بیش از ۷.۵ میلیون دیابتی در کشور / تاثیر کاهش وزن بر بیماری دیابت

علیرضا مهدوی – معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت در گفت وگو با شیمیشی. وی همچنین با اشاره به اینکه «بررسی عوامل خطر بیماری های غیرمرتبط در ایران» (STEPS) هر 5 سال یکبار انجام می شود گفت: بررسی «STEPS» از حدود 20 سال پیش آغاز شده و هر 5 سال یک بار انجام می شود. این مطالعه از نظر عوامل خطر در کشور بیماری های غیرواگیر در نظر گرفته شده است. هشتمین مطالعه گام که آخرین دوره این پژوهش محسوب می شود در سال 1400 انجام شده است. نتایج هشتمین دوره مطالعه STEPS نشان می دهد که 14 درصد از جمعیت بالای 25 سال کشور (جمعیت بالای 25 سال کشور در آن دوره حدود 52 میلیون نفر بوده است) مبتلا به دیابت هستند. همچنین 13 درصد افراد بالای 25 سال پیش دیابت داشتند.

بیش از 7500000 دیابتی در کشور وجود دارد

20 میلیون بیمار دیابتی و پیش دیابتی در ایران وجود دارد

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: بر اساس هشتمین مطالعه عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در ایران و تعداد جمعیت در آن دوره بیش از 7.5 نفر میلیون ها نفر در کشور دیابت دارند و بیش از 13 میلیون نفر به دیابت “پیش دیابت” یا “اختلال تحمل گلوکز” مبتلا هستند.

مهدوی همچنین به جمعیت کشور اشاره کرد و گفت: اگر جمعیت 85 میلیونی کشور را در نظر بگیریم بیش از 20 میلیون نفر به دیابت یا دیابت مبتلا هستند. افرادی که در آینده به دیابت مبتلا می شوند معمولاً از جمعیت پیش دیابتی هستند. اگرچه افرادی که در آینده به دیابت مبتلا می شوند معمولاً از جمعیت پیش دیابتی هستند اما همه افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند به این بیماری مبتلا نمی شوند.

وی درباره وضعیت افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند توضیح داد: یک بار دیگر تاکید می کنم که همه افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند حتما به این بیماری مبتلا شوند. اگر افراد این گروه به دیابت مبتلا نشوند به خصوص بیماری های قلبی عروقی مانند انسداد رگ های خونی مستعد برخی از عوارض دیابت هستند.

توجه به پیش دیابت ضروری است

وی با بیان اینکه توجه به افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند مهم است تصریح کرد: تعداد افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند دو برابر افراد دیابتی است. از آنجایی که افرادی که در آینده به دیابت مبتلا می شوند معمولاً از جمعیت پیش دیابتی هستند توجه به این گروه ضروری است. افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند می توانند با استفاده از راه حل های ساده از ابتلا به دیابت پیشگیری کنند. مطالعات زیادی در زمینه پیشگیری از دیابت در افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند انجام شده است. برای مثال افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند می توانند با کاهش وزن وضعیت خود را کنترل کنند.

تاثیر کاهش وزن بر دیابت

مهدوی ادامه داد: کاهش وزن نه تنها به افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند کمک می کند بلکه به افراد دیابتی در مراحل اولیه بیماری نیز کمک می کند. اگر افراد مبتلا به دیابت که در مراحل اولیه بیماری هستند وزن خود را بین 5 تا 10 درصد کاهش دهند نتایج مثبت کاهش وزن را مشاهده خواهند کرد. البته کاهش وزن پنج درصدی کافی نیست اما از آنجایی که کاهش وزن دشوار است بر کاهش چند درصدی وزن تاکید می شود تا بیماران تاثیر کاهش وزن را ببینند. بیماران دیابتی باید وزن خود را کنترل کنند تا دچار اضافه وزن یا چاقی نشوند. به طوری که شاخص توده بدنی آنها کمتر از 25 باشد.

وی ادامه داد: اگر بیماران نتوانند به وزن ایده آل دست یابند کاهش 5 تا 10 درصدی وزن برای آنها بسیار مفید است. دستیابی به کاهش وزن 5 تا 10 درصدی چندان سخت نیست و با «تغییرات رژیم غذایی» و «فعالیت بدنی» می توان به آن دست یافت. فعالیت بدنی تاثیر کمتری در کاهش وزن دارد اما برای تقویت سیستم عروقی و کاهش مقاومت به انسولین در بدن بسیار موثر است.

مهدوی درباره تعداد بیماران دیابتی گفت: 90 تا 95 درصد بیماران دیابتی دیابت نوع 2 دارند. انواع مختلفی از دیابت وجود دارد؛ به عنوان مثال دیابت یکی از انواع این بیماری است که در گذشته به آن «دیابت کودکان» می گفتند.

دیابت نوع 1 یک بیماری وابسته به انسولین است

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرمرتبط وزارت بهداشت دیابت نوع یک را مرتبط با انسولین عنوان کرد و اظهار داشت: دیابت نوع یک اغلب در کودکان و نوجوانان بروز می کند. دیابت نوع 1 در اثر تخریب سلول های تولید کننده انسولین در یک فرآیند خودایمنی ایجاد می شود. به این ترتیب بدن سلول های انسولین ساز را به عنوان دشمن شناسایی می کند و این سلول ها از بین می روند. در چنین حالتی این افراد باید انسولین تزریق کنند.

تزریق موفقیت آمیز انسولین و تغییر سرنوشت بیماران دیابتی

وی درباره نقش انسولین در دیابت نوع یک گفت: اولین آزمایش موفقیت آمیز تزریق انسولین به انسان در سال 1922 انجام شد. قبل از آزمایش موفقیت آمیز تزریق انسولین در انسان سرنوشت افراد مبتلا به دیابت نوع 1 مرگ بود و افراد مبتلا به این بیماری ظرف یک تا دو سال می مردند.

نقش وراثت در دیابت

مهدوی با بیان اینکه دیابت 2 را دیابت بزرگسالان می نامیدند گفت: دیابت نوع 2 ارثی است. این بدان معناست که دیابت در افرادی رخ می دهد که پدر مادر برادر یا خواهر مبتلا به دیابت دارند و در معرض خطر هستند.

همه گیری چاقی و دیابت در جهان

وی با بیان اینکه رفتار مردم در دنیا باعث دیابت شده است گفت: کم کاری غذا خوردن زندگی شهری و کم تحرکی باعث افزایش وزن و چاقی می شود. این در حالی است که دیابت نوع 2 و چاقی ارتباط مستقیمی با هم دارند. چاقی باعث اضافه وزن و سلول های اضافی می شود. زمانی که میزان انسولین در بدن کاهش می یابد. زمانی که بدن چاق است میزان انسولین تولید شده برای رفع نیازهای بدن کافی نیست و منجر به افزایش قند خون می شود.

علائم دیابت نوع 1

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره علائم و نشانه های دیابت ۱ اعلام کرد: هیپرهیدروزیس بدخلقی تهوع و استفراغ بی هوشی از علائم دیابت ۱ است. همچنین این امکان برای افراد وجود دارد که در حین کاهش وزن غذا بخورند. بی حالی و بی هوشی از علائم دیابت نوع 1 است و احتمال اینکه فرد به کما بیفتد وجود دارد. دیابت نوع 1 یک بیماری شایع در نظر گرفته می شود و به راحتی قابل تشخیص است.

دیابت نوع 2 یک بیماری خاموش است

مهدوی با بیان اینکه دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد ادامه داد: بر خلاف دیابت نوع 1 که یک بیماری جدی است دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد. شایع ترین علامت دیابت نوع 2 “بدون علامت” است. اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع 2 وقتی بیماری مرتبط با دیابت رخ می دهد متوجه می شوند که به دیابت مبتلا هستند.

عوامل خطر بیماری های غیر واگیر

وی درباره عوامل خطر دیابت گفت: استعمال دخانیات و مشروبات الکلی کم تحرکی کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب از عوامل خطر ابتلا به دیابت هستند و اخیراً «آلودگی هوا» نیز یکی از عوامل خطر دیابت محسوب می شود. این شرایط منجر به بسیاری از بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلبی فشار خون بالا سرطان و بیماری های تنفسی می شود.

دستیار مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: بررسی ها نشان می دهد بیماری های ناشی از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی کم تحرکی کم کاری عادات بد غذایی و آلودگی هوا در رتبه اول قرار دارند. دسته چهارم از علل مرگ و میر در کشورهای مختلف خودآزاری است. در طول شیوع کرونا بیماری کووید 19 باعث مرگ افراد در کشورهای برتر جهان شد اما وضعیت این بیماری کاهش یافته است. بررسی نحوه مرگ ایرانیان نیز نشان می دهد که تصادف سوم عامل مرگ ایرانیان است.

نوروپاتی دیابتی و زخم پا

وی «نوروپاتی» را یکی از عوامل ایجاد زخم پای دیابتی عنوان کرد و گفت: زمانی که بیماری طولانی و کنترل نشده باشد تقریباً تمام اعضای بدن درگیر می شوند به گونه ای که رگ های کوچک و بزرگ بدن درگیر می شوند. مبتلا به این بیماری هستند. شریان های بزرگ شریان های قلب و شریان های کوچک شریان های چشم کلیه ها و سیاهرگ ها هستند. نوروپاتی یکی از بسیاری از عوارض دیابت است. افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده دچار نوروپاتی یا بی حسی در پاها می شوند. به گونه ای که احساس سوزش یا فرو رفتن چیزی تیز در پای خود نداشته باشید.

مهدوی درباره آسیب پای ناشی از دیابت گفت: وقتی افراد به بیماری پا مبتلا می شوند ابتدا از آسیب پای خود آگاه نیستند. اگرچه ظاهر زخم پای دیابتی کوچک است اما در داخل بسیار گسترده است. زخم پای دیابتی یک مشکل عروقی در نظر گرفته می شود و به دلیل مشکل در عروق بزرگ ایجاد می شود. در واقع زخم پای دیابتی ترکیبی از سیاهرگ ها و شریان ها است. در چنین شرایطی خون به درستی ساخته نمی شود و در نتیجه ترمیم زخم به درستی انجام نمی شود و به دلیل بی قراری فرد احساس درد و سوزش نمی کند.

دیابت در 35 درصد از قطع عضوها نقش دارد

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: در صورت بی توجهی به پای دیابتی فرد مبتلا به بیماری پا تا حدودی دچار دیابت می شود. زخم پای دیابتی به وضعیت بیمار بستگی دارد. همه افراد مبتلا به دیابت به زخم پای دیابتی مبتلا نمی شوند. افرادی که دیابت کنترل نشده دارند و کنترل قند خون را جدی نمی گیرند ممکن است علائم دیابت را تجربه کنند. دیابت شایع ترین علت قطع عضو بدون ضربه است. مطالعات نشان می دهد که 35 درصد از قطع عضوها به دلیل دیابت است.

وضعیت بیمه دارو

وی از وجود انواع مختلف انسولین خبر داد و تصریح کرد: رفع کمبود انسولین در بدن درمان اصلی دیابت است. از آنجایی که بیماران دیابتی در دنیا زیاد هستند داروهای زیادی برای این بیماری ساخته شده است. انواع داروهای دیابتی که در «فارماکوپه» کشور گنجانده شده است تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. فقط یک انسولین تحت پوشش نیست و این دارو نیز تحت پوشش بیمه است. گاهی اوقات برخی از داروها با کمبود مواجه می شوند اما به طور کلی کمبود دارو در کشور وجود ندارد.

بیماری های مزمن همراه همیشگی بیماران

مهدوی با بیان اینکه دیابت یک بیماری مزمن است تصریح کرد: بیماری های مزمن همراه همیشگی بیماران هستند. بیماران باید از وضعیت خود آگاه باشند و بدانند که درمان آنها یک درمان دائمی است. بیماران باید از درمان خود پیروی کنند و در برابر روند درمان مقاومت نکنند. بیماران باید درمان خود را دنبال کنند تا از دیابت کنترل نشده و عوارض آن مانند زخم پای دیابتی جلوگیری کنند.

وی کنترل دیابت را نیازمند کار گروهی دانست و گفت: تیم درمانی شامل پرستاران متخصصان پزشکی متخصصان تغذیه و مربیان ورزشی است. نکته مهم و اساسی این است که فرد مبتلا به دیابت نقطه کانونی تیم درمان دیابت است. بیماران دیابتی باید مراقب خود باشند و با شرایط بیماری مقابله کنند.

توجه به سلامت بیماران دیابتی ضروری است

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه شعار روز جهانی دیابت «قند و تندرستی» است اظهار داشت: «قند و سلامت» به عنوان شعار روز جهانی دیابت در نظر گرفته شده است. شعار روز جهانی دیابت سه سال از روز جهانی دیابت ترجمه «بهبودی» و واژه «سلامت» مترادف این واژه در زبان فارسی به کار می رود. بهبودی به این معناست که سلامت جسمی روانی و اجتماعی بیماران دیابتی باید در نظر گرفته شود.

مهدوی گفت: بیماران باید با بیماری خود برخورد روحی داشته باشند و مسئولیت این بیماری را بر عهده بگیرند. افراد دیابتی باید در جامعه پذیرفته شوند. متأسفانه بسیاری از کودکان مبتلا به دیابت بیماری خود را پنهان می کنند که مشکل خطرناکی است. در عین حال بزرگسالان مبتلا به دیابت از ترس از دست دادن شغل خود بیماری خود را پنهان می کنند. سلامت جسمی اجتماعی و روانی افراد مبتلا به دیابت در مرکز توجه قرار دارد.

انتهای پیام