روش صحیح درمان میگرن

آفتاب‌‌نیوز :

میگرن یک اختلال و سردرد شایع و ناتوان‌کننده است کـه حدود ۲۰ درصد از زنان و ۱۰ درصد از مردان را درگیـر خود می‌کند. اگرچه این بیماری دومین علتی است که موجـب عـدم کارایی در زندگی شده و مسئول ۳ درصد از مراجعات به بخـش اورژانـس در سال است، همچنـان کمتـر مـورد تشـخیص و معالجـه قـرار می‌گیرد. ازآنجاکه شیوع میگرن بین سنین ۱۸ تا ۴۴ سال شایع‌تر است، بیشتر، افراد در سنین کار را متأثر می‌کند. بیش از نیمی از افراد دارای میگرن، این بیماری را به‌شدت آسیب‌رسان توصـیف کرده‌اند که استراحت مطلق در زمان سردرد را ناگزیر می‌کند.

بنا بر گفته‌های متخصصان، میگرن با شمار گسترده‌ای از شکایات چشمی ازجمله اختلال دید و درد چشم همراه است. این بیمـاری باعـث کـاهش کیفیـت زندگی مرتبط با بینایی می‌شود. در شـرایطی کـه علائم چشـمی قابل ملاحظه نیستند، بسیار مهم است که متخصصـین چشـم بـه علائم گوناگون میگرن توجه کنند تا بتواننـد شـرح حـال دقیـق همراه با درمان صحیح را اعمال کنند. پاتوفیزیولوژی میگرن پیچیده است و درک مـا از آن در حـال پیشرفت است. سردرد تنها قسمتی از این اختلال پـردازش حسـی است. مرحله اولیـه یـا دوره مقـدماتی این بیماری ممکـن اسـت چندین روز قبل از سردرد آغاز شود.

در رابطه با این بیماری ناتوان‌کننده، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اقدام به ارائه یک سری اطلاعات پژوهشی کرده‌اند که در آن‌ها به یافته‌های جدید در پاتوفیزیولوژی و درمان میگرن پرداخته شده است.

بنابر این اطلاعات پژوهشی، علائم اولیه میگرن شامل تغییر خلق، خمیازه، تمایل شدید به غذا، افزایش ادرار و خستگی هستند. ازآنجاکه این علائم، اختصاصـی نیسـتند، بیش‌تر به‌وسیله بیمـاران تشخیص داده نمی‌شوند. این مرحله که به «اورا» معروف است، یک ساعت طـول می‌کشد و بلافاصله قبل از شروع مرحله سردرد است.

خود سردرد، ۴ تا ۷۲ سـاعت به طول می‌انجامد و سپس وارد مرحلـه پـس از مقـدماتی یا پست درومال می‌شود که بین ۲۴ تا ۴۸ سـاعت ادامـه می‌یابد. علائم پست درومال شامل خستگی، اخـتلالات شـناختی و تغییـر خلـق است. در طول این دوره‌ها، تحریک‌پذیری بیش‌ازحد محیطـی ازجمله ترس از نور به‌طور دائمی وجود خواهد داشت.

محسن آذرمینا، چشم‌پزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همکارش در خصوص تشخیص میگرن می‌گویند: «طبقه‌بندی بین‌المللی اخـتلالات سـردرد، اسـتانداردی بـرای تشخیص اختلال سردرد میگرنی بوده و در حال حاضر در ویـرایش سوم است. دو نـوع اصـلی میگـرن، میگرن با اورا و میگـرن بـدون اورا هستند. میگـرن بـدون اورا، حداقل پنج حمله را جهت تشخیص لازم دارد. انتظـار می‌رود کـه سردرد بین ۴ تا ۷۲ ساعت رخ دهـد».

به گزارش شیمیشی، به گفته آن‌ها، «بـرای تشـخیص، حـداقل دو مورد از ویژگی‌های زیر لازم اسـت: یک‌طرفه، ضـربان دار، شـدت متوسط تا شدید و عدم تحمل فعالیت فیزیکی. علائم همراه شامل حساسیت به محیط و یا ناراحتی‌های گوارشـی مثل اســتفراغ و یــا حالت تهــوع اســت. درد نیز به‌طورمعمول در ناحیــه گیجگاهی احساس می‌شود».

بر اساس این مطالعه، علائم بینایی میگرن شامل موارد زیر هستند: دوبینی، درد چشم و نورگریزی، علائم اتونومیک شامل تـورم پلـک، اشک‌ریزش، افتادگی پلک و تنگی مردمـک و بالاخره آنیزوکوریا یا گشادشدگی مردمک.

درمان این بیماری نیز شامل درمان مراحل حاد و درمان پیشگیرانه است. به گفته آذرمینا و همکارش، «اولین اقدام در درمان، بهبود عادات سبک و شیوه زندگی است که عدم رعایت آن سـبب افـزایش خطـر بـروز سـردرد می‌شوند. بیماران باید از خواب منظم، وعده غذایی و آب کافی بهره‌مند شده و از خوردن بیش‌ازحد قهوه و الکل اجتناب کنند».

آن‌ها می‌افزایند: «عامـل شـروع میگرن در هر بیمـار متفـاوت اسـت، امـا به‌طورمعمول شـامل استرس، غذا‌های خاص، الکل، تغییرات در الگوی خواب و تغییـرات آب‌وهوا است. ثبت واقعه سردرد می‌تواند در شناخت عامل بـه بیمار کمک کند و تا آنجـا کـه امکـان دارد بایـد از عامـل سـردرد اجتناب شـود. اگرچـه ایـن روش‌ها، باعـث کنتـرل بهتـر سـردرد می‌شوند، ولی هیچ‌کدام نمی‌تواند به‌طور کامـل از بـروز سـردرد پیشگیری کنند».

به همین دلیل بیماران بایستی به درمان‌های پیشگیرانه نیز توجه کنند. بر اساس نظر مجریان این مطالعه، «پیشگیری، یک قسمت مهم از درمان میگرن است، اما ممکـن است به‌آسانی هنگام تلاش برای یافتن درمان مؤثر در نـوع حـاد، نادیده گرفته شود. تقریباً ۴۰ درصد از بیماران مبتلابه میگرن نیاز به درمان پیش‌گیری دارنـد، امـا فقـط ۱۳ درصـد از بیمـاران از دارو‌های پیشگیری‌کننده استفاده می‌کنند».

این محققان اشاره کرده‌اند: «میگرن یک اختلال پیچیده و ناتوان‌کننده است که کمتر مورد تشخیص و درمان قرار می‌گیرد. چشم‌پزشکان باید از شکایت‌های بینایی که با علائم سردرد رخ می‌دهد، آگاه باشـند. آن‌ها می‌توانند نقش اساسی در تشخیص و ارجاع جهـت درمـان داشـته باشـند».

بنا بر اطلاعات ارائه‌شده این مطالعه، هـم چنان‌که دانـش پـاتوفیزیولوژی افـزایش می‌یابد، درمان‌های اختصاصی میگرن توصیه می‌شوند تا بـار نـاتوانی ایـن اختلال شایع را بکاهند. ممکن است بیماران نسبت بـه بسـیاری از گزینه‌های درمانی موجود آگاه نباشند و برای درمان مراجعه نکنند؛ بنابراین مهم است کادر پزشکی نسبت به درمان‌های اخیر میگـرن آگاه باشند تا بیماران، بهترین مراقبت‌های لازم را دریافت کنند.

گفتنی است این اطلاعات ارزشمند در «فصل‌نامه چشم‌پزشکی بینا» متعلق به بانک چشم جمهوری اسلامی ایران منتشر شده‌اند.