حوزه، ابواب مختلف علمی مرتبط به امام کاظم(ع) را بررسی کند

حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی خادمی، استاد درس خارج حوزه علمیه، امروز، ۲۰ مردادماه در نشست علمی “شمول احادیث فقهی امام کاظم(ع) در ابواب فقه” در بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، دفتر قم برگزار شد، با اشاره به آیاتی در وصف حضرت ابراهیم(ع)، گفت: خداوند در آیات مبارکات قرآن به ما دستور داده است که به دنبال راهنمایی پیامبران باشیم و راه ایشان را برای رسیدن به تکامل انسانی بپیماییم. راه ائمه هدی هم تداوم همان راه انبیاء الهی است و باید از به تبعیت کنیم.

وی افزود: امام کاظم(ع) هم یکی از برگزیدگانی است که خداوند برای ارشاد بشریت فرستاده است و انسان اگر بخواهد به مقام معرفت این امام برسد، کاری بس دشوار است.

استاد حوزه با بیان اینکه چون وظیفه ائمه از روز ولادت تا روز ارتحال، راهنمایی و ارشاد مردم بوده است و ما برای رسیدن به مقام معرفت آنان باید از دیگران کمک بقیهشو بگیریم، تصریح کرد: از ابوحنیفه نقل شده که وقتی موسی بن جعفر(ع) را دیدم که او در سن کودکی بود و از او در مورد شرایط تخلی پرسیدم؛ و به کودک گفت که فرد در این هنگام باید خودش را در پشت دیوارها پنهان کند، در جایی اقدام کند که مسیر آب خوراکی مردم نباشد؛ از ساحل رودخانهها، زیر درختهای میوهدار و از جایی که درب خانهها و راهی است که مردم از به عنوان عبور میکنند نباشد؛ روبه قبله و پشت به قبله هم نباشد.

وی افزود: نقل شده این جواب باعث تعجب ابوحنیفه شد و او گفت شاید موسی بن جعفر اطلاعات فقهی دارد و در زمینههای دیگر مطلع نیست، لذا دوباره از امام پرسید که معصیت و گناه از کیست R?. از خدا یا انسان R?. (زیرا بحث جبر و تفویض در به عنوان زمان زیاد مطرح بود) امام فرمودند که معصیت از سه حال خارج نیست، یا از بنده، یا خدا و یا مشترک میان خدا و بنده است؛ اگر از خدا باشد، پس او انسان را مجبور کرده است، ولی خدا اعدل از عنوان است که بشر را مجبور و سپس عقاب کند؛ اگر از هر دو باشد خدا شریک معصیت انسان است و خدا چون قویتر است، او شایستهتر به عذاب است و اگر گناه از بنده باشد، او را مورد مؤاخذه قرار میگیرد. در اینجا ابوحنیفه از این پاسخ درماند و به آیه قرآن استناد کرد که … أُولَئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِینَ آمَنُوا… که دال بر شایستگی مقام ایشان بر ولایت است.

وی افزود: خواجه نصیر طوسی وقتی توفیق یافت مضجعش در کنار به عنوان امام باشد، وصیت کرد که روی قبر من بنویسید: “وَکَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ بِالْوَصِیدِ به حاکی از معرفت این بزرگمرد شیعه نسبت به امام کاظم دارد.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه زندگی اهل بیت را میتوان به قرآن تشبیه کرد، زیرا ثقل قرآن هستند، اظهار کرد: قرآن همه ابعاد زندگی بشر را در نظر گرفته و جامع الابعاد است و کلمات اهل بیت(ع) هم در یک بعد خلاصه نمیشود.

وی اضافه کرد: البته تنها چیزی که ما در زندگی موسی بن جعفر(ع) سراغ داریم، تاریخ سیاسی زندگی ایشان است، ولی باید همه ابعاد زندگی ایشان را به دانشگاههای دنیا معرفی کنیم تا بدانند معارف آنها در زمینههای حقوقی، اخلاقی و … چیزی در برابر دریای علم ائمه نیست.

حوزه، ابعاد مختلف زندگانی ائمه را واکاوی کند

خادمی با بیان اینکه در حوزههای علمیه جای خیلی از اشخاص خالی مانده که محققان باید وارد جزئیات شده، استخراج و تحقیق کرده و در معرض دید دانشگاههای عالم قرار بدهند، تصریح کرد: نقش موسی بن جعفر در شدائد و تقیه، نقش کمنظیری در تاریخ شیعه است، لذا برای تبیین بیشتر نقش امام در مسائل فقهی، توفیق یافتم زبان ابواب فقهی را از دید امام بنویسم که ۵ جلد شده است.

خادمی با بیان اینکه از عنوان امام در همه ابواب فقه، حدیث داریم، اظهار کرد: در نماز، ۱۸۶ روایت، در زکات، ۶۶ حدیث، در صوم، ۷۴ روایت فقط از این امام داریم. ۱۵۶ روایت در تجارت، ۱۴۰ حدیث در مورد ازدواج و حدود ۹۰ حدیث در مورد طلاق هم وجود دارد، لذا باید خود را به کسی وصل کنیم که خدا به او برکت داده است.

وی اضافه کرد: احادیث ائمه، نور است و قلب و روح انسان را نورانی میکند؛ کربلایی کاظم ساروقی که فرد بیسوادی بود؛ مورد لطف قرآن قرار گرفت و نورانی شد؛ والد بنده نقل میکرد که کربلایی کاظم را در منزل مرحوم سیدصدرالدین آزمایش کردند و ایشان در بین متون نه فقط نور قرآن را میدید.

خادمی با بیان اینکه روایات ائمه(ع) هم این ویژگی را دارد، تصریح کرد: حوزه باید روایات را استخراج و وارد زندگی روحانیت و مردم کند، زیرا فرزندان ما گرچه در مکتب اهل بیت مورخ یونانی شدهاند، ولی باز از این مفاهیم دور هستند.

مدرس فقه و اصول حوزه علمیه با اشاره به روایتی از امام کاظم(ع) اظهار کرد: از امام پرسیدند آیا میتوان از باب زکات یک کفن برای یک مسلمانی بخریم که هیچ پولی برای بعد از مرگ ذخیره نکرده و زن و فرزندش هم هیچ مالی ندارند و امام جواب داد که خیر، تو پول زکات را به زن و فرزندش بده تا آنان احساس کرامت کنند و خودشان علاوه بر کفن، مخارج دیگر را هم داشته باشند.

وی افزود: همچنین از ایشان پرسیدند که اگر این فرد زن و فرزندی نداشته باشد، آیا میتوان مخارج کفن و دفنش را از زکات بپردازیم؛ امام جواب داد که پدرم فرمود انسان مومن وقتی از عربی دنیا رفت و مُرد کرامت او در حالتی که جان داده است مانند حرمت او در دوره حیات و زندگی است؛ یعنی واجب است به کرامت یک انسان مسلمان میت قیام کنید.

خود را به صاحب برکت متصل کنیم

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: اگر خواستیم زندگی ما برکت داشته باشد، باید خودمان را به صاحب برکت متصل کنیم؛ امام ۱۴ در در زندان بود و حاکمان عباسی خواستند ایشان را از مردم دور کنند، ولی خدا به او برکت داد و امروز اکثر سادات، نسلشان از طریق این امام به پیامبر میرسد. حتی در عربستان سعودی کسانی هستند که به اشراف معروفند و هرچند وهابی هستند، ولی افتخارشان به عنوان است که نسبشان به اهل بیت(ع) میرسد.

انتهای پیام