از تصویب سند ملی موسیقی تا دفاع تمام قد از هنرمندان/ هنرمندانی را که امسال از دست دادیم
گزارش آنا از اتفاقات مهم موسیقی کشور در سال ۱۴۰۲؛
فراز و نشیب‌های عرصه موسیقی کشور در سال ۱۴۰۲ هم خوب بود و هم بد. تصویب سندملی موسیقی کشور، اخراج نوازندگان ارکستر سمفونیک، برپایی جشنواره‌های فجر و نواحی و دو نمایشگاه عرصه موسیقی برخی از این اتفاقات هستند.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، عرصه موسیقی کشورهمچون بسیاری از بخش‌های مختلف فرهنگ و هنر در سال ۱۴۰۲ با فراز و نشیب‌ها و اُفت و خیز‌های زیادی همراه شد، بماند که پس از گذشت یک سال از شرایط سخت کرونایی در این سال شاهد فعالیت‌ها و جنب و جوش هنرمندان و برپایی جشنواره‌ها با حضور حداکثری هنرمندان بودیم، اما اتفاقات تلخ و ناگوار هم در این عرصه امسال کم نبوده است.
در این گزارش به مناسبت ایام نوروز تلاش داریم برخی اتفاقات خوب و بد عرصه موسیقی را از نظر بگذرانیم:
در ابتدای این گزارش به برخی از درگذشتگان عرصه موسیقی کشور اشاره می‌کنیم؛ جمشید عندلیبی نوازنده برجسته نی که پانزدهم اسفند ماه به دلیل ایست قلبی در گذشت، زنده یاد محمد اسماعیلی وفات یافته ۲۲ مرداد، نصرالله ناصح پور وفات یافته ۲۸ خرداد، اکبر گلپایگانی وفات یافته ۱۳ آبان ماه، پروین نوری وند وفات یافته ۱۹ مرداد، جمشید جم وفات یافته ۱۱ بهمن ماه، لیلی افشار وفات یافته دوم آبان ماه، محمد شکارچی وفات یافته هجدهم دی ماه، عیسی خلفی وفات یافته ۲۷ آنلاین ماه، عباس فلاحی ۲۲ آنلاین ماه، غلام لشنی زند وفات یافته ۱۶ آنلاین ماه. خبرگزاری آنا به بازماندگان این هنرمندان تسلیت می‌گوید.
تصویب سند ملی موسیقی
پس از ماه‌ها و سال‌ها که صحبت از تصویب سندملی موسیقی کشور بود، در همین روز‌های انتهایی سال ۱۴۰۲ سندملی موسیقی کشور به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در آمده و ابلاغ شد. پس از اعلام رسمی محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه هیات دولت که چهارشنبه شانزدهم اسفند ماه ۱۴۰۲ مبنی بر ابلاغ سند ملی موسیقی جمهوری اسلامی ایران توسط رییس جمهور برگزار شد، سامانه اینترنتی شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش «مصوبات» اقدام به انتشار مشروح این سند کرد. این سند در قالب مصوبه شماره ۲۳۶ جلسه ۸۹۵ به تاریخ تصویب ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ و شماره ابلاغ ۲۵۰۹۲ به تاریخ ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۱ به نام «سند ملی موسیقی جمهوری اسلامی ایران» به وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است.
به گفته هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی این سند می‌تواند هنر موسیقی ایران و هنرمند موسیقی را از تعرض متحجرین و همینطور چندگانگی برخورد با موسیقی محفوظ نگه دارد. در تمام سال‌های گذشته هنرمندان منتظر بودند تا سند ملی موسیقی ابلاغ شود و الان خوشحالیم که این سند بعد از فراز و فرود‌های بسیار، بالاخره ابلاغ شد. این سند می‌تواند کمک بسیاری به هنر موسیقی کشور انجام دهد. یکی از خوبی‌های این سند، موظف کردن صداوسیما به حمایت از گروه‌های موسیقی است و به دنبال این ماجرا، آنها موظفند که از گروه‌های موسیقی حمایت کنند. حال باید منتظر ماند و دید تا در سال آتی براساس این سند چه اتفاقات مثبتی رخ خواهد داد و آیا چالش‌ها و چند گانگی‌ها د رعرصه موسیقی رفع می‌شود؟
ماجرای اخراج نوازندگان ارکسترسمفونیک
تابستان امسال خبری مبنی بر پذیرفته شدن ۸۳ هنرمند در آزمون نوازندگی ارکستر سمفونیک تهران منتشر شد و این در حالی بود که خبر‌هایی هم مبنی بر قطع همکاری بنیاد رودکی با ۴۰ نوازنده با سابقه این ارکستر به گوش رسید. پس از آن هم خبر‌های ضد و نقیضی مبنی بر سقم اخراج این هنرمندان از سوی بنیادرودکی مطرح شد، اما خود نوازندگان مطرح می‌کردند که از ارکستر به دلیل اینکه در آزمون حضور پیدا نکرده‌اند و نسبت به نحوه برگزاری اعتراض داشتند، اخراج شدند. این اتفاق تا جایی پیش رفت انتهای تابستان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه‌ای با حضور نمایندگان ۴۰ نوازنده دستور فوری بازگشت این نوازندگان را صادر کرد.
برپایی دو جشنواره با شکوه؛ فجر و نواحی
دو جشنواره موسیقی نواحی و جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر امسال با حضور تعداد زیادی از هنرمندان از نواحی و اقوام تا پاپ و کلاسیک و ارکستر‌ها همراه شد. اجرا‌های پاپ امسال در جشنواره فجر دو برابر و در دو سالن انجام شد و سایر اجرا‌های ارکسترال، کلاسیک، خیابانی، سرود و … نیز با حداکثر حضور هنرمندان همراه شد.
اما دو اتفاق دیگر در این جریان رسانه‌ای عرصه موسیقی دستگیری امیر حسین مقصودلو، خواننده زیرزمینی از کشور ترکیه و انتقالش به ایران و تشکیل دادگاه اولش و مشخص شدن حکم شروین حاجی‌زاده برای انتشار قطعه «برای» در زمان اغتشاشات بود که چند روزی جریان موسیقی کشور را درگیر حواشی کرد. همچنین در این سال از سوی محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برای حضور هنرمندان موسیقی آن سوی آبی از جمله معین در کشور مباحثی مطرح شد و طرح شد که برای حضورشان در کشور ممانعتی وجود ندارد حتی در میهمانی افطاری آخر سال حجت‌الاسلام رییسی ریاست جمهور با هنرمندان از جمله خوانندگانی، چون عباس قادری نیز حضور پیدا کردند.
برگزاری ۲ نمایشگاه در عرصه موسیقی
چهارمین دوره نمایشگاه «سازخانه» به همت خانه موسیقی ایران و کانون سازندگان ساز در شاخه‌های ساز‌های ایرانی، کلاسیک و ابداعی از ۲۵ تا ۲۹ دی ماه در گالری‌های خانه هنرمندان ایران برپا شد و در این نمایشگاه نشست‌های تخصصی در عرصه ساز‌های مختلف با حضور کارشناسان و موسیقی دانان برپا شد و همچینن برای نخستین بار با مجور اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و اتاق صنعت موسیقی در سال ۱۴۰۲ نخستین نمایشگاه صنعت موسیقی به مدت چهار روز، پنجم تا هشتم دی ماه در برج میلاد برگزار شد.
این نمایشگاه هم با هدف معرفی آخرین دستاورد‌های موسیقی و ارتباط فعالان این عرصه با هم با در بر گرفتن گروه‌های کالایی شامل تولید کنندگان و عرضه کنندگان ساز‌های موسیقی، آموزشگاه‌های موسیقی، مراکز پژوهشی حوزه موسیقی، ناشران موسیقی، استودیو‌های ضبط صدا، استارت آپ‌های موسیقی، ناشران کتاب‌های موسیقی، عرضه کنندگان لوازم صوتی و صدابرداری و… برگزار شد.
از بازگشت «مجید انتظامی» به صحنه موسیقی تا دفاع تمام قد وزارت فرهنگ از «علیرضا قربانی»
یکی از اتفاقات جذاب و شنیدنی سال ۱۴۰۲ در عرصه موسیقی بازگشت مجید انتظامی رهبر ارکستر ملی ایران پس از سال‌ها دوری از اجرا به صحنه تالار وحدت بود که موجی از شادی و اقبال را به سمت این سالن برای حضور مردم در تالار وحدت ایجادکرد. این حضور باعث شد تا چندسانس حضور انتظامی در تالار وحدت به چندین و چند اجرای دیگر نیز تمدید شود و اتفاقات خوب بعدی هم تجلیل از این هنرمند با حضور مسئولان فرهنگ و هنر کشور تا ساخت سردیس این هنرمند بود. اجرای قطعات نوستالژیک انتظامی در این اجرا‌ها، هم نسلی‌های قطعات را به سال‌های دور برد و مردم راضی از سالن خارج می‌شدند.
اما اتفاق خوشایند و مثبت دیگر حمایت همه جانبه وزارت فرهنگ و دفتر موسیقی از اجرا‌های علیرضا قربانی با حضور نوازندگان خانم در اصفهان بود، با توجه به مخالفت‌ها و کارشکنی‌هایی که برای حضور نوازندگان بانوی این ارکستر در اصفهان صورت گرفته بود و برای چندمین بار اجرا‌های قربانی در اصفهان لغو شده بود، ارشاد پای کار ایستاد و شخص خود وزیر نمایندگانی برای برپایی این کنسرت‌ها در اصفهان به این شهر فرستاد تا اجرا‌ها موفق برگزار شد.