک‌های محافظ در شرایط باد و آلودگی می‌تواند مفید باشد. همچنین، مصرف مقادیر کافی آب و رعایت بهداشت چشم نیز می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
• درمان‌های پزشکی: در موارد شدید خشکی چشم، ممکن است درمان‌های پزشکی خاصی مانند انسداد مجاری اشکی یا استفاده از داروهای تجویزی مورد نیاز باشد. انسداد مجاری اشکی به‌منظور کاهش تبخیر اشک و حفظ آن بر روی سطح چشم انجام می‌شود. داروهای تجویزی ممکن است شامل داروهای ضد التهاب یا داروهای تحریک‌کننده تولید اشک باشند.
• جراحی: در برخی موارد خاص، درمان‌های جراحی ممکن است برای درمان خشکی چشم مورد نیاز باشد. این درمان‌ها می‌توانند شامل جراحی برای ترمیم یا تغییر عملکرد غدد اشکی یا مجاری اشکی باشند. پزشک ممکن است این گزینه‌ها را در صورتی که درمان‌های غیرجراحی نتوانند به بهبود وضعیت کمک کنند، پیشنهاد کند.

جمع بندی

با مراجعه  بهترین دکترهای متخصص چشم پزشکی، می‌توانید از خدمات درمانی با کیفیت و تخصصی برای رفع مشکل خشکی چشم بهره‌مند شوید و به بهبود وضعیت چشمان خود کمک کنید. این پزشکان با استفاده از دانش و تجربه خود در زمینه درمان خشکی چشم، به ارائه خدمات پزشکی مؤثر و راهکارهای تخصصی می‌پردازند و به شما کمک خواهند کرد تا به بهبود کیفیت زندگی خود دست یابید.