حلال متیل استات: طعم دهنده غذا یا رنگ صنعتی؟

متیل استات (Ethyl Acetate) نامی که در دنیای شیمی و صنعت طنین‌انداز است حلالی همه‌کاره با کاربردهایی شگفت‌انگیز است. از طعم‌دهندگی به خوراکی‌های مورد علاقه‌تان گرفته تا رنگ‌آمیزی خودروها و حتی پاک کردن لاک ناخن این ترکیب کوچک نقشی بزرگ ایفا می‌کند. بوی شیرین و میوه‌ای آن که یادآور گلابی تازه است تنها بخشی از جذابیتش را نشان می‌دهد.

اما پشت این سادگی قدرت حل‌کنندگی فوق‌العاده و فراریت متعادل نهفته است که آن را به انتخابی ایده‌آل در صنایع مختلف تبدیل کرده. برخلاف برخی حلال‌ها متیل استات با ایمنی نسبی و زیست‌تخریب‌پذیری دوستدار انسان و محیط زیست است.  با ما همراه شوید تا ببینید چگونه متیل استات زندگی روزمره ما را شکل می‌دهد!

متیل استات چیست؟

متیل استات (Methyl Acetate) یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول مولکولی C3H6O2 یا CH3COOCH3 است. این ماده یک استر استات است که از واکنش اسید استیک (Acetic Acid) با متانول (Methanol) به دست می‌آید. متیل استات به صورت یک مایع بی‌رنگ و شفاف با بوی خوشایند و عطری ظاهر می‌شود و به همین دلیل گاهی در صنایع مرتبط با عطرها نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های اصلی متیل استات

شکل ظاهری:
مایع شفاف و بی‌رنگ با بوی ملایم و عطری.
نقطه جوش:
57 درجه سانتی‌گراد (مایعی کم‌جوش).
نقطه اشتعال:
14 درجه فارنهایت (حدود -10 درجه سانتی‌گراد) که نشان‌دهنده قابلیت اشتعال بالای آن است.
چگالی بخار:
بخارهای آن سنگین‌تر از هوا هستند و ممکن است در محیط‌های بسته تجمع کنند.
سمیت:
دارای سمیت متوسط؛ در صورت استنشاق یا تماس طولانی‌مدت می‌تواند تحریک‌کننده باشد.
قابلیت اشتعال:
به شدت قابل اشتعال است و باید با احتیاط در برابر منابع آتش‌زا استفاده شود.
وزن مولکولی:
74.08 گرم بر مول.
طبقه‌بندی شیمیایی:
یک حلال آپروتیک قطبی استر متیل و یک ترکیب آلی فرار (VOC).

کاربرد متیل استات

متیل استات (Methyl Acetate) یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول CH3COOCH3 است که به عنوان یک استر شناخته می‌شود. این ماده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود از جمله فراریت بالا سمیت پایین و قدرت حلالیت قوی در صنایع و محصولات متنوعی کاربرد دارد.

کاربرد متیل استات در محصولات آرایشی و بهداشتی

متیل استات  به دلیل خواص حل‌کنندگی فراریت بالا و بوی ملایم میوه‌ای در محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد. در ادامه این کاربردها به صورت علمی و در ده خط خلاصه شده است:

پاک‌کننده لاک ناخن: متیل استات به عنوان حلال اصلی در فرمولاسیون پاک‌کننده‌های لاک ناخن استفاده می‌شود و نیتروسلولز را به‌طور مؤثر حل می‌کند.
ملایمت نسبت به پوست: نسبت به استون آسیب کمتری به کوتیکول ناخن و پوست اطراف وارد می‌کند و رطوبت طبیعی را بهتر حفظ می‌کند.
عطرها و ادکلن‌ها: به دلیل فشار بخار بالا (۷۳ میلی‌متر جیوه در ۲۰ درجه سانتی‌گراد) به پخش یکنواخت و تبخیر سریع رایحه‌ها کمک می‌کند.
اسپری‌های مو: در اسپری‌های فیکس‌کننده مو به خشک شدن سریع و تثبیت محصول روی موها یاری می‌رساند.
محصولات مراقبت پوست: در کرم‌ها و لوسیون‌ها به عنوان رقیق‌کننده برای ترکیب مواد فعال (مانند روغن‌ها) استفاده می‌شود.
فرمولاسیون آرایشی: رزین‌ها و پلیمرهای موجود در لوازم آرایشی (مثل ریمل) را حل کرده و بافت یکنواختی ایجاد می‌کند.
ایمنی تأییدشده: Cosmetic Ingredient Review (CIR) آن را در غلظت‌های استاندارد (معمولاً زیر ۵۰٪) برای پوست ایمن می‌داند.
بوی خوشایند: رایحه شیرین و میوه‌ای آن (شبیه گلابی) تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد و نیازی به ماسکه کردن ندارد.
پاک‌کننده‌های صنعتی آرایشی: در حذف باقیمانده محصولات آرایشی از تجهیزات تولید نیز کاربرد دارد.
مزیت شیمیایی: حلالیت خوب در مواد قطبی و غیرقطبی آن را برای طیف وسیعی از فرمولاسیون‌ها مناسب می‌کند.

2. کاربرد متیل استات در محصولات خانگی

متیل استات به دلیل سرعت تبخیر بالا و حلالیت قوی در محصولات خانگی کاربرد گسترده‌ای دارد:

پاک‌کننده‌های سنگین (Heavy Duty Cleaners): در فرمولاسیون شوینده‌های سخت‌گیر برای تمیز کردن سطوح چرب یا سخت استفاده می‌شود. برخی از این محصولات نیاز به رقیق‌سازی قبل از استفاده دارند.
چسب‌ها و درزگیرها: به عنوان حلال در چسب‌های خانگی (مانند چسب‌های سلولزی یا اسپری) به کار می‌رود و به خشک شدن سریع آن‌ها کمک می‌کند.
محصولات نگهداری خانه: در اسپری‌های رنگ لاک‌های خانگی و پاک‌کننده‌های عمومی سطوح حضور دارد.
طبق EPA CPDat: این ماده در دسته‌بندی‌هایی مانند “Inside the Home” و “Landscaping/Yard” در محصولات خانگی مانند چسب‌ها و شوینده‌ها دیده می‌شود.

3. کاربرد حلال در رنگ‌ها و پوشش‌ها:

متیل استات (Ethyl Acetate CH₃COOCH₂CH₃) به دلیل خواص فیزیکوشیمیایی منحصربه‌فردش کاربرد گسترده‌ای به عنوان حلال در صنعت رنگ‌ها و پوشش‌ها دارد. 

رنگ‌های سریع‌خشک‌شونده: متیل استات به دلیل فشار بخار بالا (۷۳ میلی‌متر جیوه در ۲۰ درجه سانتی‌گراد) و سرعت تبخیر متوسط در فرمولاسیون رنگ‌های سریع‌خشک استفاده می‌شود.
لاک‌ها و پوشش‌ها: این ماده حلال ایده‌آلی برای نیتروسلولز و استات سلولز است که در لاک‌های محافظ و پوشش‌های تزئینی کاربرد دارند.
رزین‌ها: متیل استات رزین‌های اکریلیک اپوکسی و پلی‌استر را به خوبی حل می‌کند و یکنواختی پوشش را افزایش می‌دهد.
چسب‌های صنعتی: در تولید چسب‌های پلی‌اورتان و سایر چسب‌های حرفه‌ای به عنوان حلال و رقیق‌کننده عمل می‌کند.
پاک‌کننده‌ها: خاصیت حل‌کنندگی قوی آن برای حذف رنگ جوهر چاپ و چربی‌زدایی سطوح فلزی مناسب است.
آماده‌سازی سطوح: به دلیل آب‌گریزی نسبی (log Kow ≈ 0.73) در شستشو و آماده‌سازی سطوح قبل از رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود.
صنعت خودروسازی: در رنگ‌آمیزی بدنه خودرو و پوشش‌های محافظ به عنوان حلال اصلی به کار می‌رود.
خواص شیمیایی: نقطه جوش ۷۷.۱ درجه سانتی‌گراد و حلالیت کم در آب (۸.۳ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر) آن را برای کاربردهای صنعتی ایده‌آل می‌کند.
طبقه‌بندی EPA: طبق گزارش EPA CDR در دسته “Solvents (for cleaning or degreasing)” و “Paint additives” قرار دارد.
مزیت: در مقایسه با حلال‌های قوی‌تر (مثل تولوئن) متیل استات سمیت کمتری دارد و زیست‌تخریب‌پذیر است.

صنایع غذایی

متیل استات (CH₃COOCH₂CH₃) یک استر آلی است که در صنایع غذایی به عنوان طعم‌دهنده و حلال استفاده می‌شود. به دلیل بوی میوه‌ای شیرین (شبیه گلابی یا سیب) توسط JECFA (شماره 241) و FEMA (شماره 2411) به عنوان طعم‌دهنده تأیید شده است. این ماده به طور طبیعی در تخمیر اتانول و اسید استیک (مانند شراب) تولید می‌شود. به عنوان حلال در استخراج طعم‌دهنده‌ها (مثل قهوه بدون کافئین) کاربرد دارد و پس از استفاده تبخیر می‌شود. در بدن به اتانول و اسید استیک (بی‌خطر) تجزیه می‌شود و ADI آن “نیازی به تعیین نیست”. با نقطه اشتعال -۴ درجه سانتی‌گراد قابل اشتعال است اما در غذا خطری ندارد. بخارات آن در غلظت بالا چشم و گلو را تحریک می‌کند ولی این مشکل در تولید است نه مصرف. زیست‌تخریب‌پذیر است و اثر زیست‌محیطی محدودی دارد. FDA و EU آن را برای استفاده در غذا مجاز دانسته‌اند. در مقایسه با متیل استات به دلیل متابولیت‌های ایمن‌تر گزینه بهتری است.

5. کاربردهای خاص و زیست‌محیطی متیل استات

کاتالیزور زیست‌تخریب‌پذیر: در فرآیندهای تجزیه مواد آلی به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شود.
کاربرد در کشاورزی: برای نابودی انتخابی بذرهای علف هرز (مانند cocklebur) به کار می‌رود.
جایگزین حلال‌های سمی: به دلیل سمیت کمتر و عدم حضور در فهرست ترکیبات آلی فرار خطرناک (VOC) در برخی استانداردها (مانند EPA Safer Choice) جایگزین مناسبی برای استون و سایر حلال‌های مضر است.

سم‌شناسی متیل استات 

متیل استات (Methyl Acetate) یک مایع فرار است که در غلظت‌های بالا بخار آن چشم و سیستم تنفسی را تحریک می‌کند و می‌تواند باعث افسردگی سیستم عصبی شود. تماس انسانی با بخار آن ممکن است منجر به سردرد خواب‌آلودگی یا حتی نابینایی حاد (نوروپاتی اپتیک) به دلیل تجزیه به متانول شود. در مطالعات حیوانی متیل استات اثرات مخدر و تخریب عصبی (مانند تغییرات میتوکندری و لیزوزوم‌ها) نشان داده است. این ماده در آزمایش‌های ژنتیکی (مانند تست سالمونلا) جهش‌زا نبود و به سرعت در بدن به متانول و اسید استیک تجزیه می‌شود. استفاده ایمن از آن نیازمند احتیاط به دلیل اشتعال‌پذیری و سمیت احتمالی است.

خطرات متیل استات 

متیل استات یکی از ترکیبات شیمیایی پرکاربرد است که در صنایع مختلف به عنوان حلال استفاده می‌شود. با این حال در صورت استفاده نادرست می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست ایجاد کند. در این بخش خطرات اصلی متیل استات براساس اطلاعات معتبر مانند GHS NFPA و EPA Safer Choice بررسی می‌شود.

1. خطر اشتعال‌پذیری بالا

طبقه‌بندی GHS:
متیل استات در دسته Flam. Liq. 2 (مایع قابل اشتعال دسته 2) قرار دارد و با کد H225 (مایع و بخار بسیار قابل اشتعال) شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها:

بخار متیل استات سنگین‌تر از هوا است و می‌تواند به راحتی به منابع اشتعال دور منتقل شود.
محدوده انفجاری آن بین 2.2% (LEL) تا 11.5% (UEL) است.
در صورتی که به درستی ذخیره نشود یا در معرض حرارت قرار گیرد می‌تواند باعث انفجار شود.
خطر در آتش‌سوزی:
ظروف ممکن است در اثر گرما منفجر شوند. مخلوط بخار/هوا می‌تواند انفجاری باشد.

 

2. تحریک چشم و پوست

طبقه‌بندی GHS:

کد H319: باعث تحریک جدی چشم می‌شود.
دسته‌بندی GHS: Eye Irrit. 2 (تحریک چشم گروه 2).
اثرات:

تماس مایع با چشم می‌تواند باعث سوزش قرمزی و تحریک جدی شود.
تماس با پوست می‌تواند موجب خشکی و ترک‌خوردگی پوست گردد.
NFPA Health Rating:
امتیاز 1 نشان‌دهنده احتمال آسیب جزئی در شرایط اضطراری.

3. اثرات تنفسی و عصبی

طبقه‌بندی GHS:

کد H336: ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود.
دسته‌بندی GHS: STOT SE 3 (سمیت خاص اندام هدف تک‌مرحله‌ای).
اثرات استنشاق:

بخار متیل استات می‌تواند چشم بینی و گلو را تحریک کند.
در غلظت‌های بالا استنشاق آن ممکن است باعث خواب‌آلودگی سردرد سرگیجه و افسردگی سیستم عصبی مرکزی (CNS) شود.

4. سمیت و خطرات مرتبط با بلع

اثرات بلع:
بلع متیل استات می‌تواند باعث مسمومیت با علائمی مانند سردرد تهوع استفراغ و درد شکم شود. در صورتی که میزان بلع زیاد باشد ممکن است منجر به آسیب جدی به کبد و سیستم عصبی شود.

خطرات زیست‌محیطی و ایمنی

متیل استات با علامت مثلث زرد طبقه‌بندی شده است. این ماده در دسته مواد شیمیایی ایمن قرار دارد اما به دلیل اشتعال‌پذیری بالا و سمیت نسبی باید با احتیاط استفاده شود.

آلودگی محیط زیست:

رواناب ناشی از کنترل آتش می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند و ممکن است باعث آلودگی منابع آب شود.
در صورتی که به طور نادرست دفع شود می‌تواند به خاک و آب‌های سطحی آسیب برساند.

احتیاط‌ها و تدابیر ایمنی
دور از منابع آتش: متیل استات باید در مکان‌های خنک و خشک و دور از منابع آتش یا حرارت نگه‌داری شود.
تهویه مناسب: در هنگام استفاده از تهویه مناسب و سیستم‌های ایمنی مانند ماسک‌های تنفسی استفاده شود.
استفاده از دستکش و عینک محافظ: برای جلوگیری از تماس مستقیم با پوست و چشم‌ها از دستکش‌های مناسب و عینک محافظ استفاده شود.

 

خرید متیل استات از سودا شیمی – بهترین قیمت و کیفیت

آیا به دنبال خرید متیل استات با بهترین کیفیت و قیمت مناسب هستید؟ سودا شیمی عرضه‌کننده متیل استات با تضمین کیفیت بالا و قیمت رقابتی است. برای ثبت سفارش و خرید متیل استات یا دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در سودا شیمی تماس بگیرید:

📞 55434698
📞 09126092080