دادخواست نمونه متن شکایت نامه: راهنمای جامع تنظیم اسناد حقوقی و کیفری

دادخواست نمونه متن شکایت نامه از جمله ابزارهای کلیدی برای آغاز هرگونه فرآیند قضایی، اعم از حقوقی و کیفری، در سیستم دادگستری است. این اسناد، چارچوب قانونی لازم برای طرح دعاوی را فراهم می آورند و درک صحیح ساختار و نحوه نگارش آن ها، برای هر شهروندی که قصد پیگیری حقوق خود را دارد، ضروری است. این مقاله، راهنمایی جامع و تخصصی برای شناخت، تنظیم و ارائه انواع دادخواست و شکواییه ارائه می دهد.

در دنیای پیچیده حقوق امروز، مواجهه با مسائل حقوقی و نیاز به مراجعه به مراجع قضایی، امری اجتناب ناپذیر است. از اختلافات ساده مالی گرفته تا دعاوی پیچیده خانوادگی یا کیفری، همگی مستلزم تنظیم و ارائه دقیق اوراق قضایی هستند. هدف اصلی این محتوا، توانمندسازی افراد برای درک عمیق این اسناد و آماده سازی آن ها برای مواجهه مؤثر با چالش های حقوقی است. با ارائه اصول نگارش، تفاوت های کلیدی، و نمونه های کاربردی، تلاش می شود تا کاربران با اطمینان بیشتری بتوانند مسیر حقوقی خود را طی کنند.

مفاهیم بنیادی: دادخواست و شکواییه چیستند؟

پیش از ورود به جزئیات نگارش، لازم است تا با مفاهیم پایه ای دو سند محوری در فرآیند دادرسی، یعنی دادخواست و شکواییه، آشنا شویم. این دو سند، نقطه آغازین طرح هر دعوایی در مراجع قضایی محسوب می شوند و فهم تمایزات آن ها، برای انتخاب مسیر صحیح حقوقی حیاتی است.

دادخواست (Petition): ابزار دعوای حقوقی

دادخواست، سندی است که برای آغاز دعاوی حقوقی در مراجع قضایی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از دادخواست، مطالبه حق، الزام به انجام تعهد، یا درخواست تصمیمی از سوی دادگاه در خصوص یک رابطه حقوقی است. این نوع دعاوی، غالباً ماهیت مالی یا مدنی دارند و به دنبال جبران خسارت یا احقاق حقوق فردی هستند، نه مجازات مرتکب جرم. دادخواست به دادگاه های حقوقی یا شوراهای حل اختلاف تقدیم می شود.

موارد استفاده رایج دادخواست عبارتند از:

• مطالبات مالی (مانند طلب از بدهکار، وجه چک، سفته)
• دعاوی مربوط به املاک (مانند خلع ید، الزام به تنظیم سند رسمی، تقسیم ملک مشاع)
• دعاوی خانوادگی (مانند طلاق توافقی، مطالبه مهریه، نفقه، حضانت فرزند)
• فسخ قراردادها
• مطالبه خسارات ناشی از حوادث یا قراردادها

در تنظیم دادخواست، تعیین دقیق «خواسته» (آنچه از دادگاه می خواهید) و «بهای خواسته» (ارزش مالی خواسته)، به همراه ذکر «دلایل و منضمات» (مدارک و شواهد) از اهمیت بسزایی برخوردار است. یک دادخواست حقوقی صحیح، باید مستند و با زبانی روشن و صریح تنظیم شود تا قاضی بتواند به درستی به موضوع رسیدگی کند.

شکواییه (Complaint Letter / Indictment): پایه دعوای کیفری

شکواییه، سندی است که برای طرح دعاوی کیفری، یعنی جرائم و تخلفات علیه نظم عمومی، در مراجع قضایی (عمدتاً دادسرا) مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از شکواییه، تعقیب کیفری و مجازات فرد مرتکب جرم، و در صورت لزوم، مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم است. شکواییه به دادسرا تقدیم می شود تا تحقیقات مقدماتی در خصوص وقوع جرم و شناسایی متهم آغاز گردد.

موارد استفاده رایج شکواییه عبارتند از:

• سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت
• ضرب و جرح، توهین، افترا، تهدید
• صدور چک بلامحل
• مزاحمت (تلفنی، همسایگی)
• تخریب اموال

در نگارش شکواییه، ذکر دقیق «موضوع شکایت» (نوع جرم)، «شرح واقعه» (زمان، مکان، نحوه وقوع جرم) و «ادله اثبات جرم» (مدارک، شهود، گزارش پلیس، نظریه پزشکی قانونی) از اهمیت بالایی برخوردار است. شکواییه باید به گونه ای تنظیم شود که ابهامی در خصوص ماهیت جرم و انتساب آن به مشتکی عنه باقی نماند.

تفاوت های کلیدی: دادخواست و شکواییه

درک تمایزات بنیادین میان دادخواست و شکواییه، برای انتخاب مسیر قانونی مناسب و جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه ضروری است. جدول زیر، خلاصه ای از این تفاوت ها را ارائه می دهد:

ویژگی	دادخواست (دعوای حقوقی)	شکواییه (دعوای کیفری)
نوع دعوا	مطالبه حق، اثبات مالکیت، فسخ قرارداد	جرم، مجازات مرتکب
هدف اصلی	احقاق حقوق مدنی، جبران خسارت	تعقیب و مجازات مجرم، حفظ نظم عمومی
مرجع رسیدگی اولیه	دادگاه های حقوقی، شورای حل اختلاف	دادسرا (جهت تحقیقات مقدماتی)
عنوان طرفین	خواهان و خوانده	شاکی و مشتکی عنه (متهم)
هزینه دادرسی	عموماً مالی (بر اساس بهای خواسته)	معمولاً غیرمالی (جز در موارد خاص)

ساختار و اجزای دادخواست حقوقی: گام به گام

تنظیم صحیح دادخواست، اولین گام در پیگیری دعاوی حقوقی است. فرم رسمی دادخواست دارای بخش های مشخصی است که تکمیل دقیق هر کدام، برای پیشبرد پرونده ضروری است. آشنایی با این اجزا و نحوه تکمیل آن ها، به شما کمک می کند تا یک دادخواست استاندارد و قابل قبول ارائه دهید.

معرفی اجزای اصلی فرم دادخواست

هر دادخواست حقوقی، فارغ از موضوع آن، باید شامل اطلاعات و بخش های مشخصی باشد که در فرم های چاپی قوه قضاییه نیز مشاهده می شود:

1. مشخصات خواهان و خوانده: این بخش شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، نشانی کامل و کد پستی خواهان (فردی که ادعا دارد) و خوانده (فردی که ادعا علیه او مطرح شده) است. دقت در ثبت صحیح این اطلاعات، به ویژه نشانی دقیق، برای ابلاغ اوراق قضایی حیاتی است.
2. وکیل یا نماینده قانونی: در صورتی که خواهان یا خوانده توسط وکیل یا نماینده قانونی (مانند قیم یا ولی) در دعوا شرکت کرده اند، مشخصات کامل آن ها نیز باید در این بخش درج شود.
3. تعیین خواسته و بهای آن: خواسته، همان موضوع اصلی دعوا است که شما از دادگاه طلب می کنید (مثلاً مطالبه وجه، خلع ید، طلاق). بهای خواسته، ارزش مالی خواسته است که بر اساس آن هزینه دادرسی محاسبه می شود. اگر خواسته مالی نباشد (مانند ابطال سند غیرمالی)، نیازی به تعیین بها نیست.
4. دلایل و منضمات: در این قسمت، تمامی مدارک و شواهدی که برای اثبات ادعای خود به آن ها استناد می کنید (مانند فتوکپی مصدق قرارداد، سند مالکیت، رسید بانکی، شهادت شهود، نظریه کارشناسی) باید به صورت فهرست وار ذکر و به دادخواست پیوست شوند.
5. شرح دادخواست: این بخش، قلب دادخواست است. در اینجا باید به صورت شفاف، مختصر و مستدل، ماجرای دعوا را شرح دهید. به تاریخ ها، وقایع اصلی، و مستندات قانونی مربوطه اشاره کنید. خواسته نهایی خود را نیز به وضوح در پایان این بخش بیان نمایید. زبان نگارش باید رسمی و به دور از هرگونه احساس گرایی باشد.
6. امضاء و تاریخ: در نهایت، خواهان (یا وکیل او) باید دادخواست را امضاء کرده و تاریخ تنظیم آن را درج کند.

نمونه های کاربردی دادخواست حقوقی

برای کمک به نگارش صحیح و الگوبرداری، در ادامه چندین نمونه دادخواست حقوقی پرکاربرد ارائه شده است. این نمونه ها ساختار کلی را نشان می دهند و باید با جزئیات پرونده شما تطبیق داده شوند تا بیشترین اثربخشی را داشته باشند. توجه داشته باشید که این ها صرفاً الگو هستند و ممکن است نیاز به مشورت با متخصص حقوقی داشته باشید.

نمونه دادخواست مطالبه وجه (از بدهکار)

ریاست محترم دادگاه

با سلام و عرض ادب

احتراما اینجانب [نام خواهان] فرزند [نام پدر]، با کد ملی [کد ملی خواهان] و به نشانی [آدرس کامل خواهان]، از جناب [نام خوانده] فرزند [نام پدر خوانده]، با کد ملی [کد ملی خوانده] و به نشانی [آدرس کامل خوانده]، مبلغ [مبلغ به عدد] ریال [مبلغ به حروف] طلبکار می باشم. لازم به ذکر است که از خوانده محترم رسید کتبی مورخ [تاریخ رسید] موجود است که نشان دهنده ادعای اینجانب می باشد و فتوکپی مصدق آن نیز به این دادخواست پیوست شده است. اینجانب تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ طلب به انضمام کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) مورد استدعاست.

محل امضاء خواهان / وکیل

توضیحات تکمیلی: در تنظیم این دادخواست، ذکر دقیق مبلغ خواسته و تاریخ ایجاد طلب، به همراه پیوست مدارک معتبر (مانند رسید، چک، سفته) بسیار حیاتی است. همچنین، در صورت وجود چندین بدهکار یا مدارک متعدد، باید تمامی جزئیات به وضوح قید گردند. می توانید درخواست تأمین خواسته را نیز در صورت بیم از تضییع اموال خوانده، مطرح کنید.

نمونه دادخواست خلع ید

ریاست محترم دادگاه حقوقی

با سلام و عرض ادب

احتراما اینجانب [نام خواهان] فرزند [نام پدر]، با کد ملی [کد ملی خواهان] و به نشانی [آدرس کامل خواهان]، مالک شش دانگ [یا میزان مالکیت] یک باب [نوع ملک: منزل مسکونی/آپارتمان/زمین] به پلاک ثبتی [شماره پلاک اصلی و فرعی] واقع در بخش [شماره بخش ثبتی] شهرستان [نام شهرستان] به نشانی [آدرس کامل ملک مورد دعوا] می باشم. خوانده محترم، جناب [نام خوانده] فرزند [نام پدر خوانده]، با کد ملی [کد ملی خوانده] و به نشانی [آدرس کامل خوانده]، بدون اذن و اجازه قانونی و به صورت غاصبانه، ملک مذکور را تصرف نموده و علیرغم مراجعات و تذکرات مکرر اینجانب، از رفع تصرف خودداری می نماید. مستنداً به اسناد مالکیت پیوستی و عنداللزوم معاینه محل و تحقیق محلی، تقاضای صدور حکم بر خلع ید خوانده از ملک فوق الاشاره و محکومیت ایشان به پرداخت کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل مورد استدعاست.

محل امضاء خواهان / وکیل

توضیحات تکمیلی: در دعوای خلع ید، ارائه سند مالکیت رسمی خواهان و اثبات تصرف غاصبانه خوانده، ارکان اصلی دعوا را تشکیل می دهند. این دعوا ماهیت حقوقی داشته و ارتباطی به جرائم کیفری تصرف عدوانی ندارد، بلکه صرفاً به منظور بازپس گیری ملک از متصرف غیرقانونی مطرح می شود. دقت در ارائه مستندات مالکیت رسمی از اهمیت بالایی برخوردار است.

نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی

ریاست محترم دادگاه حقوقی

با سلام و عرض ادب

احتراما اینجانب [نام خواهان] فرزند [نام پدر]، با کد ملی [کد ملی خواهان] و به نشانی [آدرس کامل خواهان]، به موجب مبایعه نامه عادی مورخ [تاریخ مبایعه نامه] [یا قرارداد رسمی شماره … دفترخانه … مورخ …]، شش دانگ [نوع ملک: یک دستگاه آپارتمان/یک باب منزل مسکونی/یک قطعه زمین] به پلاک ثبتی [شماره پلاک اصلی و فرعی] واقع در بخش [شماره بخش ثبتی] شهرستان [نام شهرستان] به نشانی [آدرس کامل ملک] را از خوانده محترم، جناب [نام خوانده] فرزند [نام پدر خوانده]، با کد ملی [کد ملی خوانده] و به نشانی [آدرس کامل خوانده]، خریداری نموده ام. ثمن معامله به مبلغ [مبلغ به عدد] ریال [مبلغ به حروف] تعیین گردیده که تمام یا بخش عمده آن پرداخت شده و خوانده متعهد به حضور در دفترخانه رسمی [شماره دفترخانه] در تاریخ [تاریخ مقرر در قرارداد] جهت تنظیم سند رسمی انتقال ملک گردیده است. با وجود ایفای تعهدات قراردادی از سوی اینجانب [و یا آماده بودن برای ایفای مابقی تعهدات، مانند پرداخت الباقی ثمن]، خوانده محترم از حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی استنکاف می نماید. مستنداً به مبایعه نامه پیوستی و گواهی عدم حضور دفترخانه [در صورت اخذ]، تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به تنظیم سند رسمی انتقال ملک فوق الاشاره به نام اینجانب و محکومیت ایشان به پرداخت کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل مورد استدعاست.

محل امضاء خواهان / وکیل

توضیحات تکمیلی: در این نوع دادخواست، ارائه مبایعه نامه (عادی یا رسمی) و اثبات پرداخت ثمن (یا آمادگی برای پرداخت آن) از اهمیت بالایی برخوردار است. تعیین دقیق مشخصات ملک و طرفین، به همراه تاریخ های مربوطه، به تسریع روند رسیدگی کمک شایانی می نماید. اطمینان از اعتبار سند عادی و تطابق آن با اسناد ثبتی از نکات حائز اهمیت است.

نمونه دادخواست طلاق توافقی

ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده

با سلام و عرض ادب

احتراما اینجانبان [نام و نام خانوادگی زوج] فرزند [نام پدر زوج] و [نام و نام خانوادگی زوجه] فرزند [نام پدر زوجه]، به موجب عقدنامه رسمی شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفتر ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان] به عقد دائم یکدیگر درآمده ایم. حاصل این ازدواج [تعداد فرزندان و اسامی، در صورت وجود، یا عبارت بدون فرزند] می باشد. با توجه به اختلافات عمیق و غیرقابل حل، توافق بر طلاق و جدایی با شرایط ذیل حاصل گردیده است:

• مهریه: [میزان مهریه و نحوه پرداخت: مثلاً زوجه تمام مهریه خود را بذل می نماید / زوج متعهد به پرداخت … سکه …].
• نفقه زوجه: [زوجه نفقه ایام عده را مطالبه نمی کند / زوج متعهد به پرداخت نفقه ایام عده به مبلغ …].
• اجرت المثل ایام زوجیت: [زوجه مطالبه ای ندارد / زوج متعهد به پرداخت …].
• حضانت و ملاقات فرزندان: [حضانت به عهده … باشد / نحوه ملاقات فرزندان توسط طرف دیگر: مثلاً آخر هفته ها، ایام تعطیل و نصف ایام نوروز و تابستان].
• جهیزیه: [زوجه جهیزیه خود را استرداد می نماید / زوجه لیست جهیزیه را ارائه می دهد].

با توجه به توافقات فوق الذکر، تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق توافقی به انضمام کلیه خسارات دادرسی (در صورت توافق طرفین) مورد استدعاست.

محل امضاء زوج / وکیل زوج

محل امضاء زوجه / وکیل زوجه

توضیحات تکمیلی: در طلاق توافقی، ارائه توافق نامه مکتوب و امضا شده توسط طرفین یا وکلای آنها، به همراه عقدنامه و شناسنامه ها، ضروری است. این نوع طلاق بر اساس اراده و توافق طرفین انجام شده و با حداقل تنش همراه است. تمامی جزئیات توافقات باید به روشنی در متن دادخواست ذکر شود.

نمونه دادخواست مطالبه مهریه/نفقه

ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده

با سلام و عرض ادب

احتراما اینجانبه [نام و نام خانوادگی زوجه] فرزند [نام پدر زوجه]، با کد ملی [کد ملی زوجه] و به نشانی [آدرس کامل زوجه]، به موجب عقدنامه رسمی شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفتر ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان]، همسر قانونی و شرعی جناب [نام زوج] فرزند [نام پدر زوج]، با کد ملی [کد ملی زوج] و به نشانی [آدرس کامل زوج] می باشم. خوانده محترم به موجب عقدنامه فوق الذکر، متعهد به پرداخت [میزان مهریه به عدد و حروف] سکه تمام بهار آزادی [یا معادل ریالی آن] به عنوان مهریه اینجانبه می باشد که تاکنون تمام یا بخشی از آن را پرداخت نکرده اند. همچنین، خوانده از تاریخ [تاریخ عدم پرداخت نفقه] بدون عذر موجه شرعی و قانونی، از پرداخت نفقه اینجانبه خودداری نموده است. مستنداً به عقدنامه پیوستی و [اظهارنامه ارسالی برای مطالبه نفقه، در صورت وجود]، تقاضای صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت [مطالبه تمام مهریه / الباقی مهریه به همراه خسارت تأخیر تأدیه] و [مطالبه نفقه معوقه از تاریخ … و نفقه جاریه] به انضمام کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل مورد استدعاست.

محل امضاء زوجه / وکیل زوجه

توضیحات تکمیلی: در دادخواست مطالبه مهریه، میزان دقیق مهریه، نوع آن (سکه، مال غیرمنقول) و هرگونه پرداختی که قبلاً انجام شده، باید به دقت ذکر شود. در مورد نفقه نیز، تاریخ شروع عدم پرداخت و ارائه دلایل تمکین از اهمیت بالایی برخوردار است. می توانید همزمان درخواست صدور قرار تأمین خواسته برای مهریه را نیز مطرح نمایید.

تمامی نمونه دادخواست های فوق، در قالب فایل های Word/PDF نیز موجود بوده و برای سهولت استفاده، قابل دریافت هستند. توصیه می شود پیش از تنظیم نهایی، حتماً از مشاور حقوقی راهنمایی بگیرید.

ساختار و اجزای شکواییه کیفری: از جرم تا مجازات

شکواییه، دروازه ورود به دنیای دعاوی کیفری است و نگارش دقیق آن، نقش محوری در موفقیت پرونده و احقاق حقوق شاکی دارد. این سند، دادسرا را از وقوع جرم مطلع می سازد و زمینه را برای تحقیقات مقدماتی و تعقیب قانونی متهم فراهم می آورد. در این بخش، به اجزای تشکیل دهنده یک شکواییه استاندارد و نکات مربوط به هر بخش خواهیم پرداخت.

معرفی اجزای اصلی فرم شکواییه

فرم شکواییه نیز مانند دادخواست، دارای بخش های مشخصی است که تکمیل صحیح آن ها، برای آغاز فرآیند قضایی کیفری الزامی است:

1. مشخصات شاکی و مشتکی عنه: این بخش شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی کامل و کد پستی شاکی (فرد قربانی جرم) و مشتکی عنه (متهم به ارتکاب جرم) است. در صورت عدم اطلاع از مشخصات کامل مشتکی عنه، می توان با اطلاعات موجود (مانند نام مستعار، محل کار یا هر نشانه دیگری) شکایت را مطرح کرد تا مراجع قضایی نسبت به شناسایی او اقدام کنند.
2. وکیل شاکی: در صورت وجود وکیل، مشخصات کامل او نیز باید در این قسمت درج شود.
3. موضوع شکایت و شرح آن: در این بخش باید نوع جرم ارتکابی (مثلاً سرقت، کلاهبرداری، ضرب و جرح) و شرح دقیق واقعه، شامل زمان، مکان و نحوه وقوع جرم، به صورت واضح و بدون ابهام بیان شود. هرچه جزئیات بیشتر و دقیق تر باشد، روند تحقیقات سریع تر پیش خواهد رفت.
4. ادله اثبات جرم: مدارک و شواهدی که برای اثبات وقوع جرم و انتساب آن به مشتکی عنه در دست دارید، باید در این بخش ذکر و پیوست شوند. این ادله می تواند شامل شهادت شهود، تصاویر دوربین مداربسته، گزارش پلیس، نظریه پزشکی قانونی، رسید واریزی، پیامک ها یا مکاتبات الکترونیکی باشد.
5. میزان ضرر و زیان وارده: در صورت وارد شدن ضرر و زیان مالی یا جانی ناشی از جرم، باید میزان آن در این بخش به صورت تقریبی یا دقیق ذکر شود. این امر می تواند مبنای مطالبه ضرر و زیان در کنار مجازات کیفری قرار گیرد.
6. خواسته شاکی: خواسته شاکی در دعاوی کیفری، غالباً تعقیب و مجازات مشتکی عنه است. در صورت تمایل، می توانید درخواست جبران خسارت یا استرداد مال مسروقه را نیز مطرح کنید.
7. امضاء و تاریخ: شکواییه باید توسط شاکی (یا وکیل او) امضاء شده و تاریخ تنظیم آن درج گردد.

نمونه های کاربردی شکواییه کیفری

جهت آشنایی بیشتر با نحوه نگارش شکواییه، چند نمونه از پرکاربردترین شکواییه ها در ادامه ارائه شده است. این نمونه ها چارچوب لازم را فراهم می کنند و نیازمند شخصی سازی دقیق بر اساس وقایع پرونده شما هستند. لازم به ذکر است که هر پرونده ای منحصر به فرد است و این نمونه ها صرفاً جنبه راهنمایی دارند.

نمونه شکواییه کلاهبرداری

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: اینجانب [نام شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، با کد ملی [کد ملی شاکی] و به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در تاریخ [تاریخ وقوع جرم]، در [مکان وقوع جرم: مثلاً دفتر املاک، فضای مجازی، بانک]، مورد کلاهبرداری از سوی مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه] فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، با کد ملی [کد ملی مشتکی عنه] و به نشانی [آدرس کامل مشتکی عنه]، قرار گرفته ام. ایشان با توسل به وسایل متقلبانه نظیر [شرح دقیق مانورهای متقلبانه، مثلاً معرفی خود به عنوان مالک ملک با اسناد جعلی، ارائه وعده های دروغین درباره شغل یا درآمد]، و با صحنه سازی های خاص [شرح صحنه سازی، مثلاً بازدید از ملک غیرواقعی، نمایش مدارک ساختگی]، اینجانب را اغفال نموده و مبلغ [مبلغ به عدد] ریال [مبلغ به حروف] را [نحوه اخذ پول: مثلاً به عنوان پیش پرداخت خرید ملک / سرمایه گذاری در پروژه موهوم] از اینجانب اخذ و پس از آن متواری گردیده اند. مستندات شامل [رسید پرداخت وجه، اسناد جعلی، شهادت شهود با ذکر نام و نشانی، پرینت مکاتبات الکترونیکی] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام کلاهبرداری، وفق ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری و همچنین استرداد مال مورد کلاهبرداری و جبران خسارات وارده مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: در شکواییه کلاهبرداری، اثبات توسل به وسایل متقلبانه و اغفال شاکی از اهمیت حیاتی برخوردار است. ذکر دقیق جزئیات، زمان و مکان وقوع جرم، به همراه ادله قوی، شانس موفقیت پرونده را افزایش می دهد. جمع آوری تمامی مستندات از جمله مکاتبات، پیام ها و تراکنش های مالی، ضروری است.

نمونه شکواییه خیانت در امانت

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: اینجانب [نام شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، با کد ملی [کد ملی شاکی] و به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در تاریخ [تاریخ امانت گذاشتن]، یک دستگاه [نوع مال امانی: مثلاً خودروی سواری / تعداد … عدد سکه طلا / سه عدد تابلو فرش نفیس] به ارزش [ارزش تقریبی مال امانی] را به عنوان امانت به مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه] فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، با کد ملی [کد ملی مشتکی عنه] و به نشانی [آدرس کامل مشتکی عنه] سپردم تا [هدف از امانت: مثلاً از آن استفاده کند / آن را بفروشد و وجه آن را مسترد نماید / آن را نگهداری کند]. مشتکی عنه علیرغم مراجعات مکرر و ارسال اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]، از استرداد مال امانی [یا وجه حاصل از فروش آن] خودداری نموده و [تعدی یا تفریط در امانت: مثلاً مال را فروخته و وجه آن را تصاحب کرده / مال را به شخص ثالثی منتقل کرده / با وجود اینکه قرارداد کار فی ما بین بنده و ایشان به اتمام رسید سفته ی مذکور را مسترد نکرده است]. مستندات شامل [رسید امانت، اظهارنامه، شهادت شهود با ذکر نام و نشانی] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام خیانت در امانت، وفق ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و همچنین استرداد مال امانی [یا جبران خسارت وارده] مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: رکن اصلی جرم خیانت در امانت، وجود مال امانی و سپس سوءاستفاده یا عدم استرداد آن است. ارائه مدارک دال بر امانی بودن مال و تقاضای استرداد آن، به اثبات جرم کمک می کند. تاریخ های تحویل و مطالبه مال امانی باید به دقت ثبت شوند.

نمونه شکواییه صدور چک بلامحل

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه] فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، با کد ملی [کد ملی مشتکی عنه] و به نشانی [آدرس کامل مشتکی عنه]، یک فقره چک به شماره [شماره چک]، به تاریخ [تاریخ چک]، از حساب جاری شماره [شماره حساب]، به عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه]، و به مبلغ [مبلغ به عدد] ریال [مبلغ به حروف] در وجه اینجانب، [نام شاکی]، صادر نموده اند. پس از مراجعات مکرر به بانک محال علیه، چک فوق در تاریخ [تاریخ برگشت خوردن چک] به علت [علت برگشت: مثلاً کسری موجودی / مسدود بودن حساب / عدم تطابق امضاء]، منجر به صدور گواهی عدم پرداخت [یا برگشتی] گردیده است. مستندات شامل [اصل چک، گواهی عدم پرداخت بانک] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام صدور چک بلامحل، وفق قانون صدور چک و همچنین مطالبه وجه چک و کلیه خسارات وارده (شامل خسارت تأخیر تأدیه) مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: در شکواییه چک بلامحل، زمان مراجعه به بانک (حداکثر شش ماه از تاریخ صدور) و تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت، از نکات کلیدی برای پیگیری کیفری است. اصل چک و گواهی عدم پرداخت، مهمترین ادله اثبات جرم محسوب می شوند. پیگیری سریع این نوع چک ها برای حفظ حق شکایت کیفری ضروری است.

نمونه شکواییه ضرب و جرح عمدی

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: اینجانب [نام شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، با کد ملی [کد ملی شاکی] و به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در تاریخ [تاریخ وقوع جرم]، در [مکان وقوع جرم: مثلاً خیابان، محل کار، منزل]، مورد ضرب و جرح عمدی از سوی مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه] فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، با کد ملی [کد ملی مشتکی عنه] و به نشانی [آدرس کامل مشتکی عنه]، قرار گرفته ام. در اثر این اقدام، از ناحیه [ذکر دقیق محل جراحت: مثلاً صورت، دست، سر] دچار جراحت [شرح جراحت: مثلاً شکستگی، کبودی، خونریزی] گردیده ام که موجب [ذکر نتایج جراحت: مثلاً بستری در بیمارستان، نیاز به جراحی] شده است. مستندات شامل [گزارش پزشکی قانونی، شهادت شهود با ذکر نام و نشانی، گزارش نیروی انتظامی (کلانتری)] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام ضرب و جرح عمدی و همچنین پرداخت دیه و جبران خسارات وارده مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: در شکواییه ضرب و جرح، دریافت فوری گواهی پزشکی قانونی و معرفی شهود عینی، از اهمیت بالایی برخوردار است. جزئیات دقیق واقعه و محل جراحت، به اثبات عمدی بودن جرم کمک شایانی می کند. گزارش اورژانس و پلیس نیز می تواند مستندات اولیه مهمی باشند.

نمونه شکواییه مزاحمت تلفنی/همسایگی

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: اینجانب [نام شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، با کد ملی [کد ملی شاکی] و به نشانی [آدرس کامل شاکی]، از تاریخ [تاریخ شروع مزاحمت]، مورد مزاحمت تلفنی/همسایگی از سوی مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه] فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، با کد ملی [کد ملی مشتکی عنه] و به نشانی [آدرس کامل مشتکی عنه]، قرار گرفته ام. ایشان با [شرح دقیق اقدامات مزاحمت آمیز: مثلاً تماس های مکرر در ساعات نامتعارف، ارسال پیامک های توهین آمیز، ایجاد سر و صدای بلند و مکرر، نگهداری حیوانات خانگی مزاحم در مشاعات]، موجب سلب آسایش و آرامش اینجانب و خانواده ام گردیده اند. علیرغم تذکرات مکرر [مثلاً شفاهی، از طریق مدیر ساختمان، ارسال اظهارنامه شماره … مورخ … از طریق مخابرات یا دفاتر خدمات قضایی]، مشتکی عنه به اقدامات خود ادامه می دهند. مستندات شامل [پرینت مکالمات و پیامک ها از مخابرات، شهادت شهود (همسایگان) با ذکر نام و نشانی، گزارش کلانتری در صورت مراجعه قبلی] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام مزاحمت، وفق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و همچنین رفع مزاحمت و جبران خسارات وارده مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: در شکواییه مزاحمت، جمع آوری مستندات کافی (مانند پرینت مکالمات، شهادت همسایگان) و ارائه تذکرات قبلی به مشتکی عنه، می تواند به اثبات جرم و تسریع در رسیدگی کمک کند. این جرم، غالباً با ارائه اظهارنامه قضایی به مشتکی عنه آغاز می شود.

نمونه شکواییه سرقت

دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و تحیت

احتراما به استحضار جنابعالی می رساند: اینجانب [نام شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، با کد ملی [کد ملی شاکی] و به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در تاریخ [تاریخ وقوع سرقت]، در ساعت [ساعت وقوع سرقت]، در [مکان وقوع سرقت: مثلاً خیابان، منزل، محل کار]، مورد سرقت قرار گرفته ام. مشتکی عنه، جناب [نام مشتکی عنه، در صورت اطلاع / یا عبارت شخص یا اشخاص نامعلوم]، [شرح دقیق نحوه سرقت: مثلاً با قاپیدن گوشی تلفن همراه / با شکستن قفل درب منزل و ورود به عنف / با سوءاستفاده از عدم حضور اینجانب در محل کار]، اقدام به ربودن [مشخصات مال مسروقه: مثلاً یک دستگاه گوشی تلفن همراه مدل … به ارزش تقریبی … ریال / مقداری طلا و جواهر به ارزش تقریبی … ریال / اسناد و مدارک مهم] متعلق به اینجانب نموده اند. مستندات شامل [تصاویر دوربین مداربسته، شهادت شهود با ذکر نام و نشانی، گزارش کلانتری در صورت مراجعه قبلی، فاکتور خرید اموال مسروقه] به پیوست تقدیم می گردد. با توجه به شرح فوق، تقاضای تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه به اتهام سرقت، وفق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی (در صورت سرقت ساده) و همچنین استرداد اموال مسروقه [یا جبران خسارات وارده] مورد استدعاست.

محل امضاء شاکی / وکیل شاکی

توضیحات تکمیلی: در شکواییه سرقت، ارائه گزارش پلیس، شهادت شهود، و مستنداتی دال بر مالکیت مال مسروقه، به روند رسیدگی کمک می کند. سرعت در طرح شکایت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، به خصوص در مواردی مانند سرقت خودرو یا گوشی که نیاز به ردیابی سریع دارند.

این نمونه ها نیز در قالب فایل های Word/PDF قابل دریافت هستند تا کاربران بتوانند با توجه به نیاز خود، آن ها را ویرایش و استفاده نمایند. توصیه می شود برای هر مورد، ابتدا اطلاعات و مدارک خود را به دقت جمع آوری و سپس نسبت به تنظیم شکواییه اقدام کنید.

نکات کلیدی و اشتباهات رایج در نگارش اوراق قضایی

نگارش صحیح اوراق قضایی، ستون فقرات موفقیت در فرآیندهای دادرسی است. عدم توجه به جزئیات می تواند مسیر پرونده را تغییر دهد و حتی منجر به رد دعوا شود. در این بخش، به مهم ترین نکاتی که در تنظیم دادخواست و شکواییه باید مد نظر قرار گیرد و اشتباهات رایج می پردازیم. رعایت این موارد، نه تنها به تسریع روند رسیدگی کمک می کند بلکه اعتبار ادعای شما را در نزد مرجع قضایی افزایش می دهد.

اهمیت زبان نگارش و دقت حقوقی

زبان مورد استفاده در اوراق قضایی باید همزمان که دقیق و حقوقی است، برای تمامی مخاطبان قابل فهم باشد:

• زبان رسمی و حقوقی: نگارش باید رسمی و مستند به اصطلاحات حقوقی باشد. با این حال، باید روان و قابل فهم برای عموم باشد و از پیچیده گویی بی مورد پرهیز شود. از به کار بردن کلمات محاوره ای یا نامناسب خودداری کنید.
• صداقت و پرهیز از اغراق: تمامی مطالب باید حقیقت داشته باشد. هرگونه دروغ، اغراق، یا پنهان کاری می تواند به اعتبار شما لطمه زده و حتی عواقب قانونی نظیر محکومیت به جرم کذب گویی یا شهادت دروغ داشته باشد. واقعیت ها را به همان شکلی که رخ داده اند، بیان کنید.
• ارائه مدارک و مستندات کافی: هر ادعایی باید با مدارک معتبر (مانند اسناد، شهادت شهود، نظریه کارشناس) پشتیبانی شود. صرف ادعا بدون دلیل، ارزش اثباتی ندارد و می تواند منجر به رد دعوا شود. تمام دلایل خود را از ابتدا پیوست کرده و به آنها در متن اشاره کنید.

چک لیست نگارش اوراق قضایی

برای اطمینان از کامل و صحیح بودن دادخواست یا شکواییه، می توانید از چک لیست زیر بهره بگیرید:

• شماره گذاری صفحات و پیوست ها: تمامی صفحات دادخواست/شکواییه و مدارک پیوستی باید به ترتیب شماره گذاری شوند تا ارجاع به آن ها آسان باشد و از گم شدن مدارک جلوگیری شود.
• تکثیر اسناد به تعداد طرفین دعوا: برای هر خوانده یا مشتکی عنه، یک نسخه از دادخواست/شکواییه و تمامی ضمائم آن لازم است. علاوه بر آن، یک نسخه برای بایگانی دادگاه و یک نسخه برای خودتان.
• رعایت مهلت های قانونی: برخی دعاوی (مانند شکایت کیفری از چک بلامحل یا اعتراض به رأی) دارای مهلت های قانونی خاص برای طرح شکایت هستند که عدم رعایت آن ها منجر به از دست رفتن حق می شود. همواره قبل از اقدام، از مهلت های قانونی اطمینان حاصل کنید.
• تأثیر اشتباهات نگارشی یا حقوقی: اشتباه در نام طرفین، آدرس، خواسته، یا استناد به مواد قانونی نادرست می تواند پرونده را با تأخیر مواجه کرده یا به کلی رد کند. کوچک ترین اشتباه می تواند به نفع طرف مقابل تمام شود.

دقت در تنظیم اوراق قضایی، نه تنها به روند عادلانه دادرسی کمک می کند، بلکه وقت و هزینه طرفین را نیز حفظ می نماید. یک اشتباه کوچک می تواند پیامدهای حقوقی بزرگی به دنبال داشته باشد.

نقش وکیل در تنظیم و پیگیری اوراق قضایی

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و قضایی، مشاوره و استفاده از خدمات وکیل متخصص، می تواند در تنظیم صحیح دادخواست و شکواییه، جمع آوری ادله، و پیگیری پرونده نقش حیاتی ایفا کند. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های قضایی، از بروز اشتباهات جلوگیری کرده و شانس موفقیت پرونده را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. این امر به ویژه برای افرادی که دانش حقوقی کافی ندارند، یا درگیر پرونده های پیچیده با ابعاد مختلف هستند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. حضور وکیل، اطمینان خاطر بیشتری را برای موکل به همراه دارد و مسیر دستیابی به عدالت را هموارتر می سازد.

پرسش های متداول (FAQ)

در این بخش به برخی از پرسش های رایج در خصوص دادخواست و شکواییه پاسخ داده می شود تا ابهامات احتمالی کاربران برطرف گردد و اطلاعات تکمیلی مورد نیاز برای آنان فراهم شود.

آیا می توانم دادخواست/شکواییه را خودم تنظیم کنم؟

بله، از نظر قانونی هیچ منعی برای تنظیم دادخواست یا شکواییه توسط خود شخص وجود ندارد. اما با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اهمیت رعایت فرم و محتوای صحیح، و لزوم استناد به مواد قانونی مرتبط، توصیه می شود از راهنمایی های تخصصی و نمونه های آماده استفاده شود. یک اشتباه کوچک در نگارش می تواند روند پرونده را تغییر دهد یا حتی منجر به رد دعوا گردد و فرصت احقاق حق را از بین ببرد.

برای کدام دعاوی باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرد؟

شورای حل اختلاف برای رسیدگی به دعاوی با خواسته های مالی کمتر از مبلغی که سالانه توسط قوه قضاییه تعیین می شود (در زمان نگارش این مقاله، غالباً زیر بیست میلیون تومان)، و همچنین برخی دعاوی غیرمالی مانند دعاوی خانوادگی غیر از طلاق، اختلافات مربوط به اجاره و تخلیه ملک، و دعاوی تصرف عدوانی غیرکیفری، صلاحیت دارد. برای اطمینان از مرجع صالح، می توانید از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی استعلام نمایید.

هزینه تنظیم دادخواست/شکواییه چقدر است؟

هزینه های دادرسی شامل هزینه تمبر دادخواست یا شکواییه، و در دعاوی مالی، درصدی از بهای خواسته است. این هزینه ها سالانه توسط قوه قضاییه تعیین و اعلام می شود و برای دسترسی عموم قابل مشاهده است. علاوه بر آن، در صورت استفاده از خدمات وکیل، حق الوکاله وکیل نیز به هزینه ها اضافه خواهد شد که بر اساس تعرفه های مصوب یا توافق با وکیل تعیین می گردد.

چگونه از کلمات حقوقی صحیح استفاده کنم؟

استفاده از کلمات و اصطلاحات حقوقی صحیح، نیازمند دانش تخصصی حقوق است. در صورتی که وکیل ندارید، می توانید از نمونه متن های موجود در این مقاله و منابع حقوقی معتبر برای آشنایی با واژگان مناسب استفاده کنید. همچنین، دقت در بیان دقیق وقایع و خواسته ها با زبانی روشن و بدون ابهام، اهمیت زیادی دارد تا منظور شما به درستی به مراجع قضایی منتقل شود.

در صورت عدم اطلاع از مشخصات کامل خوانده/مشتکی عنه چه باید کرد؟

در صورتی که مشخصات کامل (مانند کد ملی یا نشانی دقیق) خوانده یا مشتکی عنه را نمی دانید، می توانید با ارائه هر میزان اطلاعات موجود (مانند نام، نام پدر، محل کار، شماره تلفن، پلاک خودرو، آدرس تقریبی)، از دادگاه یا دادسرا درخواست استعلام و شناسایی نمایید. مراجع قضایی در این زمینه به شما کمک خواهند کرد و از طریق سامانه های اطلاعاتی خود، مشخصات را احراز می کنند.

چه زمانی نیاز به وکیل دارم؟

در پرونده های پیچیده، دعاوی با خواسته های مالی بالا، جرائم سنگین، یا زمانی که احساس می کنید دانش حقوقی کافی برای دفاع از حقوق خود را ندارید، استفاده از خدمات وکیل توصیه می شود. وکیل می تواند شما را در تمامی مراحل دادرسی، از تنظیم اولیه اوراق تا پیگیری جلسات دادگاه و اجرای حکم، یاری رسانده و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع کند و در نتیجه، احتمال موفقیت در پرونده را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

نتیجه گیری

آشنایی با دادخواست نمونه متن شکایت نامه و سایر اوراق قضایی، یک ضرورت برای هر شهروند در جامعه امروز است تا بتواند در مواقع لزوم، از حقوق خود دفاع کند. این راهنمای جامع تلاش کرد تا با ارائه تعاریف، تفاوت ها، ساختارها و نمونه های کاربردی، مسیری روشن برای درک و تنظیم این اسناد مهم فراهم آورد.

اگرچه این مقاله به تمامی ابعاد موضوع پرداخت و نمونه های عملی را ارائه داد، اما باید توجه داشت که هر پرونده حقوقی یا کیفری، دارای جزئیات و پیچیدگی های خاص خود است. از این رو، در مسائل پیچیده و حساس، مشورت با وکیل متخصص یا مشاور حقوقی، امری اجتناب ناپذیر است تا از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. استفاده آگاهانه از این اطلاعات، شما را در مسیر پیروزی در پرونده های حقوقی و کیفری یاری خواهد کرد و به حفظ و استیفای حقوق شما کمک شایانی می کند.